واعظی: پانزده سال دیگر درباره وقایع دی ۹۶ صحبت می کنم

واعظی در گفت و گویی اظهار کرد: در این زمینه (وقایع دی ماه ۹۶) جمع‌بندی داریم، اما امروز کشور بیش از هر زمان دیگری نیاز به انسجام و وحدت دارد. بویژه اینکه وقتی ما به دیگران می‌گوییم نباید بر طبل تفرقه بکوبید، خودمان هم نباید این کار را بکنیم؛ لذا باید بگویم که من تحلیل دارم و ممکن است که ۱۰ یا ۱۵ سال دیگر، وقتی که شرایط برای کشور کاملاً عادی شد، آن موقع هم صرفاً برای ثبت در تاریخ مطالب را بگویم تا آیندگان استفاده کنند، البته آن هم نه به خاطر اینکه بخواهم کسی را بکوبم یا تحقیر کنم.

محمود واعظی رئیس دفتر رئیس جمهوری تأکید دارد که دولت طرفدار تحریم نیست و در فرصت باقی مانده از عمر دولت حتی دو سه روز آخر کار هم برای رفع تحریم‌ها از تلاش دست برنمی‌دارد.

در ادامه گزیده‌ای از گفتگو او را با روزنامه ایران می‌خوانید:

درست است که برجام ضربه‌های جدی دید، اما این ضربه‌ها ناشی از این بود که آمریکا با تمام امکانات، تمام قدرت و با استفاده از همه نفوذش تلاش کرد کل برجام را نابود کند که موفق نشد و چون در این هدف موفق نشد، اکنون دارد از همه امکانات خود استفاده می‌کند تا برجام را ضعیف کند. البته برجام تاحدی ضعیف شده است، اما نه به این دلیل که نفس برجام اشکال داشته است، بلکه به این دلیل که یکی از عناصر تشکیل دهنده این توافق، یعنی آمریکا، به تعهدات خودش عمل نکرد و با توسل به زور، اجازه هم نداد تا دیگران به تعهدات خود عمل کنند.
امروز دولت آمریکا در آستانه انتخابات، با همه هیمنه و اقتدار و زورش، به‌دنبال آن است تا راه‌هایی برای برون رفت از شرایطی که درون آن قرار گرفته، اعم از کاهش محبوبیت داخلی، پیش افتادن رقیب و انزوای بین‌المللی، پیدا کند. به همین دلیل امروز دولت این کشور به‌صورت انتحاری وارد میدان شده تا به زعم خود مکانیسم ماشه را فعال کند و فکر می‌کند این مسأله می‌تواند برای او کارساز باشد.
هیچ چشم‌انداز موفقیتی برای آمریکا نمی‌بینم. همین حالا که باهم صحبت می‌کنیم، با توجه به اینکه مکانیسم ماشه ادعایی آمریکا، نیازمند طی شدن یک فرآیند یک ماهه است، اما تا امروز از ۱۵ عضو شورای امنیت سازمان ملل، ۱۳ عضو با این مسأله مخالفت کردند. معنی این امر این است که اگر روال صحیح شورای امنیت طی شود، از همین امروز معلوم است که این اتفاق نیز شکستی بدتر از شکست قبل برای آمریکا خواهد بود.
هیچ گفت‌و‌گویی میان ما و آمریکا نیست. شما باید این اظهارنظر‌های ترامپ را درباره ایران کنار اظهارنظر‌های دیگر داخلی یا خارجی او قرار دهید؛ مانند اظهارنظر‌های او درباره اروپا، فرانسه، اظهارنظر درباره آلمان یا حتی صحبت‌های او درباره کرونا. این اظهارات اصلاً هیچ مبنا، پایه و اساسی ندارد که بخواهید پشت صحنه این اظهارات را بررسی کنید. براین اساس، می‌توانم این طور پاسخ دهم که آقای ترامپ برداشت‌های (شخصی) دارد که براساس آن برداشت‌های خود سخنرانی و صحبت می‌کند. مردم ما بدانند و مطمئن باشند که هرگاه بخواهیم کاری انجام دهیم از مسیر درست آن حرکت می‌کنیم.
حتماً به خاطر دارید که چقدر به راهبرد «حفظ جان و حفظ نان» حمله شد. این‌ها می‌گفتند اقتصاد تعطیل (در دوران شیوع کرونا) شود. اما توجه نمی‌کردند که اگر ۴ یا ۵ میلیون بیکار به کف خیابان می‌آمدند، ما چه کار می‌خواستیم بکنیم؟ اگر کارخانه‌ها تعطیل می‌شد و تولید در کشور نداشتیم، آن هم در شرایطی که به دلیل تحریم نمی‌توانستیم چیزی از خارج وارد کنیم، در این صورت چطور می‌خواستیم زندگی مردم را اداره کنیم؟ همین‌ها بودند که ایراد می‌گرفتند. امروز هم بر این باورم که بسیاری از این مسائل شعار انتخاباتی است. همه حرف کسانی که شکست خوردند این است که اگر ما بودیم، بهتر عمل می‌کردیم.
