دکتر امین عربی؛ تصمیمی بزرگ برای انتخابات ۱۴۰۰؛ آنچه امروز کشور را با چالشهای جدی روبرو نموده است، فاصله بسیار زیاد جناحهای سیاسی و تصمیم قاطع آنها برای حذف همدیگر و کنار گذاشتن رقیب است.
دکتر امین عربی*؛ ابوالفضل بیهقی صاحب تاریخ مسعودی، داستان زیبایی از برگزیدن احمد عبدالصمد بجای احمد بن حسن وزیر سلطان مسعود غزنوی که در اثر کهولت سن و بیماری فوت کرد، نقل میکند. جلسه تصمیمگیری این مهم با اندکی تلخیص و تغییر به این شرح است.
امیر مسعود، چون بار بگسست خلوت کرد با عیان و ارکان و گفت: خواجه احمد گذشته شد. پیری دانا و با حشمت بود و ما را بی دردسر میداشت؛ و ناچار وزیری میباید که بی واسطه، کار راست نیاید، کدام کس را شناسید که بدین شغل بزرگ قیام کند؟ گفتند سلطان به توانمندیها، آگاهتر و هر که را اختیار کند، همگان او را مطیع باشند و حشمت شغل وی نگاه دارند و کس را زهره نباشد که بر رای رفیع خداوند اعتراض کند.
سلطان مسعود، بونصر مشکان را که در زمان پدر دبیر بود، باز خواند و گفت پدرم آن وقت که احمد را بنشاند (برکنار کرد) چند تن را نام برده بود که بر حسنک قرار گرفت، آن کسان را بگوی. بونصر گفت، بوالحسن سیاری را، سلطان (محمود) گفت مردی کافی است، اما بالا و عمامه او را دوست ندارم، کار وی صاحب دیوانی است که هم کفایت دارد و هم امانت؛ و طاهر مستوفی را گفت «او از همه شایستهتر است، اما بسته کار است و من شتابزده، در خشم شوم دست و پای او از کار بشود؛ و بوالحسن عقیلی، نام و جاه و کفایت دارد، اما روستایی طبع است و پیغامهایی که گزارم، جزم نگزارد و من بر اینکه او بی محابا بگوید، خو کرده ام و جواب ستده باز آرد.
بوسهل حمدوی برکشیده ماست و شاگردی احمد حسن بسیار کرده است، هنوز جوان است، مدتی دیگر شاگردی کند تا مهذبتر گردد، آنگاه، کاری با نام را شاید و نیز شغل غزنین و حدود آن سخت بزرگ است و کسی باید که ما را بی دردسر دارد؛ و حسنک حشمت گرفته است، شمار و دبیری نداند هرچند نایبان او شغل نیشابور راست میدارند و این به قوت او میتوان کرد. احمد عبدالصمد شایستهتر از همگان است، التونتاش، چون اویی دیگر ندارد و خوارزم ثغری بزرگ است» احوال این قوم بر این جمله رفت. سلطان (محمود) آخر (وزارت) به حسنک داد و پشیمان شد.
این داستان از این جهت بیان شد که کشور در گذر از صفحههای تاریخ، در معرض انتخاباتی سخت قرار گرفته است و در انتصابات و انتخابات مهم، ویژگیهای مختلفی برای سازگاری با مسئولیتها در نظر گرفته شده است. اگرچه ویژگیها و مسئولیتها نو شده اند، ولی لزوم سازگاری بین آنها همچنان بر سیاق باقی است.
نکات برجسته مطالعه قطعات مهم تاریخ کشورمان، نشان میدهد که دقت بالا در انتخاب صاحب مناصبان و استفاده درست از نظر نخبگان، در تصمیمگیری رابطه مثبتی با شاخصهای توسعه و رفاه و پیشرفت در نوآوری داشته است. از آنجایی که بحث انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شروع شده است، به نظر میرسد در ابتدای این فرآیند تمام نگاهها به رفتار و تصمیم دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا، برای معرفی نامزدههای مورد نظرشان تمرکز دارد.
برای درکی اساسی از فضای تصمیمگیری، در شرایط فعلی، بیربط نیست این فضا را با فضا و تصمیم تاریخی که چند سال پیش در انتخاب رئیس ستاد کل نیروهای مسلح گرفته شد، شبیهسازی کنیم. از این جهت که با یک سادهسازی، نیروهای مسلح مانند فضای سیاسی کشور که صاحب دو جناح است از دو نیروی قدرتمند سپاه و ارتش تشکیل شده است.
