توسعه اقتصادی و گسترش فعالیت شرکت ها، باعث شد تا نیاز به ارائه گزارش های دقیق مالی بیش از هر چیز در کسب و کارهای کوچک و بزرگ احساس شود. گزارش هایی که یک دید کلی از اتفاقات مالی، معاملات و دخل و خرج در هر بخش را به دقت نشان دهد. این گزارش ها قبل از آنکه به توسعه هر بخش کمک کند، توانست نقص ها و عملکرد افراد را بهدرستی به مدیران ارشد نشان دهد. به همین دلیل این روزها حسابرسی به یک بخش مهم در هر کسب و کاری تبدیل شده است. گسترش مفاهیم مالی در شرکت ها باعث شد، تا حسابرسی نیز به انواع مختلفی تقسیم شود تا دقت بالاتری داشته باشد. حسابرسی داخلی یکی از مهم ترین انواع حسابرسی است. در این مطلب همه چیز را درباره این مفهوم ارزشمند سازمانی به شما می گوییم.
حسابرسی داخلی مدت هاست که در داخل اغلب سازمانها اجرا می گردد. با توجه به لزوم نظارت مالی در سازمان، شاید بتوان تاریخ پیدایش آن را مصادف با پیدایش حسابداری دانست. اما رسمیت پیدا کردن آن در طول تاریخ مربوط به قرن بیستم میباشد.
در آن زمان تعدادی از حسابرسان داخلی با کمک نرم افزار حسابداری آنلاین ،با یکدیگر در ارتباط بوده و به تبادل اطلاعات می پرداختند. این عده متوجه لزوم ایجاد یک انجمن مشترک برای تبادل مشترکات با سایر حسابرسان شدند. تلاشهای آنان به تأسیس انجمن حسابرسان در سال 1941 در شهر آلتامونته اسپرینگز در ایالت فلوریدا انجامید.
در ایران نیز شرکت نفت ایران و انگلیس را اولین اجرا کننده حسابرسي داخلی می دانند. حضور این شرکت در ایران مربوط به پیش از جنگ جهانی دوم است. فعالیتهای این شرکت در دهه سی در ایران مورد توجه قرار می گیرد. تقریباً همزمان با این تاریخ، حسابرسی داخلی در آموزشگاه عالی حسابداری ایران مورد توجه قرار می گیرد.
انجمن حسابرسان داخلی ایران در سال 1391 با پشتیبانی سازمان بورس و اوراق بهادار تاسیس گردید.
حسابرسی یک فرایند کنترلی است.مثلا به عنوان یک مدیر فروشگاه که از نرم افزار حسابداری فروشگاهی استفاده میکند ، باید بدانید که حسابرسی داخلی چیست و چگونه آن را مرتباً انجام دهید. بدون حسابرسی داخلی، امکان بروز خطاها و اشتباهات در فرآیند حسابداری بالا میرود. کیفیت هزینهکردها، وضعیت امور مالی شرکت، مشخص شدن داراییها و بررسی عملیاتهای مالی در حسابرسی داخلی انجام میشود. بدون حسابرسی داخلی، پیشگیری از اشتباهات مالی و ضرر و زیان احتمالی ناممکن است. حسابرسی داخلی میتواند نواقص و ضعف را در حسابداری شرکت و سازمان به سادگی مشخص کند. علاوه بر آن سواستفادههای مالی و انحرافات اقتصادی با حسابرسی مشخص میشود. خود این کار میتواند جلوی ضرر و زیان بیشتر را بگیرد. از جمله مزیتهایی که حسابرسی داخلی دارد، شناسایی منابعی است که هدررفت هزینه دارند. حسابرسی، تمامی منابع داخلی و خارجی سازمان را مشخص میکند. حسابرسی داخلی در عمل تمامی پرداختیها و دریافتیهای شما را به طور شفاف بیان میکند. فرقی نمیکند که اندازه شرکت و سازمان شما چقدر است. بدون نظارت و حسابرسی داخلی، دقت و صحت امور مالی مشخص نمیشود. کار حسابرس داخلی از زمان بررسی تمامی مدارک و معاملات شروع شده و تا جمع بندی حسابها و به دست آوردن ترازنامه ادامه پیدا میکند. حسابرسی داخلی بانکها، حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک و حسابرسی داخلی شرکت ها از جمله رایجترین گرایشهای این رشته محسوب میشود.
این اقدام به دلیل کنترل منابع مالی و انحراف های مالی سازمان صورت می گیرد تا بدین وسیله از بروز اشتباهات و تقلب و همچنین زیان های ناشی از آنها جلوگیری به عمل آید.
در واقع حسابرسی داخلی وظیفه رعایت الزامات قانونی را در سازمان بر عهده دارد و در صورتی که این الزامات ناقص باشند، آنها را شناسایی نموده و سعی در رفع نواقص می نماید. همچنین حسابرس با تجزیه و تحلیل صورت های مالی و … سو استفاده های مالی را شناسایی نموده و از ضررهای احتمالی پیشگیری می نماید.
حسابرسی داخلی می تواند منابع مالی را که در حال هدر رفتن هستند، شناسایی نموده و آنها را کنترل یا توقف نماید. همچنین می تواند سایر انحرافات سازمان را نیز بررسی نموده و جلوی زیان های مالی شرکت و سازمان را بگیرد.
