هوشنگ امیراحمدی، کارشناس روابط بینالملل، معتقد است حملۀ نظامی جمهوری اسلامی به اسرائیل، موفقیتآمیز بوده و پاسخ اسرائیل هم چنان نبوده که نیازی به پاسخ مجدد ایران باشد.
عصر ایران با هوشنگ امیراحمدی، کارشناس روابط بینالمل درباره تنش اخیر میان اسرائیل و ایران گفتگو کرده است که بخشی از این گفتگو را میخوانید.
امیراحمدی نظرات خاص خودش را دارد و معتقد است ایران باید از فرصت درگیری نظامی اخیر با اسرائیل استفاده کند و از آژانس بینالمللی انرژی اتمی و برجام خارج شود تا بتواند به سمت ساخت سلاح هستهای برود؛ چراکه موازنۀ قدرت بین ایران و اسرائیل نهایتا وقتی برقرار میشود که ایران هم سلاح هستهای داشته باشد.
هوشنگ امیراحمدی:
* مفهوم بازدارندگی متفاوت از قدرت تهاجم است. آنچه که جمهوری اسلامی در این حمله نشان داد، قدرت و تکنولوژی تهاجم بود. یعنی نشان داد میتواند به دشمن صدمه بزند. بازدارندگی یعنی دشمن جرات حمله به شما را نداشته باشد.
* ایران موشک و پهپاد و هواپیما دارد، آنها هم دارند. آنها بمب اتمی هم دارند ولی ایران ندارد. در چنین وضعیتی که تناسب قوا هنوز به سود ایران نیست، بازدارندگی ایجاد نمیشود. در دنیای امروز فقط سلاح اتمی نیروی بازدارنده است. هیچ نیروی دیگری چنین قابلیتی ندارد.
* موشک و پهپاد برای دفاع و تهاجم مهماند ولی کسی روی این سلاحها برای بازدارندگی حساب نمیکند. با این حال باید اعتراف کرد که آنچه جمهوری اسلامی انجام داد، بازی قدرت برتری بود. اسرائیلیها بهاصطلاح در پلۀ سوم بازی قدرت بودند و ایران در پلۀ دوم با اسرائیل مبارزه میکرد، ولی الان جمهوری اسلامی هم پا بر پلۀ سوم گذاشته. ممکن است اسرائیل یک پله برود بالاتر. در این صورت ایران هم بالاتر میرود تا اینکه نهایتا کار به پلۀ آخر کشیده میشود. پلۀ آخر هم یعنی بمب. بازدارندگی نهایتا باید به بمب برسد.
* اینکه اسرائیلیها میگویند 99 درصد موشکها و پهپادهای ایران را زدهاند، برگرفته از یک شعار تجاری است. در آمریکا میگویند 99 دلار، نه صد دلار. یا 99 سنت نه یک دلار. این برای جلب توجه است. ولی همین که اسرائیلیها تعداد زیادی از موشکها و پهپادهای ایران را زدهاند، ناشی از همکاری آمریکا و چند کشور دیگر با آنها بوده. ایران بازی قدرت سطح بالاتری را (نسبت به گذشته) آغاز کرد و آمریکا و سایر کشورها از آن باخبر بودند. البته به خواست خود ایران. بنابراین به کمک اسرائیل شتافتند. این بازی قدرت قابل توجه بود ولی اگر ما فکر کنیم موشکها و پهپادهایمان بازدارندگی دارند، اشتباه است. اما قطعا قدرتنمایی اخیر ایران موجب شده آمریکا و اسرائیل و غیره بیش از قانع شوند که ایران یک قدرت مهم در این منطقه است.
* ایران بازی قدرت را به خوبی انجام داد ولی قصد صدمه زدن به اسرائیل را نداشت. فقط خواست نشان دهد میتواند به اسرائیل لطمۀ اساسی بزند. ایران نشان داد تفکر راهبردیاش در حال تغییر است. یعنی دیگر آن صبر و تحمل سابق را ندارد و ممکن است رفتار هجومی در برابر اسرائیل در پیش بگیرد. این پیام خوبی بود ولی از این موفقیت نباید به این نتیجه برسیم که ما قدرت بازدارندگی داریم. چنین جهشی اشتباه و حتی خطرناک است.
* بازدارندگی در روابط بینالملل یعنی اینکه طرف مقابل جرات حمله را نداشته باشد. مثلا پاکستان قبل از اینکه بمب بسازد، هر چند وقت یکبار با حملۀ هند مواجه میشد. البته پاکستان هم از خودش دفاع میکرد ولی در وضعیتی نبود که به هند بگوید دیگر بس است، حمله نکن! تا اینکه پاکستان بمب ساخت و هند مجبور شد سر جاش بنشیند.
* به نظر من اگر جمهوری اسلامی خواستار آیندۀ خوبی برای خودش و فلسطین و حتی اسرائیلیها است، باید سلاح اتمی داشته باشد. ما حتی اگر یک میلیون موشک داشته باشیم، تا وقتی که بمب نداشته باشیم، نمیتوانیم اسرائیل را مهار کنیم.
* راه دیگرش البته این است که اسرائیل هم بمب اتمی نداشته باشد. در غیر این دو حالت، ما میتوانیم با اسرائیل بازی قدرت کنیم ولی نمیتوانیم او را مهار کنیم؛ زیرا اگر بازی قدرت به پلۀ آخر برسد، ما بدون داشتن بمب اتمی نمیتوانیم برویم روی پلۀ آخر بایستیم.
* در جنگ جهانی دوم اگر ژاپن بمب اتمی داشت، آمریکا به ژاپن حملۀ اتمی نمیکرد. ولی ژاپن بمب اتمی نداشت و آمریکا تکلیف آن جنگ را تعیین کرد. این یک بحث نظری نیست بلکه یک بحث تجربی است. حملۀ ایران به اسرائیل نشانۀ قدرت ایران بود ولی قدرت لزوما به معنای بازدارندگی به معنای دقیق کلمه نیست. در برابر کشوری که سلاح اتمی دارد، بازدارندگی بدون داشتن سلاح اتمی ممکن نیست. من طرفدار ایران اتمی هستم چون طرفدار صلح و برخورداری ایران از قدرت بازدارندگی هستم.
پاسخ ها