فردای فعال شدن مکانیزم ماشه چه اتفاقی روی خواهد داد؟

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو؛ فردای فعال شدن "مکانیزم ماشه" چه اتفاقی روی خواهد داد؟؛ حشمت‌الله فلاحت‌پیشه گفت: بعد از سپری شدن یک ماه از فعال شدن مکانیزم ماشه به احتمال زیاد تحریم‌هایی سازمان ملل علیه کشورمان بر نخواهد گشت و در این باره آمریکا تنها می‌تواند تحریم‌های خود را شدت ببخشد، همچنین برخی از معافیت‌هایی که برای فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در قالب برجام دیده شده، آمریکا آن‌ها را نیز تحریم خواهد کرد و سعی می‌کند، مانع از انجام شان شود و از سوی دیگر معافیت‌های تحریمی که آمریکا به برخی از کشور‌ها به منظور تجارت به ایران داده بود، نیز آن‌ها لغو خواهد شد، تا نشان دهدکه مکانیزم ماشه را اجرایی کرده است.

پارس لاین بعد از اینکه آمریکا تلاش کرد مکانیزم ماشه را فعال کند، این مسئله با مخالفت ۱۳ عضو شورای امنیت روبرو شد، حال در این باره یک مدت ۳۰ روزه وجود دارد که اعضای شورای امنیت باید درباره بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران تصمیم بگیرند، هر چند که به نظر می‌رسد، آمریکا به نتیجه‌ای نخواهد رسید.

پارس لاین ، اروپایی‌ها بر این باور هستند که استفاده آمریکا از مکانیسم ماشه میان اعضای شورای امنیت شکاف ایجاد خواهد کرد. چرا که با توجه به فرآیند پیچیده‌ای که آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های بین المللی علیه ایران طراحی کرده، ممکن است حق وتوی آمریکا زیر سوال برود. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا، نیز به این واقعیت اشاره کرده و گفته مکانیسم ماشه ارزش به خطر انداختن حق وتوی آمریکا را ندارد.

دستاویز آمریکا برای فعال کردن مکانیزم ماشه چیست؟
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فراروبا اشاره به اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پشتیبان برجام است، گفت: آمریکا نیز بر اساس این قطعنامه مکانیزم ماشه را فعال کرده، به بیان دیگر بند‌های ۱۱ تا ۱۳ قطعنامه ۲۲۳۱ به فرآیند «Snapback» اختصاص دارد، این بند‌ها به آن اشاره دارد، زمانی که یکی از اعضای برجام احساس کرد که مفاد این توافقنامه از سوی طرف مقابل رعایت نمی‌شود، می‌تواند مکانیزم ماشه را فعال کند و اعضای دیگر ظرف ۳۰ روز فرصت دارند که به توافق دیگری دست یایند و با تصویب یک قطعنامه دیگر، قطعنامه ۲۲۳۱ را از درجه اعتبار ساقط کنند.

وی افزود: با توجه به اینکه شورای امنیت تنها نهادی در سازمان ملل شمرده می‌شود که مصوبات آن الزام آور است، برای همین منظور کشور‌های عضو برجام در سال ۹۴ تصمیم گرفتند، با صدور یک قطعنامه در شورای امنیت، یک ضمانت اجرایی برای برجام تهیه کنند، این در حالیست که با توجه به گنجاندن مکانیزم ماشه در این قطعنامه، من همان زمان اعلام کردم این قطعنامه می‌تواند به پاشنه آشیل برجام تبدیل شود، چرا که با تغییر دولت در آمریکا، جمهوری خواهان از چنین مکانیزمی استفاده خواهد کند، که در نهایت نیز این شد و آمریکا از این امکان استفاده کرد.

فلاحت‌پیشه با تاکید بر اینکه در حال حاضر یک دعوای حقوقی بین آمریکا با اروپا، روسیه و چین بر سر فعال شدن مکانیزم ماشه به وجود آمده، اظهار داشت: در حال حاضر اعضای باقی مانده در برجام معتقدند که آمریکا به دلیل اینکه به طور رسمی از برجام خارج شده نمی‌تواند از مکانیزم ماشه استفاده کند، اما ادعای ترامپ و دولتش این است که آمریکا به عنوان یکی از تصویب کنندگان قطعنامه ۲۲۳۱ می‌تواند با توجه به بند‌های ۱۱ تا ۱۳ از این حق استفاده کند، به نظر می‌رسد دعوای اصلی آمریکا بر سر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران و همچنین پذیرفتن رسمی حق غنی سازی اورانیوم است که می‌خواهد از طریق مکانیزم ماشه تمامی آن‌ها را از بین ببرد.

