مرصاد در آیات قرآن کریم به چه معناست؟

مرصاد در آیات قرآن کریم به چه معناست؟

در این مقاله از ، با مرصاد در آیات قرآن کریم آشنا می شوید. مرصاد در لغت به معنای کمینگاه، محل مراقبت و رصد کردن است. و در اصطلاح قرآنی به مکانی اشاره دارد که خداوند در آن به حساب بندگان خود می‌رسد و پاداش و جزای اعمالشان را به آنها می‌دهد.

مرصاد در قرآن کریم :

مرصاد در لغت به معنای کمینگاه، محل مراقبت و یا محلی است که برای شکار، دشمن و یا هر چیز دیگری در آن کمین می‌کنند. مرصاد اسم مکان است. راغب می‌گويد: فرق مرصاد با مرصد آن است كه مرصاد به مكانی كه فقط مخصوص كمين است گفته می‌شود. این واژه دو بار در قرآن کریم به کار رفته است:

سوره فجر، آیه 14: ﴿إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ﴾ "به یقین پروردگار تو در کمینگاه (ستمگران) است."

سوره نبأ، آیه 21: ﴿إِنَّ جَهَنَّمَ کَانَتْ مِرْصَادًا﴾ "مسلماً جهنم کمینگاهى بزرگ است."

تفسیر مرصاد در آیات قرآن :

در تفسیر این آیات، مفسران معانی مختلفی ارائه داده‌اند که به طور خلاصه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. کمینگاه خداوند برای ستمگران:

در آیه فجر، خداوند خود را در کمینگاه ستمگران معرفی می‌کند. این به معنای آن است که خداوند اعمال و رفتار انسان‌ها را مراقبت می‌کند و در زمان مناسب، به ستمگران پاداش اعمالشان را می‌دهد.

2. جهنم به عنوان کمینگاه:

در آیه نبأ، جهنم به عنوان کمینگاه معرفی شده است. این به معنای آن است که جهنم محل مجازات کسانی است که در دنیا از خدا و دستورات او اطاعت نکرده‌اند.

3. صراط به عنوان کمینگاه:

برخی از مفسران، مرصاد را به صراط (پل عبور از جهنم) تفسیر کرده‌اند. در این تفسیر، صراط به عنوان کمینگاهی معرفی شده است که فقط نیکوکاران می‌توانند از آن عبور کنند و گنهکاران در آن سقوط می‌کنند.

4. دنیا به عنوان کمینگاه:

برخی دیگر از مفسران، دنیا را به عنوان کمینگاه تفسیر کرده‌اند. در این تفسیر، دنیا محل امتحان و آزمایش انسان‌ها است و کسانی که در این امتحان سربلند بیرون نیایند، در آخرت گرفتار عذاب الهی خواهند شد.

مرصاد در قرآن کریم

امام باقر (ع) در روضه کافی از پیامبر اکرم (ص) نقل می کنند که بعد از بیان مشخصات پل صراط فرمودند:

«وَ هُوَ قَوْلُ الله تَبارَکَ وَ تَعالى اِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصادِ»

«این همان چیزى است که خداوند متعال فرموده ان ربک لبالمرصاد»

در حدیثى از امام صادق (ع) می‌خوانیم: «إنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرصادِ» ـ : المِرْصادُ قَنطَرَةٌ على الصِّراطِ لا يَجُوزُها عبدٌ بِمَظلِمَةٍ»؛ «همانا پروردگار تو سخت در كمين است» ـ فرمود : مرصاد پلى است بر طریقى که از روى جهنم می‌گذرد، کسى که حق مظلومى بر گردن او باشد، از آن‌جا نخواهد گذشت.

این در حقیقت از قبیل بیان یک مصداق روشن است؛ چرا که کمین‌گاه الهى منحصر به قیامت و پل معروف صراط نیست، خداوند در همین دنیا نیز در کمین ظالمان است

ارتباط مرصاد با جهنم :

در سوره نبأ، آیه 21، جهنم به عنوان مرصاد معرفی شده است. این آیه بیانگر آن است که جهنم کمینگاهی برای گنهکاران و ستمگران است و آنها در نهایت به سزای اعمالشان در آن گرفتار خواهند شد.

نکاتی در خصوص مرصاد:

• مرصاد نشان‌دهنده علم و قدرت خداوند است. خداوند از تمام اعمال و رفتار انسان‌ها آگاه است و در زمان مناسب به آنها پاداش یا جزا می‌دهد.

• مرصاد هشداردهنده به انسان‌ها است تا از گناه و ظلم دوری کنند و به اطاعت از خدا بپردازند.

• مرصاد بیانگر عدالت خداوند است. خداوند در نهایت عدالت، به انسان‌ها پاداش یا جزا می‌دهد.

• مرصاد مکانی واقعی است و خداوند در آن به حساب بندگان خود می‌رسد.

• هیچ کس نمی‌تواند از مرصاد الهی فرار کند.

• ایمان و عمل صالح بهترین راه برای نجات از مرصاد الهی است.

عبرتی از مرصاد:

مرصاد الهی هشدار و تذکری برای همه بندگان است تا از گناه و ستم دوری کنند و به سوی ایمان و عمل صالح حرکت کنند.

نتیجه :

مرصاد یکی از مفاهیم مهم در قرآن کریم است که به مراقبت خداوند از اعمال انسان‌ها، پاداش و جزای الهی، و عدالت خداوند اشاره دارد. تأمل در این مفهوم می‌تواند انسان را به اطاعت از خدا و دوری از گناه و ظلم ترغیب کند.

گردآوری: بخش مذهبی