یک نکته مهم در مورد شکستن قولنج

شکستن قولنج یا تولید صداهای خارجی از مفاصل بدن به عنوان یک عادت یا تیک یا کاری برای رفع خستگی بدن توسط بسیاری از افراد انجام می‌شود.

همشهری آنلاین – آرش نهاوندی: شکستن قولنج یا تولید صداهای خارجی از مفاصل بدن به عنوان یک عادت یا تیک یا کاری برای رفع خستگی بدن توسط بسیاری از افراد انجام می‌شود. اما متخصصان فیزیوتراپ و ارتوپد بر این باورند که عمل شکستن قولنج کاری علمی نیست و با عوارض زیادی از جمله پارگی تاندون‌ها، آسیب به اعصاب و عروق دست و عفونت همراه است.

برای پی بردن به اینکه آیا شکستن قولنج کاری علمی و درست است و به منظورآگاهی از آسیب‌های این کار و شیوه‌های درمان عوارض ناشی از آن، گفت و گویی با دکتر سید مرتضی کاظمی متخصص ارتوپد زانو در بیمارستان اختر انجام داده‌ایم که در پی می‌آید.

تیک عصبی یا عملی برای رفع خستگی

کاظمی در توضیح عادت شکستن قولنج می‌گوید: این اصولا یک تیک عصبی یا عادتی برای رفع خستگی است که افرادی که برای اولین بار به آن عادت می‌کنند که فرد تصور می‌کند اگر بند انگشت خود یا شانه‌اش را به جلو ببرد یا ستون فقراتش را فشار دهد و صدایی از آن در آید حالش بهتر شده و آرام می‌شود. [شکستن قُلنج انگشتان دست، موجب آرتروز می‌شود] علت صدای ناشی از شکستن قولنج به یک سری ربات‌ها و تاندون‌های عضلات باز می‌گردد، این ربات‌ها و تاندون‌ها از روی استخوان‌ها رد می‌شوند، دقیقا مانند طنابی که به درخت بسته‌اید و روی آن تاب می‌خورید، زمانی که گره این طناب به درخت گیر کند باعث ایجاد ارتعاش در طناب می‌شود، زیاد شدن این حرکت باعث سایش طناب و در نهایت پارگی آن می‌شود. اما در بدن بر عکس، هرچه بیشتر کار قولنج شکستن تکرار می‌شود، چون ربات و تاندون جسم‌های زنده هستند، آرزده تر شده و دچار التهاب می‌شوند. سایش آن‌ها نیز بیشتر شده و به استخوان‌ها گیر می‌کند و در اینجا وضعیت پیچیده‌ای ایجاد می‌شود. به دلیل درشت‌تر شدن، ربات یا تاندون از دامنه عبوری خود رد نمی‌شود و ناگزیر در زمان حرکت و عبور فشار بیشتری ایجاد می‌شود. تکرار این کار به یک تیک و عادت تبدیل می‌شود. به عنوان مثال اگر زمانی یک گرفتگی در ناحیه کمر ایجادشده باشد، فرد از فرد دیگری درخواست می‌کند قولنج وی را بشکند. شکستن قولنج احساس خوشایندی در فرد ایجاد می‌کند به طوریکه از این پس به صورت یک عادت از دیگران درخواست می‌کند قولنجش را بشکنند. با این کار در واقع واردیک پروسه التهابی ربات یا تاندون می‌شویم که به صورت فیزیولوژیک در آدم‌ها به دلیل تیک یا عادت به قولنج شکستن ایجاد می‌شود.

عوارض شکستن قولنج: از پارگی تاندون‌ها تا بروز عفونت

این متخصص ارتوپد همچنین به این نکته اشاره دارد که نباید عوارض ناشی از شکستن قولنج را سر سری گرفت. او در این باره توضیح می‌دهد: تکرار زیاد اقدام به شکستن قولنج امکان دارد پارگی تاندون یا ربات را در پی داشته باشد یا اگر مانور زیادی روی آن بدهند و اگر ناحیه کمر یا گردن را به سرعت حرکت دهند تا به اصطلاح قولنج را بشکنند یک سری ضایعات در مفصل‌های اطراف از جمله مهره‌های گردنی ایجاد می‌شود یا اگر در کتف باشد امکان پاره شدن تاندون‌های ظریف اطراف شانه وجود دارد.

