روش های افزایش شادکامی

به اعتقاد آرگایل (۲۰۰۱)شادمانی تا حدودی ارثی است و با برخی صفات شخصی ارتباط دارد. تعدادی از صفات نیز ذاتی هستند اما بدان معنا نیست که شادمانی غیرقابل تغییراست. یکی از این صفات برون گرایی است که از طریق تجارب مثبت منظم با دوستان و درمحل کار افزایش می یابد خصوصیات شخصیتی دیگرمانند مهارتهای اجتماعی نیزقابل آموزش هستند.

به نظر آیزنگ (۱۳۷۵) شادی هم به رویدادهایی که برای فرد روی می دهند و هم به تفسیر وی از آن رویدادها بستگی دارد و هر دو رویکرد در افزایش شادی ارزش بالقوه ای دارند.

به نظر لاما^۳ قدم اول در راه رسیدن به شادی فراگیری است. باید یاد گرفت که احساسات و رفتارهای  منفی چقدر زیان آور و برعکس احساسات و رفتارهای مثبت چقدر مفید هستند و اینکه این احساسات منفی علاوه بر خود فرد برای جامعه نیز زیان آور است.

اکنون به برخی از روشها ی افزایش شادمانی اشاره خواهد شد:

۲-۸-۱  افزایش رویدادهای مثبت

 شادی درمانی را می توان هم در افراد سالم و هم بیماران افسرده با بهره گرفتن از افزایش رویدادهای مثبت زندگی انجام داد.افزایش رویدادهای مثبت از قبیل ارتباطات اجتماعی ، کار ، تفریح ، ورزش،تعطیلات و .... باعث ایجاد خلق مثبت می شود. در افزایش رویدادهای مثبت فراوانی و شدت آنها حائز اهمیت است و اگر به طور منظم اجرا شوند به شادی و تغییرات شخصی منجر می شوند(آرگایل، ۱۳۸۲).

۲-۸-۲ روش القاء خلق مثبت

اولین روش برای القای خلق مثبت توسط ولتن[۱] (۱۹۸۶) ابداع شد که از آزمودنی ها می خواست جملاتی را بخوانند سپس با صدای بلند تعدادی از جملات مانند «من در موردهمه چیز احساس شادی میکنم» را بیان کنند.

روش های دیگری نیز برای ایجاد خلق مثبت وجود دارند اما مدت تغییر  خلق طولانی نیست مانند تماشای فیلم، خواندن داستان، گوش دادن به موسیقی ، هدیه دادن،تخیل،تحلیل اجتماعی و....(آرگایل،۱۳۸۲).

۲-۸-۳ شناخت درمانی

شناخت درمانی مجموعه پیچیده ای از تکنیک ها می باشد که هدف آن تفسیر رویدادها به طور واقعی و منطقی است (رم^۲ به نقل از آرگایل ،۱۳۸۲). همچنین مدل شناختی بر این عقیده است که ارزیابی واقع بنیانه و اصلاح تفکر منجر به بهبود خلق و رفتار می شود(بک^۳ ،۱۳۸۰).

فاوا و همکاران (۱۹۹۷)نیز برنامه هایی جهت آفزایش شادی استفاده کردند که در نتیجه از طریق آموزش باعث افزایش شادی و احساس رضایت آزمودنی ها شدند(آرگایل،۱۳۸۲).

۲-۸-۴  فنون شناختی ـ رفتاری

مجموعه برنامه های این فنون ترکیبی از نظریات شناختی رفتاری می باشد. یکی از این برنامه های توسط فوردایس(۱۹۹۷) از صاحب نظران روانشناسی شادی ارائه  شده است که شامل ۱۴ اصل می باشد که ۸ مورد شناختی و ۶ مورد رفتاری می باشد. زیر بنای برنامه فوردایس براین است که اگر شخص بخواهد می تواند همانند افراد شاد ،شاد باشد. البته فوردایس برتاثیر مختلف دیگر چون ژنتیک،شخصیت،میزان درآمد،تحصیلات و...تاکید دارد.

اصول آموزش برنامه شادکامی فوردایس که شامل۱۴اصل است به شرح ذیل می باشد.

اصل اول:سرگرم و فعال بودن

این اصل نشان می دهد که افراد شاد در زندگی خود فعال هستند. به فراگیران باید فهمانده شود که افراد شاد زندگی خود را با فعالیت پر می کنند و مهمتر اینکه فعالیتهای جالب و لذت بخش را انتخاب می نمایند. از لحاظ ذهنی این اصل براین عقیده است که یک زندگی فعال شادی بیشتری را نسبت به یک زندگی انفعالی برای انسان تولید می کند.

طبق این اصل پنج نوع فعالیت برای انسان شادی می آفریند:

ـ فعالیتهای لذت بخش

ـ فعالیتهای جسمانی

ـ فعالیتهای تازه و جدید

ـ فعالیتهای دسته جمعی

ـ فعالیتهای معنادار

فوردایس به فراگیران توصیه می کند که فهرستی از فعالیتهایی که دارای ویژگیهای فوق می باشد را فراهم کنند و سپس آنها را تشویق می کند که این فعالیتها را درزندگی روز مره خود انجام دهند.

علمای تعلیم و تربیت نیز بر نقش بازی وفعالیت جسمانی در سلامت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان بسیار تاکید دارند. ارسطو می گوید:در فعالیتهایی جسمانی و در بازی نیرویی نهفته شده که روان آدمی را از خواسته های نا سودمند و احساسات و امیال چرکین پاک می سازد و عواطف آدمی بخشی را از خواص خطر ناک و ناخوشایند خود را هنگام بازی از دست می دهد و پاک می شود(عطاران ۱۳۷۵).

به نظر شعاری نژاد(۱۳۶۶) فعالیت جسمانی از عوامل رشد و تکامل کودکان است و دارای ارزش بدنی،ذهنی،اجتماعی،آموزشی،درمانی و اخلاقی می باشد.

اصل دوم: گذراندن اوقات بیشتر در اجتماعات و فعالیتهای جمعی

یکی ازمهمترین یافته های تحقیقات در مورد شادی و رضایت از زندگی اهمیت فعالیتهای اجتماعی است. افراد شاد به میزان بالایی در فعالیتهای اجتماعی شرکت دارند این گونه فعالیتها به دو گونه رسمی مانند عضویت در یک سازمان یا و انجمن یا غیررسمی مانند ارتباط با دوستان و بستگان تقسیم بندی می شود.

وجود تعاملات اجتماعی چه از نوع رسمی و غیررسمی احساس رضایت اززندگی حمایت از سوی دیگران و تعلق به گروه را افزایش می دهد که همه اینها در ایجاد شادی در افراد بسیارمهم هستند(مصطفی سعادتی ۱۳۷۶)

اصل سوم:مولد بودن و انجام کارهای سودمند

شادی و رضایت از زندگی با کار معنا دار و فعالیت سودمند بلند مدت ارتباط دارد و بررسی ها نشان می دهد که شادترین افراد کسانی هستند که از کارشان لذت می برند نکته مهم این است که امروزه افراد حدود۸۰% از اوقات بیکاری خود را در محیط کار می گذرانند بنا براین اگر کارشان لذت بخش و شادی بخشی باشد در شادی کلی آنان بسیار موثر خواهد بود.

احساس مفید بودن در کار در افزایش شادی، احساسات ارزشمندی، عزت نفس و اعتبار اجتماعی افراد بسیار موثر است.

منبع : پایان نامه های فکر شاد