کاظمی علاقه و تمایلاش برای ایجاد تغییرات ملموس در عراق را نشان داده و در این کار از حمایت برخی گروههای داخلی و کشورهای خارجی برخوردار است. نخست وزیر جدید با پیگیری اصلاحات و برگزاری انتخابات زودهنگام، ممکن است قواعد حکمرانی در عراق را تغییر دهد؛ قواعدی که از زمان شکل گیری نظام جدید عراق در سال ۲۰۰۳ تاکنون بدون تغییر مانده بود و حالا مورد اعتراض طیف گستردهای از مردم و گروههای سیاسی است.
پارس لاین مصطفی کاظمی، نخست وزیر جدید عراق در روزهای آغازین کار خود، اقدامات قابل توجه و متعددی انجام داده است که از تمایل وی برای تغییر قواعد حکمرانی در عراق حکایت دارند.
پارس لاین ، کاظمی که از حمایت کم سابقه تقریبا همه گروههای سیاسی داخلی و طرفهای خارجی برخوردار است، برای در پیش گرفتن یک مسیر متفاوت با سایر نخست وزیران قبلی عراق تلاش میکند. او در اولین روزهای کاری خود، پروندههایی را در دستور کار قرار داد که انتظار نمیرفت به این زودی به آنها بپردازد.
کاظمی در ابتدا، عادل عبدالمهدی، نخست وزیر سابق عراق، وزرای دولت وی را بازنشسته کرد و سپس روند مبارزه با فساد را آغاز کرد. نخست وزیر جدید، مبارزه با فساد را از نزدیکان خود شروع کرد. او در حین بازدید از دفتر سازمان بازنشستگی عراق، به برادر بزرگتر خود، عماد، زنگ زد و به او هشدار داد که «حق نداری با هیچ مسئول دولتی تماس بگیری و بگویی من برادر فلانی هستم.»
هنگام بازدید کاظمی از سازمان بازنشستگی، یکی از کارمندان به او گفت که برادر بزرگ وی را میشناسد و روابط خوبی با او دارد. کاظمی اینگونه متوجه شد که این کارمند دنبال نوعی وساطت است. به همین خاطر، کاظمی در برابر این کارمند با برادر بزرگترش تماس گرفت و به او گفت که هر گونه استفاده از نام خانوادگی کاظمی یا واسطه گری با این نام، جعل هویت قلمداد خواهد شد.
تغییر معادلات داخلی و خارجی
به موازات تلاش برای مقابله با فساد و حل و فصل مشکلات اقتصادی، کاظمی رسیدگی به پروندههای امنیتی و سیاست خارجی را در دستور کار قرار داده است. عراق، درگیر بحرانهای امنیتی گوناگونی است. گروه تروریستی داعش مجددا حملات خود به برخی شهرها را از سرگرفته است. این حملات در سامرا شدت گرفته است. گفته میشود که داعش با هدف تخریب بارگاه امامین عسکریین (ع) در سامرا، تونلی در اطراق حرم حفر کرده و میخواهد زیر زمین حرمین را بمبگذاری کند.
مبارزه نیروهای نظامی و امنیتی عراق با داعش در جریان است. اما تهدیدات امنیتی عراق فقط به داعش محدود نمیشود. با شروع تظاهرات در عراق، تهدیدات امنیتی دیگری بروز پیدا کرد که حالا کاظمی قصد دارد قاطعانه با آنها مقابله کند. کاظمی دستور آزادی کسانی که در اعتراضات بازداشت شده بودند را صادر کرد. با این حال، اعتراضات ادامه پیدا کرد و گزارشهایی از تیراندازی به معترضان در بصره منتشر شد. یکی از وعدههای مهم کاظمی، شناسایی و مجازات عاملان این نوع تیراندازیها بود. در نتیجه، فرصت را غنمیت شمرد و برای بازداشت عاملان تیراندازی در بصره اقدام کرد.
کاظمی دستور تعقیب عاملان تیراندازی را صادر کرد. اندکی بعد نیروهای امنیتی، تعدادی را بازداشت کردند. در همین خصوص کاظمی در توئیتی نوشت: «بامداد امروز، دستور پیگرد قانونی و بازداشت عاملان تیراندازی به تظاهرات کنندگان در بصره را صادر کردم و نیروهای امنیتی عراق نیز پس از صدور حکم قضایی اقدام به بازداشت این افراد کردند.» کاظمی در ادامه با تشکر از دستگاه قضایی و نیروهای امنیتی افزود: «وعده دادیم که نگذاریم افرادی که دستشان به خون ملت عراق آغشته است شب را آسوده بخوابند، ما به وعده خود وفا میکنیم. مسالمتآمیز ماندن اعتراضات، مسئولیت همه است.»
همچنین، دفتر رسانهای نخست وزیر بیانیهای در این خصوص صادر و اعلام کرد که بازداشت عاملان تیراندازی در بصره، با «پیگیری مستقیم» کاظمی انجام شد. کاظمی و دفترش مشخص نکردند که عاملان تیراندازی چه کسانی هستند. اما پلیس بصره اعلام کرد که نیروهای امنیتی دفتر «حزب ثارالله» در بصره را تعطیل و عناصر آن را بازداشت کردند. بازداشت عناصر ثارالله به طور گسترده به عنوان اقدامی علیه گروههای نزدیک به ایران قلمداد شد، چون بعضی محافل رسانهای این گروه را به داشتن روابط نزدیک با ایران متهم میکنند.
تلاش برای مقابله با نفوذ ایران، در تغییر یک تصویر بزرگ در حوالی فرودگاه بغداد تجلی یافت. در اطراف فرودگاه بغداد، تصویر بزرگی از سردار قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین سپاه قدس، و ابو مهدی المهندس، نایب رئیس سابق حشدالشعبی، وجود داشت. این تصویر ناگهان پایین آورده شد و به جای آن، تصویری از ابو مهدی المهندس نصب شد که سردار سلیمانی در آن وجود ندارد. در تصویر جدید، المهندس پرچم عراق را به دست گرفته و افرادی از گروههای اجتماعی مختلف عراق پشت سر او ایستاده اند.
حشدالشعبی گفته طوفان و باد شدید، تصویر سردار سلیمانی و المهندس را پاره کرده است.
اعتراضات همچنان ادامه دارد. معترضان از دولت کاظمی خواسته اند که عاملان قتل معترضان را مشخص کند. بنابراین، این احتمال وجود دارد که در سایه شرایط متغیر فعلی، گروههایی مانند ثارالله به دست داشتن در سرکوب معترضان متهم شوند. قبل از کاظمی نیز اتهاماتی علیه این گروهها مطرح شده بود، اما با روی کار آمدن کاظمی، این اتهامات ممکن است مبنای مقابله با این گروهها قرار گیرد و به تلاشهای نخست وزیر جدید برای «منحصر کردن سلاح به دست دولت» نیز مشروعیت دهد. چنین تلاشهایی از حمایت قاطع آمریکا و متحدان منطقهای آن برخوردار است. آمریکا و متحدانش، این تلاشها را در چارچوب تکاپوی کاظمی برای انجام اصلاحات میدانند. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در تماس تلفنی اخیرش با کاظمی، او را به انجام اصلاحات تشویق کرد.
اما کاظمی یک سال بیشتر فرصت ندارد و ممکن است برای انجام اصلاحات وقت کافی نداشته باشد. چون دولت کاظمی، یک دولت انتقالی است. از همین رو، کاظمی برای مشخص کردن یک تاریخ برای برگزاری انتخابات زودهنگام تحت فشار قرار گرفته است. تظاهرات کنندگان در نجف، با صدور بیانیهای درخواستهای متعددی از کاظمی مطرح کردند که یکی از آنها، مشخص کردن تاریخی برای برگزاری انتخابات زودهنگام است. چنین خواسته ای، مورد تایید آمریکا نیز هست. ترامپ، کاظمی را به برگزاری انتخابات زودهنگام تشویق و ترغیب کرده است. پیشتر، کاظمی در برنامه کابینهاش برگزاری این انتخابات را به تکمیل قانون انتخابات منوط کرده بود.
اما برگزاری انتخابات زودهنگام به معنی تغییر نرم و آرام طبقه حاکم است. قانون انتخابات جدید عراق، راه را برای ورود گروههای جدید سیاسی به پارلمان هموار میکند. با توجه اعتراضات فعلی این کشور، ورود گروههای کاملا جدید و باز ماندن نمایندگان احزاب فعلی از ورود به پارلمان کاملا محتمل است.
کاظمی علاقه و تمایلاش برای ایجاد تغییرات ملموس در عراق را نشان داده و در این کار از حمایت برخی گروههای داخلی و کشورهای خارجی برخوردار است. نخست وزیر جدید با پیگیری اصلاحات و برگزاری انتخابات زودهنگام، ممکن است قواعد حکمرانی در عراق را تغییر دهد؛ قواعدی که از زمان شکل گیری نظام جدید عراق در سال ۲۰۰۳ تاکنون بدون تغییر مانده بود و حالا مورد اعتراض طیف گستردهای از مردم و گروههای سیاسی است.
پاسخ ها