پژوهشگران به کمک ردیابی و دوربینهای مداربسته توانستند نشان دهند که چگونه یک شام خوردن ساده میتواند دو نفر دیگر را مبتلا کند، حتی اگر یکی از آنها ۴ متر دورتر و دیگری حدود ۶ متر با آنها فاصله داشته باشد. هر چند آنها فقط به مدت چند دقیقه همه با هم در یک اتاق بودند، همین زمان اندک کافی بود که دستگاه تهویهٔ اتاق ویروس را به این فاصلههای دور از هم برساند.
یک پزشک عمومی از این که مردم "پنجرههای خانه خود را کیپ میبندند" از خشم منفجر میشود؛ و مهندس ارشدی تعریف میکند که همیشه در رستورانها اسباب خجالت خانوادهاش بوده است، چون تلاش میکند هر جا که هست "هوای تازه" جریان پیدا کند.
این دو نفر در کنار شمار زیاد و رو به فزونی از پزشکان و کارشناسانند که نگران انباشته شدن ویروس کرونا در فضاهای بسته هستند.
آنها میگویند در ماههای زمستان با توجه به جمع شدن افراد در فضاهای بسته، باید بر اهمیت هوای تازه تأکید شود.
مشکل چیست؟
به نظر ایلیر هیوز، پزشک عمومی، که در ولز شمالی طبابت میکند، شعار "شستن دستها، فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک" کافی نیست.
دکتر هیوز که به دلیل کارزاری که در این زمینه به راه انداخته به دکتر "هوای تازه" معروف شده بر این باور است که باید این شعار جایگزین شود: "شستن دستها، فاصلهگذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و جریان هوای تازه".
او میگوید عوض کردن هوای ماندهٔ اتاق با هوای تازه ٔ بیرون تا حد زیادی باعث کاهش احتمال ابتلای افراد به بیماری میشود.
شورای شهر انگلسی ولز اولین جایی در بریتانیاست که از پلاکاردهایی با شعار چهاربخشی استفاده کرده است.
دکتر هیوز میگوید این پیام جدید توجه بسیاری را در جهان به خود جلب کرده است.
من به مردم میگویم:"این کریسمس به یکدیگر هوای تازه هدیه دهید".
علم چه میگوید؟
در ابتدای همهگیری، مسئولان بیشتر بر مهمترین مسیرهای ابتلا به بیماری تمرکز داشتند.
یکی از آنها خطر تماس با سطوح آلوده است و از این رو راهنمای طولانی و مفصلی برای شستن دستها ارائه شده است.
یکی دیگر از روشهای ابتلا، تماس با قطرهها و ذرات ناشی از سرفه و عطسهٔ افراد در نزدیکی ماست و به همین دلیل قانون ۲ متر فاصلهگذاری اجتماعی و پس از آن هم استفاده از ماسک وضع شد.
اما احتمال راه سوم ابتلا، از طریق ذرات بسیار ریز ویروس که مانند آئروسلها در هوا پراکنده میشوند هم اکنون به طور گسترده پذیرفته شده است.
اوایل امسال مشاوران دولت بریتانیا به این موضوع توجه کردند و پس از آن سازمان بهداشت جهانی به آن پرداخت.
طی چند روز گذشته، مسئولان آمریکایی تا آنجا پیش رفتند که میگویند تنفس ذرات و آئروسلهای موجود در هوا مهمترین عامل انتقال ویروس است؛ و با چنین احتمالی، شستن دستها، فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک تضمینی برای عدم ابتلا به بیماری نیست.
آیا باز بودن پنجرهها تفاوتی ایجاد میکند؟
شان فیتزجرالد معتقد است که بله، او رسالت شخصی خودش میداند که هر جا بتواند کاری کند که هوای تازه جریان پیدا کند.
او استاد آکادمی سلطنتی مهندسی دانشگاه کمبریج است، اما این مقام باعث نمیشود که هر جا پنجرهٔ بستهای میبیند که روی آن رنگ زده و کیپ کردهاند یا سالهاست تعمیر نشده است، کلنجار نرود تا آن را باز کند.
"اگر نتوانم پنجره را باز کنم از آنجا بیرون میروم، من از ماندن در مکانی که تهویهٔ خوبی ندارد و هوای تازه جریان ندارد، پرهیز میکنم".
به نظر آقای فیتزجرالد، پژوهشها نشان میدهد که جریان مقدار کافی هوای تازه برای رقیق و پراکندهسازی ویروسهای موجود در هوا میتواند خطر ابتلا به بیماری را ۷۰ تا ٪۸۰ کاهش دهد.
او از پیامهای مربوط به شستن دستها، فاصلهگذاری اجتماعی و استفاده از ماسک حمایت میکند، اما میگوید استفاده از هوای تازه "همیشه چهارمین مورد است یا در بیشتر موارد اصلاً حرفی از آن به میان نمیآید".
"نگرانی من این است که هنوز سرمای زمستان از راه نرسیده است، اما این فصل زمانی است که افراد داخل منزل میمانند و پنجرهها هم معمولاً بسته است. نگرانی جدی من این است که با ویروس جهشیافته اینکه آئروسلهای موجود در هوا را در کمترین میزان خود نگه داریم اهمیت زیادی دارد، پس باید مکانهای بسته را تا میتوانیم تهویه کنیم".
چه خطرهایی وجود دارد؟
دکتر فیتزجرالد به پژوهش اخیر اشاره میکند که در رستورانی در کرهٔ جنوبی انجام شد و نشان میدهد ویروس در فضاهای بسته چقدر میتواند منتشر شود.
پژوهشگران به کمک ردیابی و دوربینهای مداربسته توانستند نشان دهند که چگونه یک شام خوردن ساده میتواند دو نفر دیگر را مبتلا کند، حتی اگر یکی از آنها ۴ متر دورتر و دیگری حدود ۶ متر با آنها فاصله داشته باشد.
هر چند آنها فقط به مدت چند دقیقه همه با هم در یک اتاق بودند، همین زمان اندک کافی بود که دستگاه تهویهٔ اتاق ویروس را به این فاصلههای دور از هم برساند.
دکتر فیتزجرالد میگوید: "آئروسلها اگر در هوا جریان پیدا کنند میتوانند تا چندین متر تغییر مکان دهند".
"دو متر فاصله، شما را از بیماری ایمن نگه نمیدارد، تنها کار مفید ایجاد تهویه و جریان هوای تازه است. اگر در آن رستوران پنجرهها را باز بگذارند، نتیجه به کلی تغییر خواهد کرد".
با سرما چه کنیم؟
دکتر فیتزجرالد میگوید: "ما نمیگوییم تمام روز همهٔ پنجرهها را باز بگذارید، منظور این است که همیشه آنقدر پنجرهها را باز بگذارید تا هوای تازه جریان پیدا کند"؛ و پاسخ این است که بهتر است کمی بیشتر لباس بپوشید.
"من پیشنهاد میکنم به جای بلوز آستینکوتاه، لباس گرمتری بپوشید. این کاری است که به هر حال برای اینکه در صورتحساب گرمایش خانه و مصرف انرژی صرفهجویی کنیم بهتر است انجام دهیم با این کار در مقابله با تغییرات آبوهوایی هم مفید خواهیم بود".
دکتر هیوز میگوید: „چند بار به مدت چند دقیقه هوا دادن اتاقها حرارت زیادی را هدر نمیدهد، اما باعث ایمنی افراد در برابر بیماریها میشود".
پاسخ ها