همه چیز درباره قلیان اکسیژن؛ مزایا، معایب و نکات مهم

قلیان اکسیژن چیست

قلیان اکسیژن دستگاهی است که برای استنشاق مخلوطی از گازهای اکسیژن و نیتروژن (N2O) استفاده می شود. این قلیان ها به عنوان جایگزینی برای قلیان های سنتی تنباکو تبلیغ می شوند. در این مقاله از به بررسی قلیان اکسیژن، مزایا و معایب آن می پردازیم.

قلیان اکسیژن وسایلی هستند که در کافه ها پیدا می‌شوند. این "قلیان " اکسیژن تصفیه‌شده، اغلب همراه با رایحه، ارائه می‌دهند. اکسیژن از طریق لوله‌ای وارد بینی شما می‌شود. 

میزان خلوص اکسیژن ارائه شده در این قلیان ها اغلب 95 درصد تبلیغ می‌شود، اما این میزان می‌تواند بسته به تجهیزات فیلتر و سرعت جریان اکسیژن به طور قابل توجهی تغییر کند.

هوای طبیعی که روزانه تنفس می‌کنیم حدود 21 درصد اکسیژن دارد و با ترکیب شدن با اکسیژن ارائه شده در این قلیان ها، درصد اکسیژن استنشاقی رقیق می‌شود. هرچه سرعت جریان اکسیژن کمتر باشد، رقت آن با هوای محیط بیشتر شده و در نتیجه مقدار اکسیژن دریافتی شما کاهش می‌یابد.

طرفداران استفاده تفریحی از اکسیژن درمانی ادعا می‌کنند تنفس اکسیژن خالص باعث افزایش سطح انرژی، کاهش استرس و حتی رفع خماری می‌شود، اما شواهد علمی زیادی برای اثبات این ادعاها وجود ندارد. در ادامه این مطلب با مزایا و خطرات قلیان های اکسیژن و همچنین تجربه‌ای که در صورت استفاده از آن‌ها را خواهید داشت، آشنا می‌شوید.

فواید قلیان اکسیژن هنوز از نظر علمی ثابت نشده‌اند

مزایای احتمالی قلیانهای اکسیژن

بسیاری از ادعاها در مورد فواید قلیان اکسیژن هنوز از نظر علمی ثابت نشده‌اند. با این حال، طرفداران این بارها می‌گویند اکسیژن تصفیه‌شده می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

• افزایش سطح انرژی

• بهبود خلق و خو

• بهبود تمرکز

• بهبود عملکرد ورزشی

• کاهش استرس

• تسکین سردرد و میگرن

• بهبود کیفیت خواب

تحقیقات محدود:

یک مطالعه قدیمی‌تر روی ۳۰ بیمار مبتلا به بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD) که به مدت چند ماه از اکسیژن درمانی استفاده کردند، نشان داد که اکثر شرکت‌کنندگان احساس بهبودی در سلامت کلی، هوشیاری و الگوی خواب خود داشته‌اند.

با این حال، این افراد به طور مداوم و برای چندین ساعت در روز تحت اکسیژن درمانی قرار گرفتند. در حالی که بیماران احساس بهبودی داشتند، محققان مطمئن نبودند که چه مقدار از این بهبود ناشی از اثر پلاسیبو بوده است.

شواهدی وجود دارد که اکسیژن اضافی ممکن است کیفیت خواب را در افراد مبتلا به آپنه خواب بهبود بخشد. آپنه خواب وضعیتی است که باعث می‌شود فرد در طول خواب به طور دوره‌ای تنفس خود را متوقف کند. به نظر نمی‌رسد اکسیژن اضافی برای افرادی که این مشکل را ندارند، در بهبود خواب تاثیرگذار باشد.

همچنین شواهد محدودی وجود دارد که نشان می‌دهد اکسیژن درمانی ممکن است به سردردهای خوشه‌ای کمک کند. در این مطالعه عوارض جانبی خاصی مشاهده نشد، اما تحقیقات بیشتری لازم است. اگر استفاده از قلیان اکسیژن را برای خود آرامش‌بخش می‌دانید و هیچ شرایط پزشکی خاصی ندارید که با اکسیژن اضافی بدتر شود، ممکن است در کاهش استرس موثر باشد.

تاثیر پلاسیبو: 

احساس بهبودی که برخی افراد در قلیان اکسیژن تجربه می‌کنند، ممکن است ناشی از اثر پلاسیبو باشد. اثر پلاسیبو زمانی اتفاق می‌افتد که فرد باور می‌کند درمانی موثر است، در نتیجه واقعا احساس بهبودی می‌کند.

تحقیقات بیشتر: 

ممکن است قلیان اکسیژن فوایدی داشته باشند که هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته‌اند.

عطرهای استفاده شده در قلیان اکسیژن می‌توانند برای برخی افراد مضر باشند

آیا قلیان اکسیژن ایمن هستند؟

تحقیقات زیادی در مورد اثرات و خطرات قلیان اکسیژن انجام نشده است.

خون اشباع از اکسیژن:

خون یک فرد سالم که هوای معمولی تنفس می‌کند، ۹۶ تا ۹۹ درصد از اکسیژن اشباع شده است. همین موضوع باعث می‌شود برخی متخصصان در مورد فایده اکسیژن اضافی در قلیان اکسیژن برای افراد سالم سوال داشته باشند.

