شیوه درست فرزند پروری، دغدغه تمام پدر و مادرها است. الگوهای مختلفی برای تربیت کودکان وجود دارد که هر کدام ممکن است معایب و مزایایی داشته باشند. آشنایی با این الگوها و انتخاب بهترین روش می‌تواند کلید فرزند پروری موفق باشد.
همچنین آگاهی از نکاتی مانند تشویق و تحسین کودکان، عشق بی‌قید و شرط، تعیین قوانین مشخص، گذراندن وقت با فرزندان و … در تربیت صحیح نقش مؤثری دارد.
فرزند پروری موضوعی است که نه تنها برای والدین دارای فرزند، بلکه برای زوج‌هایی که تصمیم دارند در آینده فرزندی داشته باشند نیز جالب و مهم است. بدون شک تربیت فرزند به شکل صحیح و اصولی، یک رفتار آموختنی است که به کسب اطلاعات و مهارت‌های کافی احتیاج دارد.
امروزه بر هیچ‌کس پوشیده نیست که نحوه تربیت والدین و الگوی فرزند پروری علاوه بر این که بر موفقیت شغلی و خانوادگی فرزندان در آینده تأثیر دارد، یک عامل مهم در سلامت روان آنان نیز محسوب می‌شود.
طبق نظر روانشناسان، بسیاری از مشکلات روحی و روانی که افراد در بزرگسالی با آن روبرو می‌شوند، نتیجه یک کودکی سرکوب شده و رفتارهای نامناسب است که حتی پس از سالیان دراز تأثیر خود را بر ناخودآگاه فرد حفظ کرده است.
اگر به عنوان والدین یا افرادی که قرار است در آینده تربیت کودکانی را بر عهده داشته باشید، دوست دارید درباره مهارت های فرزندپروری بیشتر بدانید، در این مطلب همراه ما باشید. سعی داریم در ادامه بعد از ارائه تعریف فرزند پروری، به توضیح الگوهای مختلف آن و معرفی نکاتی برای تربیت صحیح فرزندان بپردازیم.
تربیت فرزند را می‌توان یکی ازسخت‌ترین و در عین حال رضایت‌بخش‌ترین شغل‌های دنیا دانست. کودکی که هنوز از دنیای واقعی و قوانین پیچیده آن سر در نیاورده است می‌تواند بی‌پناه‌ترین موجود باشد و وظیفه والدین حمایت از این موجود بی‌پناه است.
در واقع این حمایت با شکل‌دهی صحیح به رفتار کودک و کمک به رشد و بالندگی او معنا پیدا می‌کند. این روند سازمان‌دهی رفتار کودکان به نوعی همان فرزند پروری محسوب می‌شود که باید بدون آسیب و با حداکثر تأثیر مثبت همراه باشد.
اما در واقعیت می‌بینیم که متأسفانه بسیاری از فرزندان قربانی آسیب رفتارهای نادرست پدر و مادر هستند که به عنوان شیوه فرزندپروری، به آن‌ها تحمیل شده است. آگاهی از نکات اساسی تربیت فرزند و بکارگیری هوشمندانه این نکات، می‌تواند به راحتی شما را به والدینی مؤثر و موفق تبدیل سازد.
به طور کلی می‌توان شیوه تربیت فرزند را که توسط والدین اعمال می‌شود در چهار گروه زیر قرار داد:
این گروه از والدین سخت‌گیری را در رأس تربیت خود قرار می‌دهند و بر این عقیده هستند که این روش بهترین راه برای تربیت فرزندانی موفق است. معمولاً افرادی که در چنین بستری رشد می‌کنند احساس استقلال خود را از دست می‌دهند.
تا جایی که در تصمیم‌های بزرگ زندگی نمی‌توانند بدون نظارت و کنترل والدین خود قدم موفقی بردارند. اعمال کنترل و سخت‌گیری زیاد و در مقابل، عشق و محبت کم، در این الگوی فرزند پروری چیزی به جز وابسته بودن، نفر دوم بودن و ناکامی در رسیدن به اهداف را برای فرزندان به همراه ندارد.
یک نکته مهم در فرزند پروری تشویق و تحسین کودکان است. ارگ کودک شما کار خوبی کرد حتما او را تشویق کنید.
این دسته از پدر و مادرها کنترل زیادی روی فرزندان خود ندارند ولی در واقع بیش از حد آن‌ها رها می‌کنند و نه تنها کنترل بلکه محبتی نیز برای عرضه به کودکان خود ندارند.
