بحران کرونا؛ داروسازی که فرمانده شد

منتقدان وزیر بهداشت درباره او چه می‌گویند؛ بحران کرونا؛ داروسازی که فرمانده شد؛ دسته دوم منتقدان سعید نمکی می‌گویند او به عنوان یک فرمانده حضور لازم و به موقع در میدان مبارزه با کرونا نداشته است. این عده معتقدند وزیرباید به صورت مستمر به واحد‌های درمانی درگیر با کرونا سرکشی کند، به قم و گیلان سفر کند و از نزدیک پیگیر عملکرد زیردستان خود باشد.

پارس لاین ویروس کرونا به سرعت در حال گسترش در همه نقاط جهان است. در ایران ده‌ها نفر بر اثر ابتلا به این ویروس جان خود را از دست داده اند و صد‌ها نفر نیز به آن مبتلا شده اند. کشور در وضعیت ویژه و اضطراری قرار گرفته است، مدارس، سینماها، همایش‌ها و بسیاری از برنامه‌های عمومی تعطیل شده اند. وزارت بهداشت می‌گوید هفته جاری، هفته سختی است.

پارس لاین ، هفته گذشته حسن روحانی رییس جمهور، وزیر بهداشت را به عنوان فرمانده مبارزه با کرونا در کشور معرفی کرد. او در جلسه هیات دولت گفت: «هدف ما کنترل بیماری در کوتاه‌ترین زمان با کمترین تلفات ممکن است و مسئولیت و فرماندهی با وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است و اقدامات خودسرانه افراد یا دستگاه‌ها در این مساله به هیچ وجه تحمل نخواهد شد.»

ستاد ملی مبارزه با کرونا هم به ریاست وزیر بهداشت تشکیل شد. مصوبات این ستاد هر چه باشد با تائید رییس جمهور قابلیت اجرایی پیدا خواهد کرد و همه نهادها، سازمان‌ها و افراد وظیفه عمل به این مصوبات را خواهند داشت. هرچند در این ستاد وزارت خانه‌ها و نهاد‌هایی غیر از وزارت بهداشت حضوردارند، اما حرف نهایی را وزارت بهداشت خواهد زد.

به این ترتیب به نظر می‌رسد دولت اختیارات زیادی را به وزارت بهداشت و به صورت مشخص شخص وزیر داده است. سعید نمکی حالا مسئولیت سنگینی را بر عهده دارد. او باید بتواند کشور را از این شرایط سخت عبور دهد.

سعید نمکی با رای قاطع مجلس از بهمن ماه سال گذشته هدایت وزارت بهداشت را بر عهده گرفت

سعید نمکی کیست؟

سعید نمکی، متولد تیرماه ۱۳۳۷ در کاشان است. او دکتری داروسازی و تخصص ایمونولوژی دارد و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی است. نمکی اولین وزیر بهداشت بعد از انقلاب اسلامی است که پزشک نیست و دارو ساز است. او بهمن ماه سال گذشته پس از استعفای حسن قاضی زاده هاشمی وزیر بهداشت سابق از سوی رییس جمهور برای تصدی وزارت بهداشت به مجلس معرفی شد و توانست با ۲۲۹ رای از مجلس اعتماد بگیرد. نمکی از ۱۳ دی ماه به عنوان سرپرست این وزارتخانه منصوب شده بود.

نمکی پیش از رسیدن به وزارت بهداشت، معاون سازمان برنامه و بودجه کشور، عضو شورای سیاستگذاری مرکز ملی تحقیقات بیمهٔ سلامت، و معاون سابق محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست بوده است.

از دیگر سمت‌های او می توان به رئیس دانشگاه علوم پزشکی کاشان، مدیر گروه ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، معاون بهداشتی وزارت بهداشت در ۲۸ سال قبل اشاره کرد.

انتخاب نمکی برای وزارت بهداشت سال گذشته با انتقاداتی همراه بود. استعفای قاضی زاده هاشمی ناشی از اختلاف نظر شدید او با محمد باقر نوبخت رییس سازمان برنامه و بودجه بود. حتی اختلافات آن دو به رسانه‌ها هم کشیده شد و نهایتا روحانی با استعفای هاشمی موافقت کرد. پس از این ماجرا‌ها عده‌ای معتقد بودند که نمکی از مدیران نزدیک به نوبخت است و اساسا نیروی نوبخت در دولت به حساب می‌آید.

منتقدان نمکی را مدیر با تجربه‌ای برای هدایت وزارت بهداشت نمی‌دانستند. یکی از انتقادات این بود که در وزارت بهداشت نیز تجربه مدیریت کلان زیادی نداشته است و با مسائل این وزارتخانه آشنایی ندارد.

به هر صورت سعید نمکی وزیر بهداشت شد، از همان ابتدا با مشکلات اجرای طرح سلامت در دوران تحریم روبه‌رو گردید. دیگر دست دولت برای پرداخت هزینه‌های این طرح باز نبود، با این حال نمکی اصرار به ادامه اجرای طرح داشت.

از سوی دیگر بدهی بیمه‌ها به وزارت بهداشت بسیار زیادی بود و عزم و توانی هم برای پرداخت آن وجود نداشت. البته این مشکلات همچنان پابرجا هستند اما فعلا به حاشیه رفتند.

