شرایط تاسیس مراکز تحقیقاتی غیر دولتی

"‌تعاریف و ضوابط تأسیس مراکز
تحقیقاتی"
(‌مصوب جلسه 148 مورخ 69.1.21 شورای مشترک کمیسیونهای 1 و 2 شورای عالی انقلاب
فرهنگی، حسب اختیارات تفویضی جلسه مورخ68.12.8 شورای عالی به شورای مذکور)
‌شماره .364‌دش - تاریخ 69.2.2
‌با توجه به روح تعالیم مکتب اسلامی در زمینه گسترش مرزهای دانش و آگاهی از مواهب
و نعمتهای خدادادی در پهنه طبیعت و جهان به منظور ارتقای‌سطح زندگی و نیل به حیات
طیبه و نیز با عنایت به تأکید قانون اساسی جمهوری اسلامی، در خصوص تقویت روح بررسی
و تتبع و ابتکار در تمام‌زمینه‌های علمی، فنی، فرهنگی و اسلامی از طریق تأسیس
مراکز تحقیق، ضرورت تأسیس و توسعه مراکز و فعالیت‌های تحقیقاتی به صورت منسجم و‌بر
اساس الگویی سنجیده و مورد قبول، محرز می‌باشد.
‌فعالیت‌های تحقیقاتی در کشور به صورت سازمان یافته و تشکیلاتی، با تأسیس انستیتو
پاستور در سال 1299 آغاز گردید. افزایش فعالیتهای تحقیقاتی و‌توسعه مراکز جدید که
بعضاً به صورت مستقل و اکثراً وابسته به دانشگاه‌ها یا وزارتخانه‌های صنعتی و پزشکی
و... انجام گرفت، از الگوی مشخص و‌واحدی تبعیت ننموده است.
‌از این رو" جهت هماهنگ ساختن توسعه مراکز و فعالیت‌های پژوهشی، طرح حاضر به منظور
بیان تعاریف و تعیین ضوابط تأسیس مراکز و واحدهای‌تحقیقاتی، اعم از دولتی و یا غیر
دولتی، تنظیم شده است.
1 - محقق "‌محقق" در مرکز تحقیقاتی، به کسی اطلاق می‌شود که "‌عضو هیأت علمی،
پژوهشی" در یک گروه پژوهشی یا آموزشی فعالیت پژوهشی‌می‌کند و وظایف و نحوه ارتقای
او تابع مقررات هیأت علمی پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات پژوهشی خواهد بود.
2 - گروه پژوهشی
‌در صورتی که فعالیت پژوهشی در یک دانشکده یا مؤسسه تحقیقاتی "‌به صورت مستمر" و
با "‌هدف خاص" تعریف شده باشد و به تعداد کافی عضو‌هیأت علمی پژوهشی وجود داشته
باشد، گروه پژوهشی با ضوابط زیر، تأسیس می‌گردد.
‌الف - هدف و عنوان گروه پژوهشی منطبق بر نیازهای اساسی کشور در یکی از زمینه‌های
علمی، کاربردی و یا میان رشته‌ای باشد.
ب - داشتن حداقل 5 عضو هیأت علمی پژوهشی که 3 نفر از آنان در گروه پژوهشی تمام وقت
باشند.
ج - داشتن امکانات و تجهیزات لازم در دانشکده یا دانشگاه و یا مؤسسه تحقیقاتی.
‌د - داشتن دانشجوی دوره دکتری در زمینه تحقیقاتی ارائه شده و یا سه دوره متوالی
دانشجوی کارشناسی ارشد.
‌تبصره 1 - در صورت تمایل دانشکده به استقلال مالی در گروه پژوهشی، گروه با نام
"‌مرکز" و زیر نظر دانشکده اداره خواهد گردید که در این صورت‌دارای استقلال مالی
بوده ولی سایر ضوابط آن تابع ضوابط "‌گروه" می‌باشد.
‌تبصره 2 - مؤسسات تحقیقاتی غیر وابسته به دانشگاه‌ها، از شرط مندرج در بند "‌د"
معاف خواهند بود.
3 - پژوهشکده
‌در صورتی که حدود فعالیتهای پژوهشی دانشگاه از سطح یک دانشکده، فراتر باشد و
ایجاد "‌مؤسسه‌ای" در دانشگاه یا به صورت مستقل ضرورت یابد،"‌پژوهشکده" با شرایط
زیر تأسیس می‌گردد:
‌الف - فعالیتهای تحقیقاتی پژوهشکده در زمینه‌های بنیادی، کاربردی و یا توسعه‌ای و
منطبق بر نیازهای اساسی کشور خواهد بود و پژوهشکده در یک‌رشته مشخص و یا به صورت
میان رشته‌ای می‌تواند در هر یک از زمینه‌های فوق تشکیل گردد.