بدون شک کودک، والدین را اولین مأمن خود می‌یابد و هنگامی که از این پناه‌گاه عشق و محبتی دریافت نمی‌کند دچار خلاء می‌شود. در نتیجه خود نیز در آینده نمی‌تواند مأمن عاطفی خوبی برای شریک زندگی‌اش باشد.
همچنین بخوانید: یک مرکز مشاوره روانشناسی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
در این شیوه فرزند پروری، کودک محبت زیادی از والدین دریافت می‌کند اما از طرفی دیگر، کنترل کافی روی رفتارهای او وجود ندارد. این والدین تنبیه را قبول ندارند و به کار نمی‌برند.
در حالی که بدون وجود توأمان تنبیه و تشویق، کودک نمی‌تواند تمایز میان رفتار درست و نادرست را به خوبی آموزش ببیند.
کودکانی که در بستر چنین خانواده‌ای تربیت می‌شوند در نگاه عموم به عنوان کودکانی لوس شناخته می‌شوند که ممکن است در آینده رفتارهای اشتباه آنان به رفتارهای مجرمانه تبدیل شود.
چهارمین الگوی فرزند پروری در واقع صحیح‌ترین و متعادل‌ترین الگو به شمار می‌رود که در آن محبت و کنترل به اندازه مناسب و به صورت متعادل به کار گرفته می‌شوند.
یک ویژگی بارز والدین مقتدر این است که بر خلاف گروه‌های قبل، تنبیه و تشویق را بجا و به صورت مناسب در روند تربیتی خود به کار می‌برند. یعنی کودک هم به خاطر رفتارهای صحیح خود مورد تحسین و تشویق قرار می‌گیرد و هم اگر کار نادرستی انجام دهد، به تناسب آن تنبیه می‌گردد.
در کنار این تنبیه و تشویق‌ها، محبت والدین هیچ‌گاه قطع نمی‌گردد. به این ترتیب کودک احساس امنیتی که از پدر و مادر دریافت کرده است را از دست نمی‌دهد.
بسیاری از مشکلات از ناآگاهی نشأت می‌گیرد. گاهی دانستن چند نکته ساده و راهکار کاربردی، بیش از آن‌چه فکر کنید به شما در روند تربیت فرزندان کمک می‌کند. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین نکاتی را که لازم است به عنوان والدین در روند تربیتی خود به کار بگیرید، به شما معرفی خواهیم کرد.
شاید بتوان گفت بزرگ‌ترین وظیفه شما به عنوان والدین، کمک به بهبود و افزایش اعتماد به نفس در کودکان است. این می‌توان یکی از نقاط عطف جریان فرزند پروری باشد.
کودکان از زمانی که خود را در چشم شما می‌بینند، شروع به ارتقاء اعتماد به نفس خود می‌نمایند. تن صدای شما، حرکات بدن‌تان و خلاصه هر آن‌چه انجام و نشان می‌دهید توسط کودک جذب می‌شود.
اگر فرزندان را به خاطر دستاوردهای هر چند کوچک‌شان تحسین کنید، به خودشان افتخار می‌کنند. اگر اجازه دهید بسیاری از کارها را به به طور مستقل انجام دهند، به آن‌ها احساس کفایت و قدرت می‌دهید.
در مقابل، کوچک کردن فرزند با کلام نامناسب و یا مقایسه کردن با دیگران، موجب ایجاد حس بی‌ارزشی در او می‌شود.
با این حساب یک مهارت فرزند پروری، استفاده هوشمندانه و صحیح از کلمات است. از کلام خود به عنوان سلاح استفاده نکنید. جملاتی مانند “چه کار احمقانه‌ای کردی!” و یا “تو رفتارت بچه‌گانه‌تر از برادر کوچک‌ترت است!”
درست مثل یک ضربه فیزیکی مهلک می‌تواند به کودک آسیب برساند. نسبت به آن‌ها دلسوز باشید. اجازه دهید بدانند همه ممکن است اشتباه کنند و حتی اگر کار نادرستی انجام دهند، شما باز هم دوست‌شان دارید.
یک نکته مهم در فرزند پروری که پیش از این نیز به آن اشاره کردیم، تشویق و تحسین کودکان است. کمی به رفتار خود فکر کنید.