نمکی در سال ۹۸ با مسائل دیگری نیز روبه رو شد از جمله در مهر ماه ابتلای تعداد زیادی از اهالی روستای چنارمحمودی به ویروس اچ آی وی با واکنش‌های بسیاری از سوی مردم و رسانه‌ها همراه شد. وزارت بهداشت تلاش بسیار زیادی کرد تا بحران فروکش کند. پس از مدتی نیز ماجرا فروکش کرد اما  اطلاع رسانی خاصی درباره ماجرا و جزییات آن انجام نشد.

از جمله موارد دیگری که سعید نمکی در یک سال گذشته با آن روبه رو شده است، ماجرای نقل و انتقال دانشجویان علوم پزشکی خارج از کشور به داخل، استفاده فرزندان اعضای هیئت علمی از سهمیه‌های خاص و تغییر رشته برخی دانشجویان دامپزشکی به پزشکی بود. با تصمیم اتخاذ شده از سوی وزارت بهداشت مصوبه‌های ویژه در اینباره لغو شد.

حالا سعیدنمکی با این تجربه و پیشینه عملکردی فرماندهی و مدیریت یکی از بزرگترین بحران‌های چند سال اخیر را برعهده دارد. آیا او می‌تواند به خوبی بحران کرونا را کنترل کند؟ زمان پاسخ دقیقی به این سوال خواهد داد.

پیش از سعید نمکی، قاضی زاده هاشمی سکاندار وزارت بهداشت بود

منتقدان مدیریت بحران کرونا

تا همین جا که چند هفته‌ای از پذیرش وجود کرونا در کشور می‌گذرد انتقاداتی از عملکرد سعید نمکی وجود دارد. یکی از مهمترین ویژگی‌های یک فرمانده در وضعیت بحرانی این است که شهامت و قاطعیت تصمیم گیری‌های بزرگ را داشته باشد. یک فرمانده مقتدر و دانا باید در زمان مناسب تصمیم‌های مهم بگیرد. عده‌ای معتقدند سعید نمکی فاقد شهامت لازم برای کنترل بحران کروناست.

این دسته از منتقدان می‌گویند او ورود کرونا به کشور را به خاطر مصالح سیاسی دیر اعلام کرده و از سوی دیگر موضع قاطع و مشخصی درباره قرنطینه شدن شهر قم اتخاذ نکرده است. حتی برای بسته شدن اماکن مقدس نیز نتوانسته با قاطعیت تصمیم بگیرد.

دسته دوم منتقدان سعید نمکی می‌گویند او به عنوان یک فرمانده حضور لازم و به موقع در میدان مبارزه با کرونا نداشته است. این عده معتقدند وزیر باید به صورت مستمر به واحد‌های درمانی درگیر با کرونا سرکشی کند، به قم و گیلان سفر کند و از نزدیک پیگیر عملکرد زیر دستان خود باشد.

احمدامیرآبادی فراهانی نماینده قم از این دسته از منتقدان وزیر بهداشت است. او چند روز پیش در توئیتی نوشت: «آقای رئیس جمهور گفتند فرمانده عملیات برعلیه کرونا وزیر بهداشت است خوب مرکزکرونا گفتید قم است چرا فرمانده به قم نمیاد ضمن این که آزمایش رئیس دانشگاه علوم پزشکی قم هم که مثبت اعلام شده یعنی ما فرمانده گردانمان هم مجروح شده و فرمانده نداریم.»

در میان جامعه پزشکی نیز نمکی منتقدانی دارد. برخی پزشکان معتقدند او به دلیل اینکه تجربه‌ای اندک در حوزه درمان داشته است با چالش‌های این حوزه پس از بحران کرونا آشنایی لازم را ندارد. از سوی دیگر در روز‌های اخیر جامعه سلامت کشور نسبت به عدم وجود امکانات به شدت معترض است.

منتقدان می‌گویند وزارت بهداشت که مدت‌ها پیش احتمال ورود کرونا به کشور را پیش بینی کرده بود، باید امکانات لجستیکی لازم برای مقابله با این بیماری را فراهم می‌کرد. این عده معتقدند وزارت بهداشت باوجود آگاهی نسبت به ورود بیماری غافلگیر شده است.

با وجود این فضا عده ای هم می گویند بهتراست در شرایط کنونی دست از انتقاد از وزیر بهداشت برداشت و اجازه داد او و تیم مدیرتی اش کنترل بحران کرونا را بدونه حاشیه به انجام برسانند. این نکته را هم نباید نادیده گرفت که کرونا فقط در ایران تبدیل به بحران نشده است و کشور‌های ایتالیا، کره جنوبی و ... نیز با چالش‌هایی مشابه ایران دست و پنجه نرم می‌کنند.

در روزهای اخیر وزیر بهداشت به عنوان فرمانده مبارزه با کرونا با شایعاتی هم درباره خود روبه‌رو بوده است. از جمله استعفانامه منتسب به او در فضای مجازی منتشر شد که البته تکذیب شد.  سعید نمکی احتمالا باید منتظر حاشیه‌های دیگر از این دست باشد.