این دولت هیچ گاه نگفته است که به دلیل تحریم بودن دست ما بسته است پس توسعه کشور را تعطیل کنیم. آیا توسعه و ساخت و‌سازی که امروز در کشور انجام می‌شود و به صورت هفتگی از سوی رئیس جمهوری یا وزرا در استان‌ها افتتاح می‌شود، از سوی خارجی‌ها انجام شده است؟ اگر در دولت نگاه ما به خارج بود، این پروژه‌ها را تعطیل می‌کردیم تا خارجی‌ها بیایند و بسازند! درحالی که از روز اولی که وارد دولت شدیم تحریم بودیم، اما از همان روز هم توسعه و برنامه‌ریزی خود را آغاز و دنبال کردیم.
ما می‌گوییم به دنبال تعامل سازنده با دوستان و همسایگان خود هستیم، دنبال جنگ، دعوا و درگیری نیستیم و براساس اصول، منافع و امنیت ملی کشورمان دنبال توسعه هستیم. تعامل سازنده به معنای اتکای به خارج نیست. اتفاقاً ما به داخل اتکا کردیم. از قضا کسانی که می‌گفتند به خارج تمایل ندارند، هر روز اعلام می‌کردند آماده مذاکره هستیم، در صورتی که امروز ما در عمل کشور را بدون نفت اداره می‌کنیم. پس چه کسی به خارج وابسته است؟ اگر ما به خارج وابسته بودیم، امروز کشور را بدون نفت اداره نمی‌کردیم.
نگاه ما به کار، یا نگاه ما به دولت قبل و دولت بعد، مانند یک دوی امدادی است. به این معنی که در این دوی امدادی، چوب را از دولت قبلی تحویل گرفتیم و باید ۱۲ مرداد ۱۴۰۰ این چوب را به دولت بعدی تحویل بدهیم تا بقیه مسیر را دولت بعدی بدود یا طی کند. وقتی مجموع این تلاش‌ها را با هم محاسبه می‌کنیم، می‌بینیم در نهایت آنکه برنده می‌شود، یک دولت نیست، بلکه همه دولت‌ها به اضافه مردم و نظام ما هستند که برنده می‌شوند. نگاه ما به دولت، به دولت‌ها و به کار، این گونه است.
درست است که ما یک سال وقت داریم، اما اگر بتوانیم، حتی سه روز آخر یا دو روز آخر هم تلاش خواهیم کرد تحریم‌ها را برداریم تا دولت بعدی بدون تحریم کار خود را آغاز کند. این افتخار ما است. ما نمی‌گوییم فقط باید برای دولت خودمان تحریم را برداریم، زیرا این صرفاً دولت ما نیست که با تحریم دست و پنجه نرم می‌کند، بلکه نظام و مردم ما درگیر تحریم هستند. به‌عبارتی، همه ما تحریم هستیم. کشوری که دارو را تحریم می‌کند، یا آنکه مواد غذایی را تحریم می‌کند، به فکر مردم یا حقوق بشر نیست.
بار‌ها گفته‌ایم و قبول داریم که بر اثر این تحریم‌ها مردم ما تحت فشار هستند، پس باید تلاش کنیم تا تحریم‌ها رفع شود. اما این را هم می‌گوییم تا زمانی که تحریم هستیم، برای خودکفایی و بالابردن تاب‌آوری کشور حداکثر استفاده را خواهیم کرد، یا تا وقتی تحریم هستیم، تلاش می‌کنیم تا جایی که بتوانیم به دستاورد‌های جدید برسیم. همه این کار‌ها را می‌کنیم، اما نمی‌گوییم که ما دوست داریم تحریم باشیم. ما دوست داریم همچون یک کشور عادی با دنیا مراوده اقتصادی و تجاری داشته باشیم و کار کنیم و بانک‌های ما هم بتوانند کار کنند. اما حال که این طور نیست، ما دست روی دست نخواهیم گذاشت.
وقتی در سال ۹۲ دولت را تحویل گرفتیم، نرخ تورم در کشور نزدیک ۴۰ درصد بود، اما در سه سال نخست دولت یازدهم، نرخ تورم سه سال متوالی تک رقمی بود. در آن زمان هم همین دولت مستقر بود، همین کابینه و همین سیاست و همین افراد بودند، باوجود این رشد اقتصادی منفی ۶ درصد به ۱۲ درصد مثبت رسید. معنی این امر این است که اگر مثلاً ترامپ روی کار نمی‌آمد یا سیاست فشارحداکثری بر ما اعمال نمی‌شد، حتماً شرایط کشور به گونه دیگری بود.
