مقاومت به انسولین چیست و آیا همیشه منجر به دیابت می شود؟

مقاومت به انسولین شرایطی است که در ایجاد بیماری های جدی مانند دیابت و بیماری های قلبی عروقی نقش مهمی دارد. علیرغم اینکه مقاومت به انسولین یک مشکل شایع است، در بیشتر موارد در مراحل اولیه تشخیص داده نمی شود و اغلب افراد از ابتلا به آن بی خبر هستند.

مقاومت به انسولین چیست؟
مقاومت به انسولین وضعیتی است که در آن سلول های بدن کمتر به هورمون انسولین پاسخ می دهند. انسولین توسط پانکراس تولید می شود و نقش مهمی در تنظیم سطح قند خون (گلوکز) دارد. این هورمون به سلول ها کمک می کند تا گلوکز را از جریان خون برای انرژی و ذخیره سازی آن جذب کنند. در مقاومت به انسولین، سلول های بدن به درستی به انسولین پاسخ نمی دهند، به این معنی که گلوکز نمی تواند به راحتی وارد سلول ها شود. در نتیجه، پانکراس برای کمک به کنترل سطح قند خون انسولین بیشتری تولید می کند. به مرور زمان، این عملکرد پانکراس می تواند منجر به بالاتر رفتن سطح قند خون از حد طبیعی و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2، بیماری قلبی و سایر مشکلات سلامتی شود.

علائم مقاومت به انسولین
در صورتی که به مقاومت به انسولین مبتلا باشید و پانکراس بتواند تولید انسولین را افزایش دهد، هیچ علائمی را تجربه نخواهید کرد، اما با گذشت زمان این مشکل تشدید می شود و منجر به ایجاد برخی علائم می شود. علائم مقاومت به انسولین می تواند شامل موارد زیر باشد:
خستگی 
گرسنگی مکرر
افزایش احساس تشنگی
ادرار مکرر
افزایش وزن
آکانتوز نیگریکانس
افزایش فشار خون
مقاومت به انسولین می تواند منجر به ایجاد یک بیماری پوستی به نام آکانتوز نیگریکانس شود که علائم خاصی را به همراه دارد. علائم پوستی مقاومت به انسولین شامل ایجاد لکه های تیره و مخملی روی پوست است که معمولاً در چین های گردن، زیر بغل یا کشاله ران ظاهر می شوند. ابتلا به آکانتوز نیگریکانس یک نشانه رایج مقاومت به انسولین است.

علت مقاومت به انسولین چیست؟
عوامل متعددی وجود دارند که می توانند منجر به ایجاد مقاومت به انسولین شوند. این عوامل به سبک زندگی فرد، اختلالات هورمونی و اختلالات ژنتیکی بستگی دارند. عوامل خطر مقاومت به انسولین شامل:
چاقی و چربی اضافه، به ویژه در اطراف شکم
سبک زندگی کم تحرک
ژنتیک، مانند سابقه خانوادگی دیابت یا اختلالات متابولیک 
سن بالای 45 سال
فشار خون بالا
کلسترول بالا
سندرم تخمدان پلی کیستیک
مصرف استروئیدها و داروهای فشار خون 
مقاومت به انسولین و چاقی به طور مستقیم بر یکدیگر تاثیر دارند و چرخه خطرناکی را ایجاد می کنند که می تواند هر دو شرایط را تشدید کند. چاقی، به ویژه تجمع چربی در اطراف شکم، یک عامل خطر اصلی برای ایجاد مقاومت به انسولین است و در مقابل، مقاومت به انسولین می تواند کاهش وزن را دشوارتر کند. 
همچنین استرس مزمن می تواند با افزایش تولید هورمون کورتیزول (هورمون استرس) منجر به افزایش سطح قند خون شود و در توانایی بدن در استفاده موثر از انسولین اختلال ایجاد کند و از این طریق بر مقاومت به انسولین تاثیر بگذارد. افزایش کورتیزول نه تنها منجر به افزایش قند خون می شود، بلکه ذخیره چربی را به خصوص در ناحیه شکم تشدید می کند که مقاومت به انسولین را بدتر می کند.

تست مقاومت به انسولین
معمولا پزشکان برای تشخیص مقاومت به انسولین بر ترکیبی از ارزیابی‌ های بالینی و تست های آزمایشگاهی تکیه می‌ کنند. در ادامه به بررسی برخی از رایج ترین آزمایش های مقاومت به انسولین می پردازیم.

