پشت صحنه ترسناک مرگ نیمی از ماهی انزلی

تالاب انزلی روزهای خوبی را سپری نمی‌کند، تالابی که روزگاری به طور متوسط ۴ متر عمق داشته حالا آبراهه‌های باریکی در درونش دارد که آخرین ماهیگیران و قایقران‌های محلی در آن امرار معاش می‌کنند.

همشهری آنلاین- زهرا رفیعی: تالاب انزلی روزهای خوبی را سپری نمی‌کند، تالابی که روزگاری به طور متوسط ۴ متر عمق داشته حالا آبراهه‌های باریکی در درونش دارد که آخرین ماهیگیران و قایقران‌های محلی در آن امرار معاش می‌کنند.

ورود پساب، رسوب مناطق بالادست، گونه‌های مهاجم گیاهی و جانوری و پسروی دریای خزر از این تالاب چیزی زیادی باقی نگذاشته است. حالا خبر می‌رسد که این تالاب نیمی از ماهیانش را به همین دلایل از دست داده است. کم‌آبی و مسدود شدن بسیاری از رودخانه‌های وارده به تالاب و موفق نشدن مهاجرت بسیاری از ماهیان به مکان‌های مناسب تخم‌ریزی، تکثیر ماهیان مهاجر و بومی را با چالش‌های متعددی روبه‌رو کرده است. این فرایند تالاب انزلی را در بدترین شرایط خود در ۳۰ سال گذاشته قرار داده است. بر اساس پژوهشی که از سوی محققان ایرانی دانشگاه‌های تهران و علم‌وصنعت درباره آینده این تالاب انجام شده احتمال دارد این تالاب به مانند دریاچه ارومیه تا ۲۰۶۰ به تالابی فصلی و بسیار کوچکتر از این که هست تبدیل شود.

کاهش ۵۰ درصدی ماهی‌های انزلی

علیرضا میرزاجانی، عضو پژوهشکده آبزی‌پروری آب‌های داخلی کشور: تغییرات بنیادین اکوسیستمی، تنوع جانوران آبزی تالاب انزلی را به‌شدت تحت‌تاثیر قرار داده است. در بررسی سال ۱۴۰۲، تنها ۳۲ گونه ماهی یعنی نیمی از ۷۱ گونه شناسایی شده در گذشته یافت شدند و فراوانی بسیاری از این گونه‌ها در حد بسیار کمی قرار داشته است. به‌واسطه کم‌آبی و مسدودشدن بسیاری از رودخانه‌های وارده به تالاب و موفق نشدن مهاجرت بسیاری از ماهیان به مکان‌های مناسب تخم‌ریزی، تکثیر ماهیان مهاجر و بومی با چالش‌های متعددی روبه‌رو بوده که درنهایت کاهش تولیدات شیلاتی تالاب انزلی و حتی دریای کاسپین را به‌همراه آورده است.

مهمترین ماهیان انزلی

ماهیان بومی تالاب انزلی : تاسماهی ایرانی، اردک‌ماهی، اسبله، سرخ‌باله، سوف تالابی و سیم

ماهیان مهاجر تالاب انزلی: ماهی سفید، سیاه‌کولی و شاه‌کولی

ماهیان مهاجم خوراکی: کپور علفخوار، بیگ‌هد، فیتوفاگ و کپور معمولی اصلاح نژاد شده، کاراس و تیزه‌کولی

ماهی مهاجم بدون ارزش اقتصادی: ماهی پاروا، گامبوزیا، سه‌خاره، گاو ماهی تالابی و مارماهی

معضلاتی که جان ماهی‌ها را می‌گیرد

رسوب‌گذاری شدید

پساب کشاورزی، صنعتی شهری

سنبل آبی

پسروی آب دریا

گرمایش جهانی

کاهش آبزیان تالابی :

کاهش فیتوپلانکتون از ۱۵۰ جنس به ۶۸ جنس

کاهش زئوپلانکتون از ۱۳۴ جنس به ۵۸ جنس

کاهش ماهی‌ها از ۷۱ گونه به ۳۲ گونه

۵ تا ۱۰ درصد: میزان ماهی موجود در تالاب انزلی

۱۴ کیلوگرم در هکتار: تولید ماهی در تالاب انزلی

۲۵ هزار هکتار: وسعت تالاب انزلی

۱۵ هزار هکتار: پهنه مصوب رامسر سایت

۸۰هزار دلار: ارزش اقتصادی هر هکتار تالاب انزلی

در حقابه تالاب انزلی چه چیزهایی وجود دارد؟

۲.۲ میلیارد متر مکعب: ورودی سالانه آب تالاب انزلی

۴۰۰ هزار متر مکعب پساب کشاورزی سالانه

۳۸۰ هزار متر مکعب فاضلاب شهری (۱.۲ میلیون نفر: ساکنان حوضه آبخیز تالاب انزلی)

۸۲ درصد از فاضلاب‌های خانگی گیلان بدون تصفیه وارد رودخانه‌ها و مناطق طبیعی می‌شود

۱۵ تن زباله شناور

۶۰۰ هزار تن رسوب (مناطق پاکتراشی شده در بالادست)

آبراهه‌های منتهی به تالاب انزلی

۴۷ درصد: پسیخان، پیربازار رود و خمام‌رود

۴۹ درصد: سیاه درویشان، ماسوله رودخان، پلنگ ور، خال‌کایی، مرغک و بهمبر

۴درصد : آبراهه‌های غربی

مواد موجود در پساب:

عناصر و یون‌های اصلی مانند کلسیم، منیزیم، آهن، منگنز، سدیم، آمونیاک، کربنات، سولفات و کلرید

فلزات سمّی و خطرناک مانند جیوه، کروم، نیکل، سرب و کادمیوم

انواع ترکیبات آلی که معمولاً به‌صورت «کل کربن آلی» (TOC) یا (COD)، یا مواد آلی مجزا مانند فنل و ترکیبات آلی کلردار

میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا