مبحث دهم مقررات ملّی ساختمان، یکی از حیاتی‌ترین منابع برای مهندسان عمران (گرایش محاسبات و نظارت) است و به طور کامل ضوابط طراحی، ساخت و نصب سازه‌های فولادی را پوشش می‌دهد.
هدف اصلی این مبحث، تضمین ایمنی، قابلیت بهره‌برداری و پایایی سازه‌های فولادی در برابر بارهای مختلف (مانند بار مرده، زنده، برف، باد و زلزله) است.
دامنه کاربرد شامل طراحی و اجرای اعضای سازه‌ای فولادی در ساختمان‌ها می‌شود.
مبحث ۱۰ دو روش اصلی برای طراحی سازه‌های فولادی را مجاز می‌داند:
روش تنش مجاز (ASD - Allowable Stress Design):
در این روش، تنش‌های ایجاد شده در اعضا تحت بارهای بهره‌برداری (سرویس) با تنش‌های مجاز (که کسری از تنش تسلیم یا گسیختگی هستند) مقایسه می‌شوند.
معمولاً در بخش‌های قدیمی‌تر آیین‌نامه‌ها یا برای بررسی‌های خاص به کار می‌رود.
روش حالات حدی (LRFD - Load and Resistance Factor Design):
این روش، مبنای اصلی طراحی‌های جدید در ایران و جهان است.
در این روش، نیروهای بهره‌برداری با اعمال ضرایب افزایش بار ($\gamma$) بزرگ‌تر شده (بارهای حدی) و با مقاومت اسمی اعضا که با اعمال ضرایب کاهش مقاومت ($\phi$) کوچک شده‌اند، مقایسه می‌شوند. ($\Sigma \gamma Q \le \phi R$)
مبحث ۱۰ جزئیات طراحی انواع اعضا و اتصالات را بر اساس روش‌های فوق مشخص می‌کند:
| بخش | موضوعات اصلی تحت پوشش | اهمیت |
| ضوابط عمومی | مشخصات فولاد مورد استفاده (مانند St37، St52)، الزامات نقشه‌ها و کنترل کیفیت مصالح. | مبنای انتخاب مواد و کیفیت ساخت. |
| طراحی اعضای کششی | محاسبه مقاومت تسلیم در سطح مقطع خالص و گسیختگی در سطح مقطع مؤثر. | حیاتی برای طراحی بادبندها و اعضای خرپا. |
| طراحی اعضای فشاری | محاسبه مقاومت فشاری بر اساس لاغری عضو و کمانش موضعی/کلی. | اسکلت اصلی ستون‌ها و تأثیر طول مؤثر کمانش. |
| طراحی اعضای خمشی | محاسبه مقاومت خمشی (لنگر مجاز) بر اساس مهار جانبی و کمانش موضعی بال و جان. | طراحی تیرها و تعیین ضوابط مهاربندی. |
| طراحی اعضای خمشی-فشاری | روابط برهم‌کنش (Interaction Equations) برای ستون‌ها تحت خمش و فشار هم‌زمان. | واقع‌بینانه‌ترین حالت بارگذاری ستون‌ها. |
| طراحی اتصالات | ضوابط مربوط به اتصالات پیچی و جوشی، |
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها