رشته اعضای مصنوعی
رشته اعضای مصنوعی، یک حوزه پیشرفته در علوم پزشکی و توانبخشی است که به طراحی و ساخت اعضاء مصنوعی اختصاص دارد. در این مقاله از به بررسی این رشته و نقش آن در بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به اختلالات حرکتی و اعضای ناتوان پرداخته میشود.
رشته اعضای مصنوعی یک حوزه متخصص در حوزه پزشکی و توانبخشی است که به طراحی، ساخت، و توسعه اعضای مصنوعی، پروتزها، و ارتزها متمرکز است. افراد این رشته به توانمندیهای لازم برای تشخیص و حل مشکلات جسمی افراد معلول، ارائه راهکارهای توانبخشی، و ساخت اعضای مصنوعی پیشرفته دارند. آنها در کمک به افرادی که اعضای طبیعی را از دست دادهاند یا ناتوانی جسمی دارند، نقش مهمی ایفا میکنند.
در گذشته، وقتی که افراد به دلیل حوادث ناگوار عضوی از بدن خود را از دست میدادند، احساسی عظیم از افسوس و ترحم بر آنها مسلط بود. اما امروزه، با پیشرفت علم و فناوری و توسعه در زمینه پزشکی، این امکان وجود دارد که اعضای مصنوعی ساخته شده و یا عضوهای ناتوان تقویت شوند.
در رشته اعضای مصنوعی، دانشجویان با مطالعه دروس پایه و تخصصی، نحوه ساخت ارتز و پروتز را فرا میگیرند. پروتزها عمدتاً عضوهای مصنوعی هستند که به عنوان جایگزینی برای عضو طبیعی انسان درآمدهاند. از سوی دیگر، ارتزها وسیلههای کمکی هستند که در اندامهای فلج یا ضعیف استفاده میشوند و به افراد کمک میکنند تا کارایی بهتری داشته باشند.
گرایشهای مقطع ارشد این رشته به مطالعه عمیقتر در زمینه ارتز و پروتز میپردازند. این رشته به طور کلی با تخصص ارتوپد متفاوت است و در زمینه تحقیقات و توسعه تکنولوژی اعضای مصنوعی فعالیت میکند. از این رو، تکنولوژی اعضای مصنوعی نه تنها به بهبود کیفیت زندگی افراد ناتوان کمک میکند بلکه یک گام مهم در جهت توسعه پزشکی و فناوری پیشرفته محسوب میشود.
اعضای مصنوعی در پزشکی
تواناییهای مهم برای ورود به رشته اعضای مصنوعی
در ورود به رشته اعضای مصنوعی، افراد نیازمند تواناییها و صفات خاصی هستند تا بتوانند با موفقیت در زمینهای که ارتباط مستقیم با بهبود حیات افراد دارد، فعالیت کنند. در اینجا تعدادی از تواناییها و صفاتی که برای ورود به این رشته ضروری هستند آورده شده است:
روحیه همدردی و امیدبخشی:فارغالتحصیلان این رشته اغلب با افراد دردمند و ناتوان در ارتباط هستند. بنابراین، داشتن روحیه همدردی، توانایی در فهم و همراهی با مشکلات افراد معلول یا مبتلا به صدمات مهم است.
مهارتهای قالبگیری از اندامها:برای انجام کارهای مرتبط با طراحی و ساخت اعضای مصنوعی، مهارت در قالبگیری از اندامها از جمله تواناییهای اساسی محسوب میشود.
آمادگی جسمی:زیرا این حرفه ممکن است نیازمند انجام فعالیتهای سرپایی مداوم و مدتزمان طولانی باشد، داشتن آمادگی جسمی اهمیت دارد.
مهارتهای ارتباطی:ارتباط مؤثر با بیماران و همکاران در حوزه بهبود و توانبخشی بسیار اهمیت دارد. مهارتهای ارتباطی برای تعامل مؤثر با افراد مختلف از جمله موارد لازم هستند.
مهارتهای تحلیلی و مسئولیت پذیری:توانایی در تحلیل مشکلات فنی و مسئولیت پذیری در انجام وظایف حیاتی در این رشته از اهمیت بالایی برخوردارند.
از این رو، افرادی که این تواناییها و صفات را دارند، میتوانند در راستای بهبود کیفیت زندگی افراد معلول و ناتوان نقش موثری ایفا کنند.
مدت زمان تحصیل در مقطع کارشناسی رشته اعضای مصنوعی چهار سال است که شامل 128 واحد تحصیلی میشود. این مقطع شامل دروس عمومی، دروس پایه فنی مهندسی، دروس پایه پزشکی و توانبخشی، دروس تخصصی، و دروس کارآموزی میباشد.
مبانی نظری اسلام
ادبیات فارسی
اخلاق اسلامی
زبان عمومی
تاریخ و تمدن اسلامی
آشنایی با منابع اسلامی
انقلاب اسلامی
تربیت بدنی 1 و 2
دروس پایه فنی مهندسی
رسم فنی
آمار و روش تحقیق
استاتیک
تکنیک قطعهسازی
آناتومی اندام بالایی
آناتومی اندام سطحی
آناتومی اندام پایینی
آناتومی ستون فقرات و نواحی قدامی شکم
آناتومی اعصاب
زبان تخصصی
فیزیولوژی عمومی
اصول توانبخشی و طب فیزیکی
نورولوژی
رادیولوژی
ارتوپدی 1 و 2
روانشناسی معلولین جسمی
تکنیک ارتوپدی فنی
مدیریت مراکز ارتوپدی فنی
ارتزهای اندام بالایی
اخلاق حرفهای
طراحی و ساخت ارتزهای بالازانو
ارتزهای اندام پایینی
کینزیولوژی و بیومکانیک 1 و 2 و 3
پروتزهای اندام پایینی 1 و 2
ارتزهای پا
طراحی و ساخت ارتزهای ستون فقرات 1 و 2
طراحی و ساخت ارتزهای پا
طراحی و ساخت پروتزهای زیر زانو
طراحی و ساخت ارتزهای زیر زانو
ارتزهای ستون فقرات
طراحی و ساخت پروتزهای اندام بالایی
طراحی و ساخت ارتزهای اندام بالایی
طراحی و ساخت پروتزهای بالا زانو
پروتزهای زیبایی
پروتزهای اندام بالایی
معاینه و ارزیابی
کارآموزی در عرصه ارتزهای اندام پایینی
کارآموزی در عرصه ارتزهای اندام بالایی
کارآموزی در عرصه ارتزهای ستون فقرات
کارآموزی در عرصه پروتزهای اندام پایینی
کارآموزی در عرصه پروتزهای اندام بالایی
توانبخشی و اعضای مصنوعی
تفاوت اساسی بین رشته اعضای مصنوعی و مهندسی پزشکی در حوزهها و زمینههای فعالیت آنها واقع شده است. در ادامه، تفاوتهای اساسی بین این دو رشته برجسته شده است:
مهندسی پزشکی: این رشته در زمینه طراحی و توسعه تجهیزات پزشکی، دستگاههای الکترونیکی، بیومکانیک، تجهیزات تصویربرداری پزشکی و دیگر ابزارهای پزشکی فعالیت میکند. این شاخه بهطور گسترده در تکنولوژیهای پزشکی شامل دستگاههای رادیولوژی، فیزیوتراپی، و دستگاههای تشخیصی و درمانی نقش دارد.
اعضای مصنوعی: این رشته به طراحی، توسعه، و ساخت اعضای مصنوعی مانند دست، پا، چشم، و بینی میپردازد. فارغالتحصیلان این رشته بهعنوان متخصصان اعضای مصنوعی میتوانند به بهبود کیفیت زندگی افراد ناتوان کمک کنند.
مهندسی پزشکی: این رشته بهطور اساسی در زمینههای مهندسی الکترونیک، بیومکانیک، و تکنولوژیهای پزشکی فعالیت دارد. مهندسان پزشکی اغلب با دستگاههای پیشرفته و فناوریهای الکترونیکی پزشکی سر و کار دارند.
اعضای مصنوعی: این رشته بهطور اساسی در زمینه مهندسی مواد، مکانیک، بیومکانیک، و مهندسی طراحی فعالیت میکند. افراد در این رشته به طراحی و توسعه موادی که در اعضای مصنوعی استفاده میشوند، و همچنین ساختار و عملکرد این اعضا میپردازند.
مهندسی پزشکی: مهندسان پزشکی مهارتهای الکترونیک، برنامهنویسی، بیومکانیک، و تکنولوژیهای پزشکی را در اختیار دارند.
اعضای مصنوعی: فارغالتحصیلان این رشته مهارتهای مهندسی مواد، مهندسی مکانیک، طراحی صنعتی، و بیومکانیک را بهخوبی تسلط دارند.
بهطور کلی، در حالیکه مهندسی پزشکی بر روی تکنولوژیهای پزشکی و تجهیزات متمرکز است، اعضای مصنوعی به بهبود و ساخت اعضای بدن مصنوعی اختصاص دارند.
بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته به دلیل نیاز به متخصصان در زمینههای ارتوپدی فنی، پروتزها و اعضای مصنوعی به شدت پویا و فراهم است. در ادامه به برخی از مسیرها و فرصتهای شغلی که فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در آنها فعالیت کنند، اشاره میشود:
سازمان بهزیستی: این سازمان به تقویت و بهبود زندگی افراد ناتوان اختصاص دارد. فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در این سازمان به عنوان متخصصان اعضای مصنوعی مشغول به کار شوند.
هلال احمر: فارغ التحصیلان میتوانند در حوزه توانبخشی و ارائه خدمات اعضای مصنوعی به افراد نیازمند، در این سازمان فعالیت کنند.
مراکز ارتوپدی فنی: فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در مراکز ارتوپدی فنی به طراحی و تولید اعضای مصنوعی و پروتزهای مختلف بپردازند.
مراکز خصوصی توانبخشی: بسیاری از مراکز توانبخشی و فیزیوتراپی به تخصصهای اعضای مصنوعی نیاز دارند و فارغ التحصیلان میتوانند در این مراکز خدمات ارائه دهند.
تجارت خودکار: افراد با تجربه و مهارت کافی میتوانند کسب و کار خود را در زمینه تولید و ارائه اعضای مصنوعی، پروتزها، و تجهیزات توانبخشی برقرار کنند.
تحقیق و توسعه: فارغ التحصیلان علاقهمند به تحقیق و توسعه میتوانند در زمینههای نوآوری مرتبط با اعضای مصنوعی، پروتزها، و تکنولوژیهای جدید فعالیت کنند.
پروژههای هوش مصنوعی: با پیشرفت تکنولوژی، استفاده از هوش مصنوعی و رباتیک در اعضای مصنوعی به عنوان زمینههای جذابی برای فارغ التحصیلان مطالعه و تحقیق میشود.
با توجه به نیازهای روزافزون به متخصصان در زمینه اعضای مصنوعی، بازار کار برای فارغ التحصیلان این رشته به نظر میرسد پر از فرصت و چالش باشد.
دانشگاههای برتر رشته اعضای مصنوعی
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران ( رشته های پزشکی )
دانشگاه علوم پزشکی اصفهان
دانشگاه علوم پزشکی همدان
دانشگاه علوم پزشکی ایران
دانشگاه علوم پزشکی شیراز
موسسه آموزش عالي علمي – کاربردي هلال ايران
دانشگاه شمال غربی – اوانستون
پردیس اصلی موسسه فناوری جورجیا
دانشگاه واشنگتن – پردیس سیاتل
پردیس دانشگاه پیتسبورگ
1. چه موضوعاتی در دروس پایه و تخصصی این رشته آموزش داده میشود؟
در این رشته، دانشجویان به دروس پایه و تخصصی از جمله آناتومی اندامها، زبان تخصصی، اصول توانبخشی، رادیولوژی و غیره میپردازند. این دروس آموزشهای مهمی را در زمینه اعضای مصنوعی فراهم میکنند.
2. چه تفاوتهایی بین ارتز و پروتز در این رشته وجود دارد؟
پروتز عضو مصنوعی است که جایگزین عضو طبیعی انسان میشود. اما ارتز یک وسیله کمکی است که در اندامهای فلج یا ضعیف استفاده میشود و به فرد کمک میکند تا کارایی بهتری داشته باشد.
3. چه تواناییهایی برای ورود به این رشته موردنیاز است؟
افراد وارد این رشته باید دارای روحیه همدردی باشند و توانایی انجام کارهای قالبگیری از اندامها را داشته باشند. همچنین، آمادگی جسمی برای انجام فعالیتهای سرپایی حداقل 4 ساعت در روز نیز لازم است.
4. چطور بازار کار برای فارغالتحصیلان این رشته در ایران است؟
فارغ التحصیلان این رشته میتوانند در بخشهای دولتی مانند سازمان بهزیستی، هلال احمر و بیمارستانهای دارای مراکز ارتوپدی فنی فعالیت کنند. همچنین، بخش خصوصی نیز فرصتهای مهمی برای ایشان فراهم میکند.
5. دانشگاههای برتر این رشته در ایران کدامند؟
دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه علوم پزشکی همدان، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی شیراز، و موسسه آموزش عالی علمی–کاربردی هلال ایران از جمله بهترین دانشگاههای این رشته در ایران هستند.
در نهایت، رشته اعضای مصنوعی با ارتقاء فناوریها و دانشهای پزشکی، به عنوان یک حوزه مهم در زمینه توانبخشی و پشتیبانی از افراد با مشکلات ارتوپدی و جسمی به نمایش گذاشته شده است. این رشته نه تنها به افراد مبتلا به اختلالات حرکتی امکانات بهتری را ارائه میدهد، بلکه در زمینه نوآوری و پژوهش نیز نقش مؤثری ایفا میکند. امیدواریم که تلاشهای مستمر در این حوزه، بهبود و راحتی زندگی افراد مختلف را فراهم آورده و توسعه این رشته را به دنیایی پر از فرصتهای جدید هدایت کند.
گرد آوری:بخش علمی
پاسخ ها