رئیس اسبق کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه ترامپ و پمپئو نیز به طور تلویحی از فعال کردن مکانیزم ماشه ابراز پشیمانی کرده اند، بیان‌داشت: آمریکایی‌ها بعد از این که مخالفت ۱۳ عضو شورای امنیت را مشاهده کردند، پی بردند که در به نتیجه رساندن پروژه خود شکست خورده اند، زیرا به نتیجه‌ای که می‌خواستند نرسیدند، در این رابطه تمام این اقدامات در راستا تقویت مواضع ترامپ برای انتخابات آبان ماه آمریکا است، تا دست او در برابر بایدن و دموکرات‌ها پر باشد، اما با توجه به وضعیتی که وجود دارد، در عمل چیزی نصیب آمریکایی‌ها نشد.

دولت آمریکا بالاخره مکانیزم ماشه را فعال کرد

فعال شدن مکانیزم ماشه به جایی نخواهد رسید
وی اضافه کرد: بعد از سپری شدن یک ماه از فعال شدن مکانیزم ماشه به احتمال زیاد تحریم‌هایی سازمان ملل علیه کشورمان بر نخواهد گشت و در این باره آمریکا تنها می‌تواند تحریم‌های خود را شدت ببخشد، همچنین برخی از معافیت‌هایی که برای فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان در قالب برجام دیده شده، آمریکا آن‌ها را نیز تحریم خواهد کرد و سعی می‌کند، مانع از انجام شان شود و از سوی دیگر معافیت‌های تحریمی که آمریکا به برخی از کشور‌ها به منظور تجارت به ایران داده بود، نیز آن‌ها لغو خواهد شد، تا نشان دهد که مکانیزم ماشه را اجرایی کرده است.

فلاحت‌پیشه با اشاره به اینکه اروپایی‌ها وارد بازی آمریکا نخواهند شد، ادامه داد: با توجه به اینکه آن‌ها در زمینه سیاسیت خارجی دید بلند مدتی دارند، وارد نقشه‌ای که ترامپ برای پیروزی خود در انتخابات کشیده نمی‌شود، ترامپ بعد از اینکه نتوانست ایران را به پای میز مذاکره بکشاند، به سراغ تشدید تحریم‌ها و فعال کردن مکانیزم ماشه رفت، اما در عمل نتوانست اقدامی را انجام دهد، او قصد داشت با کارت ایران در زمینه سیاست خارجی وجهه و امتیاز کسب کند، اما الان تنها چیزی که در چنته دارد، افزایش تحریم‌ها است، که در عمل چیزی جدیدی نیست و او به واقع در این راستا شکست سختی را متحمل شده است.

این تحلیلگر مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه انتخاب مجدد ترامپ نیز نمی‌تواند اتفاق خیلی حادی را رقم بزند، یادآور شد: با توجه به اینکه ترامپ هرکاری که از دست بر می‌آمده را طی این ۳.۵ گذشته در قبال ایران انجام داده که آخرین آن نیز همین مکانیزم ماشه بود، بنابراین اگر باز هم به ریاست جمهوری دست پیدا کند، نمی‌تواند اتقاق تازه‌ای را رقم بزند و فضا تغییر نخواهد کرد، در حال حاضر اروپا دست آمریکا را خوانده و فعلا وارد بازی آن‌ها نمی‌شود، بنابراین ما نیز باید هوشیار باشیم، تا وارد تله‌ای که ترامپ برای ما پهن کرده، نشویم، بر این اساس تنها از راه دیپلماسی است که می‌توان این مسئله را حل کرد و تلاش کشور‌های اروپایی نیز در این راستا است که آمریکا را به برجام بازگردانند، حال باید دید در انتخابات آمریکا چه نتیجه‌ای رقمی خواهد خورد تا بر اساس آن بتوان تحلیل جامع تری در مورد آینده برجام ارائه داد.