آزمایش قند خون ناشتا
 این آزمایش سطح قند خون را بعد از یک شب ناشتا اندازه گیری می کند. سطوح بالای قند خون ممکن است نشان دهنده مقاومت به انسولین باشد:
نرمال: کمتر از 100 میلی گرم در دسی لیتر
پیش دیابت: 100-125 میلی گرم در دسی لیتر
دیابت: ≥ 126 میلی گرم در دسی لیتر

تست تحمل گلوکز خوراکی 
برای انجام این تست بعد از ناشتا، یک محلول گلوکز می نوشید و سطح قند خون در فواصل زمانی اندازه گیری می شود تا میزان پردازش گلوکز توسط بدن شناسایی شود. 

آزمایش هموگلوبین A1c
 این آزمایش میانگین سطح قند خون را در 2 تا 3 ماه گذشته اندازه گیری می کند. سطح A1c بالاتر اغلب در افراد مبتلا به مقاومت به انسولین و پیش دیابت دیده می شود.

درمان مقاومت به انسولین
در ابتدا باید بدانید که درمان قطعی مقاومت به انسولین وجود ندارد، اما می توان آن را از طریق تغییر سبک زندگی، مصرف داروها و نظارت منظم، مدیریت کرد. هدف استفاده از روشهای درمانی بهبود پاسخ بدن به انسولین، کاهش سطح قند خون و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 و سایر عوارض است. در ادامه به بررسی روشهای موجود برای مدیریت مقاومت به انسولین می پردازیم.

تغییر در سبک زندگی
تغییر در سبک زندگی نقش بسیار مهمی در مدیریت بهتر مقاومت به انسولین دارد، زیرا بسیاری از عواملی که منجر به ایجاد این مشکل می شوند ناشی از سبک زندگی می باشند. 

رژیم غذایی برای مقاومت به انسولین
داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل یکی از مهمترین جنبه های مدیریت مقاومت به انسولین است. اگر قصد دارید مقاومت به انسولین را بهتر مدیریت کنید مواد غذایی زیر را بیشتر مصرف کنید:
غذاهای با شاخص گلیسمی پایین مانند غلات کامل، حبوبات، سبزیجات بدون نشاسته و میوه ها
غذاهای غنی از فیبر مانند سبزیجات، میوه ها، لوبیاها و غلات کامل
چربی های سالم مانند چربی های غیراشباع موجود در روغن زیتون، آووکادو و ماهی های چرب
پروتئین های بدون چربی مانند مرغ، بوقلمون، توفو و حبوبات

ورزش و کاهش وزن
فعالیت بدنی منظم به بهبود حساسیت به انسولین کمک می کند. اگر به مقاومت به انسولین مبتلا هستید حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط ​​(مانند پیاده روی، دوچرخه سواری، شنا) در هفته، همراه با فعالیت های تقویت کننده عضلات دو بار در هفته را هدف قرار دهید.
همچنین کاهش وزن، به ویژه چربی های شکم، می تواند حساسیت به انسولین را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. حتی کاهش 5 تا 10 درصدی وزن بدن می تواند منجر به بهبود سلامت و مدیریت بهتر مقاومت به انسولین شود.

مدیریت استرس
استرس مزمن تولید کورتیزول را افزایش می دهد، هورمونی که می تواند مقاومت به انسولین را بدتر کند. تمریناتی مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفس عمیق می تواند به کاهش سطح استرس کمک کند و از این طریق به مدیریت مقاومت به انسولین کمک می کند.

داروی مقاومت به انسولین
در برخی موارد، ممکن است برای کمک به مدیریت مقاومت به انسولین دارو تجویز شود، به خصوص اگر تغییر در سبک زندگی به تنهایی برای درمان مقاومت به انسولین کافی نباشد. رایج ترین داروهایی که برای درمان مقاومت انسولین مورد استفاده قرار میگرند شامل موارد زیر است:
متفورمین
پیوگلیتازون 
روزیگلیتازون
لیراگلوتاید
متفورمین رایج ترین دارویی است که برای مدیریت مقاومت به انسولین و پیش دیابت تجویز می شود. این دارو با بهبود حساسیت سلولها به انسولین و کاهش تولید گلوکز در کبد عمل می کند و از این طریق به مدیریت بهتر مقاومت به انسولین کمک می کند.

عوارض مقاومت به انسولین
اگر مقاومت به انسولین به خوبی مدیریت نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی درازمدت شود، مقاومت به انسولین می تواند با عوارض زیر همراه باشد:
دیابت نوع 2
بیماری های قلبی عروقی از جمله فشار خون بالا، کلسترول بالا و تصلب شرایین
سکته مغزی
بیماری کبد چرب غیر الکلی 
بیماری کلیوی 
نارسایی کلیه
بیماران مبتلا به مقاومت به انسولین باید به طور مرتبط برای نظارت بر قند خون، سطح انسولین و سلامت کلی با یک پزشک در ارتباط باشند.

مقاومت به انسولین bichashk.com