ستاد کل نیروهای مسلح عالیترین نهاد نظامی است، که وظیفه هماهنگی میان نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، همچنین نیروی انتظامی و نیز وزارت دفاع را برعهده دارد. ماموریتها و وظایف دو نهاد بزرگ ارتش جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و توانمندیهای فرماندهان این دو نهاد در یک نظام غیر ولایی میتواند عاملی برای رقابت و برتری جویی تلقی شود.
در واقع با تدبیر فرماندهی معظم کل قواه همه توان نظامی کشور در راستای عظمت میهن اسلامی صرف میشود. ریاست این ستاد برای سالهای طولانی به مدت ۲۷ سال در اختیار یک بسیجی بود. انتظار بر این بود که رئیس بعدی ستاد هم از بسیجیان باشد و این باور را داشت که اگر رئیس ستاد از سپاه یا ارتش انتخاب شود، به دلیل معطل کردن یا معطل شدن یکی از نیروها، روند رشد دفاعی با کندی پیش رود.
در سال ۱۳۹۵ رئیس جدید ستاد انتخاب شد و شخصیتی که انتخاب شد از چنان ویژگیهای بارزی برخوردار هست که تشخیص تعلق ایشان به سپاه، ارتش یا بسیج بسیار دشوار است. شخصیتی در خدمت کشور. بسیجی، جانباز، فرماندهای شجاع با افتخار همرزمی با برادر شهید والامقامش حسن باقری، فرمانده سرافراز دوران دفاع مقدس و فردی آماده و صاحب دانش که توانست با توانایی و تسلط بر وظایف و ماموریتهای پیش رو و نگاه عادلانه به همه ظرفیتهای نیروهای مسلح افق روشنی را پیش روی سرمایههای انسانی و فیزیکی دفاعی کشور قرار دهد. اکنون ظرفیتهای نیروهای مسلح با همافزایی و بدون هیچگونه اتلافی در خدمت کشور است.
آنچه امروز کشور را با چالشهای جدی روبرو نموده است، فاصله بسیار زیاد جناحهای سیاسی و تصمیم قاطع آنها برای حذف همدیگر و کنار گذاشتن رقیب است. طبیعی است شرایط موجود، مانند رکود اقتصادی، تحریمهای ظالمانه، فساد و رانت و ناکارآمدی سیستمی، ضعف در برنامهریزی، بیکاری جوانان و در نتیجه وضعیت نامناسب اقتصادی، اجتماعی و تنشهای سیاسی مدیران، نیازمند عزم جهادی و عادلانه در بکارگیری تمام ظرفیتها و امکانات برای توسعه همه جانبه کشور است. برای عبور از بحرانهایی که استقلال و بالندگی کشور را هدف قرار داده است، نگاهی فراجناحی، مطلوب همه است. نگاهی که بتواند با بسیج تمام امکانات کشور گامها توسعه و پیشرفت را محکم بردارد.
چهرههای جوان سالهای دفاع مقدس که روحیه پاکی و صداقت خود را در عبور از همه گذرگاههای دشوار، حفظ نموده و با دانش اندوزی و کسب تجربه فراوان، ماموریتهای دشوار را با موفقیت به انجام رسانده اند و استعداد استفاده از همه ظرفیتها را دارند، برای انتخابات ۱۴۰۰ کشور مناسبند. تجربه چهل ساله انقلاب اسلامی و سختیهای دوران دفاع مقدس در کنار دشواریهای مقابله با تحریمهای ظالمانه و ظهور نسلهای جدید، امتیاز و هشداری جدی از نیاز اساسی کشور به کارهای بزرگتر و تصمیمات سختتر است.
برای این مهم هیچکدام از جناحهای کشور به تنهای توفیقی در حل مسایل پیچیده داخلی و خارجی بدست نخواهند آورد و ورود چهره های فراجناحی با رویکردی جدید و توانمند در بسیج کردن همه امکانات پاسخی است به انتظارات جامعه در حل مشکلات داخلی و حارجی پیش رو.
*دکترای اقتصاد بینالملل
پاسخ ها