اگر والدینی هستید که در طول روز بیشتر از این که فرزند خود را تشویق کنید، از عبارات و جملات سرزنش آمیز و منفی استفاده می‌کنید، لازم است حتماً در روند تربیت خود تغییر ایجاد نمایید.
به رفتار کودک خود بیشتر دقت کنید و او را برای کارهای خوبی که انجام می‌دهد تحسین نمایید: “امروز تختت را خودت مرتب کردی، بدون این که من از تو بخواهم، این عالیست!”
و یا “من نگاه میکردم که با خواهر کوچکت بازی می‌کردی و نسبت به او خیلی صبور و مهربان بودی.” این جملات بیش از هر چیز کودک را به انجام کارهای مثبت ترغیب می‌کنند.
پس در روند تربیت و فرزند پروری، همیشه به دنبال پیدا کردن نقاط مثبت کودک و تحسین آن‌ها باشید. به او بابت کارهای خوبش جایزه بدهید. این جایزه می‌تواند حتی در آغوش گرفتن و عشق ورزیدن شما به او یا استفاده از جملات تحسین کننده باشد و همین کافیست.
بزرگ‌ترین وظیفه شما به عنوان والدین، کمک به بهبود اعتماد به نفس کودکتان است. این می‌توان یکی از نقاط عطف جریان فرزند پروری باشد.
وجود قوانین در هر خانه‌ای لازم است. این می‌تواند به کودکان بیاموزد رفتارهای قابل قبول را انتخاب کند و روی اعمال و کلام خودش کنترل داشته باشد. این قوانین و محدودیت‌ها برای تربیت فرزندانی مسئولیت پذیر لازم و ضروری است.
شما در جریان فرزند پروری و با توجه به محیط و جو خانه می‌توانید قوانین خاصی را معین نمایید، قانون‌هایی از این قبیل که: اذیت کردن و کتک زدن ممنوع. تماشای تلویزیون قبل از انجام تکالیف درسی ممنوع. مسخره کردن اسم دیگران ممنوع و …
گاهی والدین زمان کافی برای داشتن وعده‌های غذایی مشترک کنار فرزندان خود و گذراندن وقت با آنان را ندارند. ولی اجازه دهید یک چیز را به شما بگوییم، کودکان از هیچ چیز دیگر به این اندازه که با شما وقت بگذرانند لذت نمی‌برند.
پس می‌توانید صبح ده دقیقه زودتر از خواب بیدار شوید تا بتوانید در کنار یکدیگر و با آرامش صبحانه بخورید. همچنین شب‌ها بعد از شام، می‌توانید ظرف‌ها را در سینک رها کنید و در عوض چند دقیقه‌ای با همراهی هم برای پیاده‌روی بیرون بروید.
نکات مهم فرزند پروری چیزی جز همین رفتارهای ساده اما مؤثر نیست.
شما به عنوان والدین وظیفه دارید رفتارهای نادرست فرزندان خود را تصحیح کنید. اما شیوه این تصحیح کردن در آن‌چه کودک از رفتار شما دریافت می‌کند بسیار اثر گذار است.
اگر لازم است در مواردی با فرزند خود مخالفت کنید، حتماً دقت کافی داشته باشید که از سرزنش کردن، تحقیر، عیب‌جویی و هر رفتاری که موجب آسیب زدن به عزت نفس او شود، پرهیز نمایید.
در عوض از تحسین و تشویق استفاده کنید، حتی زمانی که سعی دارید کودک خود را با قوانین وفق دهید.
به او بفهمانید هر چند انتظار دارید دفعات بعد، رفتار بهتری داشته باشد، اما این هیچ ارتباطی به عشق و علاقه شما نسبت به خودش ندارد. می‌توان گفت عشق ورزیدن بدون قید و شرط، نکته طلایی فرزند پروری محسوب می‌شود.
نکات مهم در تربیت فرزندان به همین‌جا ختم نمی‌شود.
توجه به رفتارهای خودتان به عنوان الگوی اصلی کودکان، برقراری ارتباط مؤثر با فرزندان و حرف زدن درباره انتظاراتی که از یکدیگر دارید، انعطاف پذیر بودن و داشتن حد معقولی از توقعات از کودکان، آگاهی از محدودیت‌ها و نقاط ضعف و قدرت خود به عنوان والدین و … از دیگر مفاهیمی هستند که در جریان فرزند پروری باید مورد توجه و استفاده قرار بگیرند.
منبع: movafaghiat
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها