درباره به‌روزرسانی دو موشک ترسناک ایرانی برای جنگ احتمالی

در این مقاله ترجمه مقاله یک رسانه بلژیکی متمرکز بر مسائل نظامی درباره نسخه جدید موشک‌های بالستیک با برد متوسط ایران، موشک‌های عماد و قدر را مرور خواهیم کرد.

برترین‌ها: شاید بهترین راه برای شناخت کامل یک محصول یا تکنولوژی مرور نقد رقبا درباره آن است و این موضوع در حوزه نظامی مدت‌هاست که به یک استراتژی قابل اعتماد و قابل تکیه تبدیل شده است. در یک ماه گذشته چند مقاله رسانه‌های متمرکز بر مسائل نظامی آمریکایی و اروپایی درباره سلاح‌های ایران(عمدتا پهپادها) را با هم مرور کردیم و متوجه شدیم برای نمونه خانواده پهپادهای شاهد از نگاه یک متخصص احتمالا بی‌طرف دارای چه خصوصیات، نقاط قوت یا ضعفی است.

در این مقاله سراغ رسانه بلژیکی گروه آرمی رکِگنیشن رفتیم و قرار است ببینیم متخصصان نظامی این گروه نسخه‌های اصلاح‌شده موشک‌های بالستیک با برد متوسط ایران یعنی موشک‌های عماد و قدر را چگونه ارزیابی می‌کنند. مقاله این رسانه بر مبنای تصاویر منتشر شده از تلویزیون ایران از شهر موشکی زیرزمینی سپاه پاسداران نوشته شده و اگر به مسائل نظامی علاقه داشته باشید یا پرسش‌هایی درباره توازن قدرت در منطقه در ذهنتان وجود دارد مطالعه این مقاله بدون تردید برایتان جالب و آموزنده خواهد بود.

همه‌چیز از یک برنامه تلویزیونی آغاز شد

در هجدهم اکتبر امسال نیروهای هوافضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران تصاویری از نسخه‌های آپگریدشده موشک‌های بالستیک با برد متوسط(MRBM) یعنی موشک‌های عماد و قدر منتشر کردند، تصاویری که از یک مجموعه موشکی زیرزمینی ضبط شده بود. در برنامه حاوی این تصاویر  ادعا شد که موشک قدر علاوه بر اصلاح، به تجهیزات مدرن جنگ الکترونیک هم مجهز شده است، موضوعی که هم قدرت موشک‌های بالستیک میان‌بردِ ایران را افزایش می‌دهد و هم بدون شک باعث نگرانی سیستم‌های دفاع موشکی دشمنان ایران در منطقه خواهد شد.

در این روز تلویزیون دولتی ایران تصاویری کمیاب از داخل شهر موشکی سپاه پاسداران به نمایش گذاشت در حالی که فرمانده درباره اصلاح و بهتر شدن موشک عماد و البته تجهیز موشک قدر به تجهیزات Counter-EW (ضد جنگ الکترونیک) توضیح می‌داد. او توضیح داد تجهیزات ضد جنگ الکترونیکِ افزوده‌شده به موشک قدر نه تنها می‌تواند از شناسایی مکان شلیک این موشک‌ها جلوگیری کند بلکه این تجهیزات ساقط کردن این موشک‌ها را به شدت برای سیستم‌های دفاع موشکی دشمن سخت و پیچیده خواهد کرد.

تکرار پیامی که یک نقطه قوت را یادآوری می‌کرد

راوی این برنامه همچنین بارها توضیح داد که حتی همین موشک‌های آماده‌شده برای فیلم‌برداری در کمترین زمان ممکن آماده شلیک خواهند بود، پیامی آشکار نه برای مردم ایران بلکه برای دشمنان. این برنامه تلویزیونی هرچند مشخصا به دلیل مسائل امنیتی تصاویر تکنیکی اندکی در خود داشت اما همین تصاویر اندک دو نکته بارز را برای دنبال‌کنندگان داخلی و خارجی روشن کرد: اول پکیج آنتی جمینگ(Anti- Jamming ضد پارازیت، ضد اختلال امواج) سوارشده روی موشک قدر و دوم مدرن شدن و البته عملیاتی بودن(آماده استفاده در نبرد) موشک‌های عماد.