شرایط خاص پزشکی:

برخی شرایط پزشکی خاص از اکسیژن اضافی بهره‌مند می‌شوند، اما حتی برای این افراد هم دریافت اکسیژن بیش از حد می‌تواند مضر و حتی کشنده باشد.

تحقیقات نشان می‌دهند که تجویز اکسیژن برای بیماران بستری در بیمارستان با بیماری‌های حاد، یک اقدام استاندارد و با سابقه طولانی است. با این حال در مطالعه‌ای دیگر، شواهدی را یافت که نشان می‌دهد اکسیژن درمانی در صورت تجویز بیش از حد برای بیماران با بیماری حاد و آسیب دیدگی، ممکن است خطر مرگ را افزایش دهد.

اسانس ها:

اسانس هایی که در قلیان اکسیژن استفاده می‌شوند، با عبور دادن اکسیژن از مایعی حاوی افزودنی‌های خوراکی بدون روغن یا روغن‌های معطر مانند اسانس‌ها، به اکسیژن اضافه می‌شوند. استنشاق مواد روغنی می‌تواند به التهاب جدی ریه به نام ذات‌الریه لیپوئیدی منجر شود.

حساسیت:

عطرهای استفاده شده در قلیان اکسیژن معطر نیز می‌توانند برای برخی افراد، به ویژه افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی، مضر باشند. طبق اعلام انجمن ریه، مواد شیمیایی موجود در عطرها و حتی آن‌هایی که از عصاره‌های طبیعی گیاهان ساخته می‌شوند، می‌توانند باعث واکنش‌های آلرژیک خفیف تا شدید شوند. علائم واکنش به عطرها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

- سردرد

- سرگیجه

- تنگی نفس

- تهوع

- تشدید آسم

خطر آتش سوزی:

آتش‌سوزی نیز یکی از نگرانی‌های همیشگی هنگام کار با اکسیژن است. اگرچه اکسیژن به تنهایی قابل اشتعال نیست، اما احتراق را تقویت می‌کند.

هنگام انتخاب قلیان اکسیژن به چه نکاتی توجه کنیم؟

مهمترین نکته هنگام انتخاب قلیان اکسیژن، تمیزی آن است. به دنبال مکانی تمیز باشید و در مورد فرآیند ضدعفونی کردن آن‌ها سوال کنید. لوله‌های غیربهداشتی می‌توانند حاوی باکتری و کپک باشند که مضر هستند. این لوله‌ها باید بعد از هر بار استفاده تعویض شوند.

لوله‌های غیربهداشتی قلیان اکسیژن حاوی باکتری و کپک می باشند که مضر هستند

سوالات متداول درباره قلیان اکسیژن

1. قلیان اکسیژن برای چه کسانی مناسب است؟

افراد سالمی که به دنبال افزایش سطح انرژی، بهبود تمرکز یا کاهش استرس هستند.

ورزشکارانی که به دنبال بهبود عملکرد ورزشی خود هستند. افرادی که در ارتفاعات زندگی می‌کنند یا به آنجا سفر می‌کنند. افرادی که در معرض آلودگی هوا هستند.

2. قلیان اکسیژن برای چه کسانی مناسب نیست؟

- افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی مانند COPD یا آسم.

- افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی.

- زنان باردار یا شیرده.

- افراد زیر 18 سال.

3. آیا استفاده از قلیان اکسیژن بی خطر است؟

به نظر می‌رسد استفاده از قلیان اکسیژن برای افراد سالم بی خطر باشد. با این حال، اگر شرایط پزشکی خاصی دارید، قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.

4. عوارض جانبی استفاده از قلیان اکسیژن چیست؟

عوارض جانبی احتمالی استفاده از قلیان اکسیژن عبارتند از: سردرد ، سرگیجه ، حالت تهوع، تحریک بینی و گلو

5. هر جلسه استفاده از قلیان اکسیژن چقدر طول می کشد؟

یک جلسه استفاده از قلیان اکسیژن به طور معمول 5 تا 30 دقیقه طول می کشد.

6. آیا استفاده از قلیان اکسیژن اعتیاد آور است؟

هیچ مدرکی مبنی بر اعتیاد آور بودن قلیان اکسیژن وجود ندارد.

7. آیا قلیان اکسیژن جایگزینی برای سیگار است؟

خیر، قلیان اکسیژن جایگزینی برای سیگار نیست. سیگار کشیدن بسیار مضر است و می تواند منجر به مشکلات سلامتی جدی از جمله سرطان، بیماری قلبی و سکته شود.

نتیجه‌گیری

با وجود اینکه فواید استفاده از قلیان اکسیژن ثابت نشده است، به نظر می‌رسد که برای افراد سالم و کسانی که می‌خواهند آن را امتحان کنند، ایمن است.

اگر بیماری تنفسی یا عروقی دارید، قلیان اکسیژن می‌توانند مضر باشند و باید از آن‌ها اجتناب کنید. همچنین اگر مشکلات پزشکی دیگری دارید، بهتر است قبل از استفاده از قلیان اکسیژن با پزشک خود مشورت کنید.

گردآوری:بخش سلامت