کاظمی در توضیح بیشتر عوارض شکستن قولنج می‌گوید: شکستن قولنج می‌تواند منجر به درد شدید در ناحیه دست و مچ شود. این درد ممکن است تا طول دوره بهبودی ادامه داشته باشد. این عمل همچنین ممکن است باعث تورم و ورم دست و مچ شود. این وضعیت می‌تواند باعث محدودیت در حرکت دست و توانایی استفاده از آن شود. در برخی موارد، شکستن قولنج ممکن است به عروق و عصب‌های دست آسیب برساند. این موضوع می‌تواند منجر به کاهش احساس در دست و انگشتان شود. شکستن قولنج همچنین امکان دارد منجر به نقص حرکتی دست و مچ شود. حرکت دست بسته به شدت شکست و میزان آسیب، ممکن است محدود شود و فعالیت‌های روزمره مشکل‌ساز شود. این کار همچنین می‌تواند باعث باز شدن پوست و ایجاد ارتباط بین داخل بدن و محیط خارجی شود که این امر می‌تواند منجر به خطر بروز عفونت در محل پارگی پوست شود.

شیوه‌های درمان

این متخصص ارتوپدی در ادامه به شیوه‌های درمان عوارض ناشی از شکستن قولنج اشاره می‌کند و می‌گوید: اولا افراد متبلا به این عادت باید بپذیرند که این کار در زمان خاصی که فرد عصبی بوده یا اتفاقی برایش رخ داده یا احساس خستگی می‌کرده شروع شده منتهی چون وارد یک پروسه تکراری شده منجر به آغاز التهاب و مزمن شدن محل شکستن قولنج می‌شود، فرد باید علت بروز عارضه را بپذیرد و برای درمان نباید شکستن قولنج را ادامه دهد یا به اصطلاح نباید «به اسب خسته تازیانه بزند». برای کاهش درد و عوارض نیز باید از داروهای ضد التهابی به مدت ۱۰ تا ۱۴ روز استفاده کند. در صورت مزمن شدن التهاب نیز امکان دارد که درمان با داروی شیمیایی یا همان داروی خوراکی جواب ندهد و نیاز به تزریق موضعی آمپول‌های ضد التهاب که معمولا همان کورتون است، وجود داشته باشد. گاهی نیز ناگزیر از لیزر تراپی و مدالیته‌های فیزیکال تراپی و مگنت تراپی برای درمان این عارضه استفاده می‌شود. مگنت تراپی یک روش درمانی است که در آن از میدان‌های مغناطیسی برای کاهش درد و بهبود عملکرد بدن استفاده می‌شود. هدف همه این روش‌ها گرم کردن عمقی است. از لیزر تراپی در واقع برای بالا بردن گرما و افزایش جریان خون و متابولیسم استفاده می‌شود.

عادتی برای پول درآوردن

او با اشاره به اینکه چندی قبل در یک فیلم تبلیغاتی چند ورزشکار قولنج خود را می‌شکستند و مردم را نیز ترغیب به این کار می‌کردند، می‌گوید: این کارها صرفا چنبه تبلیغاتی و بازار گرمی و درآمد زایی برای افرادی که به این تبلیغات مبادرت می‌کنند دارد. شکستن قولنج عارضه‌ای است که فرد باید آن را کنار بگذارد نه اینکه عده‌ای دیگر فرد را تشویق به این کار کنند. در واقع فرد مبتلا به عارضه قولنج نیاز به درمان این عارضه دارد. قولنج شکستن اساسا کار اشتباهی است که نباید انجام گیرد.