براساس داده‌های این برنامه تلویزیونی موشک عماد نه تنها آپگرید شده بلکه حالا کاملا عملیاتی و قابل استفاده است. و موشک قدر در مقابل به پکیجی مجهز شده که قرار است هم شناسایی آن را برای سیستم‌های راداری و دفاعی سخت کند و هم تلاش‌های دشمنان برای اختلال در امواج و منحرف کردن این موشک را بی‌نتیجه بگذارد.  این جملات ساده برای ارتش‌های دنیاپیام‌های مهمی در خود دارد، پیام‌هایی که از دو داده تکرارشده در این مقاله به دست می‌آید: اول موشک‌های مدرن‌شده و بعد شلیک‌های زنجیروار کوبنده‌تر از طریق پناه‌گاه‌های زیرزمینی برخوردار از استراتژی شلیک به شدت محافظت‌شده.  ترکیب این دو داده برای هر کارشناس نظامی در دنیا به این معنی است که نیروهای ایرانی در هر ثانیه مشغول به روز کردن و بهتر کردن موشک‌های خود هستند و هدف آن‌ها رسیدن به نهایت بازدارندگی از طریق سلاح‌های متعارف(غیرهسته‌ای یا شیمیایی و میکروبی...) هستند.

اما مشخصات فنی موشک‌های عماد و قدر چیست؟

از منظر فنی موشک عماد همچنان انرژی‌اش را  از شهاب 3 و  سوخت مایع MRBM استفاده‌شده در آن تامین می‌کند. این موشک همچنین حامل یک بخش جداشونده و مانورپذیر است که به دقت مهندسی شده است. بر اساس اطلاعات منتشرشده این موشک قطری در حدود 1.25  و طولی بین 16 تا 16.5  متر دارد. وزن کلی موشک عماد 17 تا 19 تن تخمین شده می‌شود که نزدیک به 750 کیلوگرم از این وزن شامل مهمات می‌شود و برد موشک عماد نزدیک به 1700 کیلومتر است. بخش جداشونده و قابل هدایت این موشک یا MaRV از طریق یک سیستم ترابری اینرسی یا INS به همراه کمک‌های ماهواره‌ای هدایت می‌شود، موضوعی که به موشک اجازه اصلاح لحظه‌ای نقطه برخورد را می‌دهد و باعث می‌شود عماد از منظر میزان خطا در برخورد با هدف بسیار دقیق‌تر از شهاب 3 باشد.

موشک قدر یکی دیگر از موشک‌های تغذیه‌شونده از سوخت مایع و مشتق‌شده از خانواده شهاب 3 است، موشکی که برای شلیک ساده و سریع از بدنه هواپیما اصلاح شده و از منظر ترابری و مسیریابی پیشرفتی قابل توجه داشته است. مشخصات فنی موشک قدر شباهت فراوانی با موشک عماد دارد. قطر موشک قدر  1.25 و طول آن تقریبا 16 متر است. وزن این موشک در حدود موشک عماد است و 750 کیلوگرم از این وزن مربوط به مهمات می‌شود و برد آن بین 1800 تا 2000 کیلومتر تخمین شده می‌شود. مشخصه اصلی نسخه جدید موشک قدر بدون تردید به تجهیزات ضد جنگ الترونیک افزوده‌شده مربوط می‌شود، تجهیزاتی که قدر را در مقابل هر تلاشی برای اختلال و انحراف الکترونیکی بیمه می‌کند و همچنین ردپای الکترومغناطیسی این موشک را پیش و پس از شلیک به شدت کاهش می‌دهد. موضوعی که هم شناسایی نقاط شلیک این موشک را سخت می‌کند و هم کار شناسایی موشک شلیک‌شده در هوا را به امری بسیار پیچیده تبدیل می‌کند.