همانطور که در لیست بهترین نرم افزارهای حسابداری اشاره شد ،حسابرسی داخلی به منظور کنترل منابع مالی و انحرافات آن بایستی در سازمان انجام شود تا از بروز مشکلات مالی و اشتباهات فاحش و زیان های ناشی از آن پیشگیری نماید .
حسابرسی داخلی در واقع وظیفه بررسی رعایت الزامات قانونی را در سازمان بر عهده دارد و اگر این الزامات انجام نشده و یا ناقص انجام شده باشند انها را کشف و درصدد رفع ان برآیند .
حسابرسی داخلی در صورت بروز سوء استفاده های مالی انها را شناسایی کرده و از ضرر های بیشتر پیشگیری می نماید .
حسابرسی داخلی می تواند محل هایی که منابع مالی در حال هدر رفتن هستند را شناسایی کرده و به مدیران ارشد به منظور متوقف کردن آن گزارش دهد .
حسابرسی داخلی فقط معطوف به شناسایی انحرافات مالی نبوده و سایر انحرافات سازمان که می تواند ضرر مالی برای شرکت داشته باشد هم شناسایی می کند .
حسابرس داخلی از افراد داخل سازمان می باشد اما حسابرس خارجی از موسسه خدمات مالی و حسابرسی به شرکت اعزام میشوند
حسابرسی خارجی توسط قانون الزام شده است و عدم انجام ان تخلف قانونی محسوب میشود اما در مورد حسابرس داخلی الزام قانونی وجود ندارد و توسط مدیریت سازمان برای بررسی انحرافات و رفع آن انجام میگردد .
حسابرس خارجی باید به مراجع قانونی و اعضا هیت مدیره پاسخگو باشد اما حسابرس داخلی به مدیران سازمان پاسخگو خواهد بود .
حسابرسی خارجی و مستقل فقط انحرافات مالی و اسناد مالی را بررسی کرده و به مسایل دیگر سازمان کاری ندارد اما حسابرس داخلی علاوه بر بررسی های مالی سایر الزامات و قوانین جاری در سازمان را هم بررسی و انحرافات انها را در صورت وجود کشف می کند .
حسابرس داخلی باید مستقل باشد و تحت نفوذ هیچ یک از افراد سازمان در هر جایگاه و سمتی که هستند قرار نگیرد. حسابرسی داخلی باید فن گزارش دهی را بلد بوده و اختیار امضا و مهر داشته و گزارش تهیه شده را با مهر و امضا خود ارائه دهد .
حسابرسی داخلی باید امکان دسترسی به کلیه اسناد مالی و غیر مالی داشته باشد و از مقام مستقلی برخوردار باشد .
حسابرس داخلی می تواند در کلیه بخش های شرکت اعم از مالی ، مدیریتی ، استراتژیک ، سرمایه گذاری ، اداری و حقوق و دستمزد ، برنامه های آموزشی و غیره وارد و به بررسی اسناد و مدارک ان بپردازد .
حسابرس مسئول انجام رویههایی است که کارایی و اثربخشی کنترلهای داخلی شرکت را برای دستیابی به اهداف تجاری آزمایش میکند. دامنه یک حسابرسی داخلی شامل تمام کنترلهای مالی و عملیاتی است که برای ایجاد حداکثر بهرهوری در یک شرکت استفاده میشود. در ادامه شمارا با برخی از وظایف حسابرسی داخلی آشنا می کنیم.
۱- تهیه و تنظیم و اجرای برنامه حسابرسی داخلی طبق استانداردهای حرفهای و اصول قابلقبول حسابداری بهمنظور حصول اطمینان از صحت و کفایت عملیات مالی و غیرمالی شرکت و واحدهای تابعه و طرحهای عمرانی و انتفاعی و سپس تطبیق عملیات با قوانین و آئیننامهها و دستورالعملهای مربوط
۲- بررسی و ارزیابی سیستم کنترلهای داخلی موجود و ارائه پیشنهاد برای بهبود روشهای کنترل داخلی مالی در شرکت و واحدهای تابعه
۳- همکاری با حسابرسان مستقل و بازرسان قانونی در مورد رسیدگی و برنامه حسابرسی آنان مطابق با دستورالعمل مدیریت عامل شرکت
۴- برقراری رابطهای مطلوب و مناسب با کلیه کارکنان شرکت که با نشان دادن حسن نیت و کاردانی همکاری آنان را جلب نمایند و اطمینان دهند که عملیات حسابرسی برای ایرادگیری و انتقام انجام نمیگیرد بلکه هدف رسیدگی ، کمک به آنها و بهبود روشها و افزایش کارایی است
۵- بررسی گزارشهای صورتهای مالی قبـــل از تسلیم به حسابرسان مستقل و هیات مدیره و میــــزان رعایت استانداردهای حسابداری و میزان قابلیت اعتماد و اتکای اطلاعات صورتهای مالی و مقایسه نسبتهای مالی اساسی که امکان تجسم وضعیت حال ، میزان تغییرات و تأثیرات نسبت به گذشته و افق روشنی از آینده شرکتها را فراهم میسازد
۶- بررسی رعایت و اجرای صحیح قوانین و مقررات، اساسنامه و آئیننامههای شرکت اعم از فنی، فروش، مالی، معاملات، استخدامی و …. و در صورت لزوم پیشنهاد بازنگری و اصلاح آنها و اعلام نیازهای آموزشی پژوهشی، خدماتی، تدارکاتی، سختافزاری، نرم افرازی و بودجهای
منبع :
پاسخ ها