ب - داشتن حداقل 3 گروه پژوهشی با شرایط مندرج در بند "2"
ج - داشتن امکانات و تجهیزات مستقل برای امور تحقیقاتی.
‌تبصره 1 - پژوهشکده، از نظر مالی، مستقل و از نظر اداری، مشابه یک دانشکده خواهد
بود.
‌تبصره 2 - عناوین زیر، معادل پژوهشکده خواهد بود:
‌الف - مرکز تحقیقاتی
ب - مؤسسه تحقیقاتی (‌پژوهشی)
‌تبصره 3 - هر گاه، سطح فعالیت تحقیقاتی در مؤسسات و مراکزی که عنوان دانشگاه
ندارند، معادل پژوهشکده باشد، می‌توانند نسبت به تأسیس‌پژوهشکده، (‌نظیر مرکز و
مؤسسه تحقیقاتی) اقدام نمایند. این گونه مؤسسات می‌توانند نسبت به ارائه دوره
کارشناسی ارشد و دکترای پژوهشی در‌صورت داشتن شرایط و ضوابط آموزشی و پژوهشی مصوب
با همکاری و تحت نظارت دانشگاه‌ها اقدام کنند.
4 - پژوهشگاه
‌در صورتی که فعالیت‌های پژوهشی، در سطح گسترده، مورد نظر باشد، واحد پژوهشی مستقل
(‌پژوهشگاه) با شرایط زیر ایجاد می‌گردد:
‌الف - دارا بودن سه مؤسسه پژوهشی (‌پژوهشکده) با شرایط مندرج در بند 3
ب - داشتن امکانات و تجهیزات مستقل برای امور تحقیقاتی.
‌تبصره - پژوهشگاه‌ها می‌توانند نسبت به ارائه دوره کارشناسی ارشد و دکترای
پژوهشی، بر طبق شرایط تبصره 3 - از بند "3" اقدام کنند.
5 - روش ایجاد واحدهای تحقیقاتی
‌الف - استخدام کادر به عنوان عضو هیأت علمی پژوهشی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش
عالی، نظیر استخدام کادر به عنوان عضو هیأت علمی‌آموزشی بوده و تبدیل وضعیت از
هیأت علمی آموزشی به هیأت علمی پژوهشی، به پیشنهاد دانشگاه‌ها و تصویب هیأتهای
ممیزه، صورت می‌گیرد.
ب - تأسیس گروه یا مرکز پژوهشی، پژوهشکده و یا پژوهشگاه، بر حسب مورد، به پیشنهاد
دانشگاه یا سازمان و یا وزارتخانه ذیربط و در خصوص‌مراکز تحقیقاتی غیر دولتی توسط
افراد حقیقی و یا حقوقی بنا به مورد در معاونت پژوهشی وزارت فرهنگ و آموزش عالی و
یا معاونت پژوهشی‌وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، بررسی می‌شود و جهت رسیدگی
نهایی و تصویب اساسنامه، به شورای گسترش آموزش عالی مربوط،‌ارجاع خواهد گردید.
ج: رؤسای مراکز واحدهای تحقیقاتی، باید از میان اعضای برجسته هیأت علمی باشند و
صلاحیتشان، در جهت اهداف مؤسسه بر حسب مورد به تأیید‌وزارتین مربوط برسد.
‌تبصره - در خصوص رؤسای واحدهای تحقیقاتی بخش غیر دولتی، عضویت در هیأت علمی، شرط
نیست.
6 - مراکز تحقیقاتی که بر اساس این ضوابط، تأسیس می‌شوند، می‌توانند از امتیازات و
تسهیلاتی که آیین‌نامه آن به پیشنهاد مشترک وزارتین فرهنگ و‌آموزش عالی و بهداشت،
درمان و آموزش پزشکی به تصویب دولت خواهد رسید، استفاده کنند.
7 - مراکز تحقیقاتی که پس از تشکیل، شرایط مندرج در این آیین‌نامه را از دست
بدهند، مجوز تأسیس آنها بر حسب مورد توسط شورای گسترش‌آموزش عالی وزارتین ذیربط،
لغو خواهد گردید.
8 - دستورالعمل‌های اجرایی این طرح، بنا به مورد توسط معاونین آموزشی و پژوهشی
وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان آموزش‌پزشکی تنظیم و به تصویب وزرای
ذیربط خواهد رسید.