اما چرا این موشک‌ها برای نمایش انتخاب شده‌اند؟

نکته‌ای که موشک‌های عماد و قدر را ورای ویژگی‌های مدرن، قدرت تخریب یا سرعت و برد برای دشمنان ایران ترسناک می‌کند در راحتی پرتاب این موشک‌های بالستیک با برد متوسط  نهفته است. این دو موشک  توسط لانچرهای(پرتاب کننده)  قابل حمل و سرهم‌شدنی پرتاب می‌شود و باید یک کارشناس نظامی باشید تا اهمیت همین چند کلمه را درک کنید. معنی این جملات این است که نیروهای سپاه می‌توانند در هنگام ضبط همان برنامه موشک‌های عماد و قدر را از مقابل دوربین‌ها برداشته و به سرعت به نقطه شلیک منتقل کنند. نیروهای سپاه در نقطه شلیک لحظاتی را صرف برپاکردن لانچر و تنظیم خواهند کرد و پس از شلیک و پیش از هر حمله متقابلی به همراه لانچر به منطقه امن برخواهند گشت.

توجه داشته باشید که این تاکتیک بسیار کاربردی تنها استراتژی ایران برای حفاظت از توانایی شلیک موشک‌هایش نیست. نیروهای ایرانی لانچرهای قابل حمل و سرهم‌شونده یا TEL را در نقاط متعددی پراکنده کرده‌اند و باید به این نقاط متعدد، تعداد بسیار زیاد لانچرهای قلابی یا دیکوی(برای فریب دشمن) را هم اضافه کرد. در نهایت علاوه بر تمام این‌ها، تاکتیک‌های ضد جنگ الکترونیک به شدت از نقاط حساس مراقبت می‌کند و شناسایی این نقاط برای دشمن بسیار سخت، پیچیده و زمان‌بر خواهد بود.

شهرهای موشکی زیرزمینی؛ یک شوی تبلیغاتی یا یک استراتژی زیرکانه؟

اگر فکر می‌کنید شهرهای موشکی زیرزمینی فقط یک ترفند تبلیغی برای نمایش در تلویزیون ایران است باید بگویم اشتباه می‌کنید. تونل‌هایی در عمق زیاد زمین، درهای زره‌پوش ، سلول‌های مرتبط اما مجزا برای شلیک و مهم‌تر از همه توانایی تخلیه و انتقال هر سلول در هر لحظه همه و همه تاکتیک‌هایی به شدت فکرشده هستند و پیام این تاکتیک‌ها مشخص است: حتی اگر دشمن یک سلول یا یک بخش را شناسایی و منهدم کند باقی بخش‌ها بدون مشکل به کارشان ادامه خواهند داد و حتی اگر یک لانچر به هر دلیلی در تیررس پرنده‌هاش دشمن باقی بماند هیچ خللی به حجم آتش کلی مجموعه وارد نخواهد شد. 

در نهایت در ۱۸ اکتبر، ایران چه پیامی به دنیا داد؟

تک‌تک سطرهای بالا و تک‌تک تصاویر پخش‌شده از شهرهای موشکی زیرزمینی سپاه پاسداران در 18 اکتبر نمایش‌دهنده سیر صعودی بلوغ بخش موشک‌های بالستیک با برد متوسط یا MRBM نیروهای نظامی ایران به جای جهش‌های لحظه‌ای و ناشی از احساسات است. این روند برای اسرائیل حامل این پیام است که جنگ با ایران تمام نخواهد شد و ذخیره موشکی  و لانچرهای ایران آن‌قدر گسترده ومتعدد هست که قابل نابود کردن نباشد. پیام این تصاویر برای آمریکا مشخصا به امنیت سنتکام و منابع فسیلی باارزش کشورهای حوزه خلیج فارس مربوط می‌شود، منابعی که حالا در تیررس موشک‌های بالستیک با برد متوسط ایران است و محافظت از آن برای آمریکا بسیار سخت‌تر، پیچیده‌تر و البته پرهزینه‌تر شده است.