آقای رئیس‌جمهوری کسی است که همه عمر خود را در سیاست بوده، مسائل سیاسی را خوب می‌فهمد و همه آدم‌های این کشور را می‌شناسد. ایشان ۱۶ سال در شورای عالی امنیت ملی با وزرا و معاونان وزرای دولت‌های مختلف جلسه داشته‌اند و کار کرده‌اند، مسائل امنیتی و دیگر مسائل کشور را بخوبی می‌شناسد و به‌گفته همان کسانی که انتقاد می‌کنند، شخص باهوش و مدیری هستند. مگر می‌شود تصمیمات مهم و کلیدی خود را به شخص دیگری واگذار کنند؟ اینکه از من نوعی بخواهند مشورت بگیرند، از ۱۰ نفر دیگر هم مشورت می‌گیرند. اینکه خواسته شود درباره سوابق ۵ نفر گزارش تهیه کنیم، این کار جزو وظایف دفتر رئیس جمهوری است و کار ویژه‌ای هم نیست. هرکسی که در این سمت باشد هم باید همین کار را بکند. مهم این است که رئیس جمهوری در نهایت خودش تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کند.
یکی از حرف‌های دیگری که مطرح می‌شود و به باور من جفای بسیاری هم در حق آقای روحانی است، نوع کار کردن ایشان است. واقعیت این است که ایشان صبح زود در دفتر کار خود حاضر می‌شوند و تا آخر شب هم در جلسات حضور دارند یا تماس می‌گیرند و پیگیری می‌کنند. گاهی برخی حرف‌هایی می‌زنند که صبحانه ما فلان است، درحالی که ما صحبت کردن از کار خود برای مردم را ریا و امری بی‌ربط می‌دانیم.
رئیس جمهوری مطابق شاخص‌هایی وزرای دولت را انتخاب کرد. شاخص هم از این قرار است که در یک دوره خاص، آقای سیف می‌تواند کار را انجام دهد و در دوره‌ای دیگر، آقای همتی می‌تواند کاری انجام دهد. مانند این است که وقتی به یک مسابقه فوتبال نگاه می‌کنیم، مدام به مربی انتقاد می‌کنیم که چرا فلان بازیکن را تعویض کرد یا چرا از فلان بازیکن استفاده کرد. درحالی که اگر از آن مربی بپرسیم، شاید این طور پاسخ بدهد که الان تیم من یک گل پیش هست و باید فلان بازیکن را تغییر دهم تا مساوی نشوم. شاید شما بگویید که این حرف اشتباه است و او باید یک فروارد را اضافه می‌کرد تا گل دیگری به تیم مقابل بزند. از این مثال می‌خواهم استفاده کنم تا بگویم آقای رئیس‌جمهوری می‌داند چکار می‌کند. انتخاب‌های ایشان براساس یک استراتژی واختیاراتی است که دارند.
آقای مدرس خیابانی، ۱۳ سال کار بازرگانی کرده بود و از کارشناسی به قائم مقامی وزیر رسیده بود، ۱۱ سال هم در حوزه صنعت کار کرده بود. وقتی مجلس به این گزینه رأی نمی‌دهد، ما که دعوا نداریم، دنبال گزینه دیگری می‌رویم، حالا در مسیر یافتن گزینه دیگر شاید نتوانیم کسی را پیدا کنیم که مانند آقای مدرس خیابانی دارای تجربه و تخصص در هر دو جنبه بازرگانی و صنعت باشد. بعد به ما انتقاد می‌کنند که کسی را انتخاب کردید که در حوزه صنعت یا بازرگانی اشراف ندارد، درحالی که نگذاشتید این اتفاق بیفتد. می‌خواهم بگویم افرادی که انتخاب شدند، براساس شرایط کشور انتخاب شدند.
در این زمینه (وقایع دی ماه ۹۶) جمع‌بندی داریم، اما امروز کشور بیش از هر زمان دیگری نیاز به انسجام و وحدت دارد. بویژه اینکه وقتی ما به دیگران می‌گوییم نباید بر طبل تفرقه بکوبید، خودمان هم نباید این کار را بکنیم. لذا باید بگویم که من تحلیل دارم و ممکن است که ۱۰ یا ۱۵ سال دیگر، وقتی که شرایط برای کشور کاملاً عادی شد، آن موقع هم صرفاً برای ثبت در تاریخ مطالب را بگویم تا آیندگان استفاده کنند، البته آن هم نه به خاطر اینکه بخواهم کسی را بکوبم یا تحقیر کنم.