موفقیت یک شرکت آمریکایی که توسط یک ایرانی اداره می شود

شرکت اوبر که در زمینه تاکسی‌های اینترنتی و حمل‌نقل به‌صورت بین‌المللی فعالیت دارد، توانست بعد از ۱۳ سال فعالیت با تغییر رویکردهایی که مدیر ایرانی‌اش یعنی «دارا خسروشاهی» ایجاد کرد، برای نخستین بار به سود‌دهی برسد.

تجارت نیوز: شرکت اوبر که در زمینه تاکسی‌های اینترنتی و حمل‌نقل به‌صورت بین‌المللی فعالیت دارد، توانست بعد از ۱۳ سال فعالیت با تغییر رویکردهایی که مدیر ایرانی‌اش یعنی «دارا خسروشاهی» ایجاد کرد، برای نخستین بار به سود‌دهی برسد.

دارا خسروشاهی، مدیرعامل ایرانی شرکت اوبر که از سال 2017 سکان این استارتاپ حوزه حمل ونقل را به دست گرفته، در گزارشی از فعالیت 3 ماهه دوم سال 2023، اعلام کرد که اوبر به درآمد 394 میلیون دلاری رسیده است. نکته قابل توجه این است که شرکت اوبر در زمان مشابه سال گذشته ضرر 2.7میلیارد دلاری داشته و توانسته با بازسازی اصول کسب و کاری خود علاوه بر جبران ضرر به سوددهی برسد.

خسروشاهی در مصاحبه با CNBC گفت: در این سه‌ماهه دو دستاورد مهم داشته‌ایم: جریان نقدینگی آزاد اوبر برای اولین‌بار به بیش از 1 میلیارد دلار رسیده است و برای اولین‌بار سود عملیاتی کسب کرده‌ایم. سود ناخالص این شرکت در بازه 3 ماهه دوم سال 2023 ، 916 میلیارد دلار بوده که افزایش  152درصدی نسبت به سال گذشته داشته است. مدیران این شرکت انتظار دارند که این مبلغ برای 3 ماه سوم سال 2023 به محدود 975میلیون دلاری تا 1میلیارد و 25میلیون دلاری برسد.

نکته قابل توجه دیگر این است که اوبر با وجود سوددهی در 3ماهه دوم، افت 5 درصدی در سهام خود را تجربه کرده است. دلیل این افت تحقق نیافتن پیش‌بینی تحلیل‌گران بود.

چگونه ضررها جبران شد؟

رئیس شرکت اوبر در ادامه بیان کرد: تعداد کاربران فعال ماهانه این شرکت در سه ماهه دوم به 137میلیون رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 12 درصد رشد کرده و رشد سفرها 22درصد بوده و از عدد 2میلیارد و 300میلیون سفر در این سه ماهه عبور کرده است.

اوبر از سال 2022 با اضافه کردن امکاناتی برای رانندگان مانند مشاهده دقیق مسیر و هزینه‌های دریافتی باعث جذب بیشتر رانندگان شده است. تعداد ثبتن‌ام‌های جدید رانندگان در آمریکا حدود 3 برابر شده و همین امر باعث شد که زمان میانگین انتظار کاربران به 4.5 دقیقه کاهش پیدا کند. البته 70درصد رانندگان گفته‌اند که تورم سرسام‌آور باعث جذب آنها به این شغل شده است.

چرا اوبر ضرر می‌کرد؟

اوبر میلیاردها دلار را برای به دست آوردن (یا بهتر بگوییم خلع سلاح) رقبا و همچنین سرمایه‌گذاری روی آنها هزینه کرده است. برای مثال شرکت Careem به مبلغ 3.1 میلیارد دلار، شرکت Postmates به مبلغ 2.7 میلیارد دلار، شرکت Transplace به مبلغ 2.25 و شرکت Drizly به مبلغ 1.1 میلیارد دلار خریداری شده‌اند.

به گفته کارشناسان مهمترین عاملی که باعث ضرردهی شرکت اوبر شد، سرمایه‌گذاری بر روی پروژه‌ اتومبیل‌های خودران بود که از سال 2016 با خرید شرکت «اتو» به مبلغ 680 میلیون دلار آغاز شد.

بیل گورلی، یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاران و حامیان اولیه این شرکت، طی مصاحبه‌ای گفت: «احتمالا ما 2.5 میلیارد دلار را در خودروهای خودمختار سوزاندیم که هدردادن پول بود.»

اوبر در دسامبر 2020 گروه فناوری‌های پیشرفته خود را به Aurora فروخت و فقط در آن 400 میلیون دلار سرمایه‌گذاری کرد. فروش این گروه باعث تعدیل نیرو در اوبر و کاهش این ‌هزینه‌ها به ضرردهی کمتر منجر شد.

جدا از شرکت‌هایی که اوبر به‌صورت مستقیم آنها را خرید، در بسیاری از شرکت‌های دیگر سرمایه‌گذاری کرده مانند استارتاپ اسکوتر Lime که مبلغ سرمایه‌گذاری آن 170 میلیون دلار بوده است.

رقیبان سرسخت محلی مانع پیشرفت

عامل دیگر ضرردهی اوبر، وجود شرکت‌های حمل‌ونقل و تاکسی‌های بومی در کشورها بود که این موضوع مانع توسعه اوبر به‌صورت بین‌المللی می‌شد. به عنوان مثال، Cabify رقیب سرسخت اوبر در بازارهای اسپانیایی زبان در سراسر آمریکای لاتین و اروپا است.

از طرفی دیگر مسائل حقوقی هم گریبان‌گیر این شرکت آمریکائی بوده است. در سال 2019 مجوز این شرکت در بریتانیا لغو شد و دلیل آن شکایت آژانس حمل‌ونقل لندنی به نام Tfl بود که اعلام کرد، رانندگان اوبر از هویت جعلی برای کار استفاده می‌کنند. متأسفانه این پایان داستان نبوده و چند ماه بعد در دسامبر 2021 دادگاه عالی بریتانیا حکم داد که شرکت اوبر در استخدام رانندگان خود غیرقانونی اقدام کرده است. پس از آن اوبر به پرداخت 700میلیون دلار برای حل و فصل اختلاف محکوم شد.

اوبر از کجا شکل گرفت

شرکت اوبر در سال 2009 در آمریکا شکل گرفت و کم‌کم به توسعه خود در اغلب نقاط جهان پرداخت و در حال حاضر در 70 کشور و در 1000 شهر فعالیت دارد. سرویس‌ها و خدمات اوبر شامل سرویس‌های عمومی مسافربری، سرویس‌های تجاری، دلیوری و ارسال غذا و کالا است.

دارا خسروشاهی درحالی در سال 2017 سکان هدایت اوبر را در اختیار گرفت که این شرکت با رسوایی‌هایی پی‌درپی مواجه بود. رسوایی‌هایی که به واسطه رفتارهای بنیانگذار آن یعنی تراویس کلنیک گریبانگیر این استارتاپ شده بود.

هیات مدیره اوبر در یک حرکت پرریسک، مدیر ایرانی یعنی خسروشاهی را جایگزین کلنیک کردند. خسروشاهی تا مدت‌ها نتوانست همدلی همکاران خود را به دست بیاورد چون همچنان سایه تراویس روی سر اوبر بود. بسیاری از کارشناسان هم به موفق شدن دارا خسروشاهی شک داشتند. اما حالا خسروشاهی برای نخستین بار، یک اوبر سودده را به سرمایه‌گذاران و بازار معرفی می‌کند.