محافظ سنگ فرز آخرین سد بین شما و ترکش صفحه شکسته است
محافظ سنگ فرز قطعهای ساده اما حیاتی است که دور دیسک برش یا ساب قرار میگیرد و در لحظه شکستن صفحه، تکههای پرنده با سرعت گلوله را مهار میکند. در این مقاله از با تمام نکات ایمنی و نحوه استفاده صحیح از محافظ سنگ فرز آشنا میشوید.
محافظ سنگ فرز (یا بهاصطلاح گارد محافظ، Wheel Guard) قطعهای فلزی نیمدایرهای است که دور صفحه سنگ یا دیسک برش/ساب قرار میگیرد و مهمترین وظیفهاش جلوگیری از آسیب دیدن اپراتور در لحظهای است که صفحه میشکند یا میترکد. این قطعه شاید ساده بهنظر برسد، اما در واقعیت آخرین سد دفاعی بین شما و تکههای پرندهای است که با سرعت بیش از ۸۰ تا ۱۱۰ متر بر ثانیه (حدود ۳۰۰ کیلومتر در ساعت) پرتاب میشوند.
بدون محافظ، تکه صفحه با سرعت ۳۰۰ کیلومتر بر ساعت پرتاب میشود
صفحههای برش و ساب با سرعت ۹۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ دور در دقیقه میچرخند. دلایل شکستن آنها معمولاً یکی از این موارد است:
• استفاده از صفحه بزرگتر از ظرفیت دستگاه (مثلاً صفحه ۱۸۰ یا ۲۳۰ میلیمتری روی مینیفرز)
• ضربه خوردن صفحه حین کار یا هنگام افتادن دستگاه
• تمام شدن عمر مفید صفحه و ترکهای ریز نامرئی
• فشار جانبی بیش از حد (مخصوصاً در صفحات برش نازک)
• سرعت محیطی نامناسب (صفحهای که برای سرعت پایین طراحی شده روی دستگاه پرسرعت نصب شود)
وقتی صفحه میشکند، تکههای آن مثل ترکش عمل میکنند. در سال ۱۳۹۴ یک کارگر در کارگاهی در ایران دقیقاً به همین دلیل جان خود را از دست داد؛ تکهای از صفحه برش ۲۳۰ میلیمتری به قفسه سینهاش برخورد کرد و جراحات داخلی مرگباری ایجاد کرد. موارد مشابه در سراسر دنیا بارها گزارش شده است.
• مهار تکههای شکستهشده و جلوگیری از پرتاب آنها به سمت اپراتور و افراد اطراف
• دور نگه داشتن دست و بدن شما از صفحه در حال چرخش
• هدایت جرقه و پراکندگی مواد به سمتی که کمترین خطر را دارد
• محافظت از خود صفحه وقتی دستگاه روی زمین میافتد (وزن دستگاه مستقیم روی صفحه نمیآید)
استفاده از فرز بدون گارد در اکثر کشورها ممنوع و جرم است
• محافظ برش (Cutting Guard): باریکتر، تقریباً بسته و مخصوص دیسکهای برش نازک (۱ تا ۳ میلیمتر)؛ جرقهها را متمرکز هدایت میکند.
• محافظ ساب (Grinding Guard): پهنتر، قسمت پایینش بازتر است تا بتوانید دیسک را با زاویه به کار بگیرید؛ برای دیسکهای ضخیمتر (۶ تا ۸ میلیمتر) طراحی شده.
• محافظهای قابل تنظیم جدید: معمولاً ۷ تا ۹ موقعیت قفلشونده دارند و بهراحتی میتوانید زاویه را تغییر دهید بدون اینکه ایمنی کم شود.
• جدا کردن کامل محافظ «چون دید را میگیرد» (در بسیاری از کشورها غیرقانونی است).
• استفاده از محافظ ترکخورده، خمشده یا بریدهشده.
• نصب نکردن کامل بستها و پیچهای محافظ (حتی یک پیچ گمشده میتواند باعث باز شدن محافظ در لحظه ترکیدن صفحه شود).
• دستساز کردن محافظ با ورق، حلب یا پلاستیک؛ اینها در برابر ضربه صفحه شکسته هیچ مقاومتی ندارند.
• تنظیم اشتباه محافظ (مثلاً خیلی بالا یا خیلی پایین) که باعث میشود عملاً بیفایده شود.
محافظ باید همیشه:
• کاملاً سالم باشد
• درست نصب و قفل شده باشد
• بین شما و صفحه قرار گرفته باشد (نه پشت صفحه، نه کنار آن)
• با نوع کاری که انجام میدهید (برش یا ساب) سازگار باشد.
• حتی اگر عینک ایمنی، ماسک، دستکش و پیشبند هم داشته باشید، بدون محافظ درست، این تجهیزات در برابر تکههای پرسرعت صفحه شکسته تقریباً بیفایده هستند.
محافظ ترکخورده یا خمشده باید فوراً تعویض شود
1. آیا واقعاً میشود بدون محافظ سنگ فرز کار کرد؟
خیر. در اکثر کشورها (از جمله ایران طبق ماده ۸۵ آییننامه ایمنی امور ساختمانی) استفاده از فرز بدون گارد محافظ ممنوع و جرم محسوب میشود. از نظر ایمنی هم خطر مرگ یا نقص عضو بسیار بالاست.
2. چرا بعضیها محافظ را برمیدارند؟
به دو دلیل اصلی: «دید بهتر» و «دسترسی راحتتر». اما محافظهای جدید کاملاً قابل تنظیم هستند و این بهانه دیگر پذیرفته نیست.
3. محافظ برش و محافظ ساب فرق دارند؟
بله. محافظ برش باریکتر و تقریباً بسته است، محافظ ساب پهنتر و پایینش بازتر است تا بتوانید دیسک را کج کنید.
4. آیا میتوانم از محافظ مینیفرز روی فرز بزرگ استفاده کنم یا برعکس؟
خیر. هر دستگاه محافظ مخصوص به خود دارد و استفاده از محافظ نامناسب عملاً بیفایده یا خطرناک است.
5. محافظ ترکخورده یا خمشده را میتوانم صاف کنم و دوباره استفاده کنم؟
خیر. هرگونه ترک، خمیدگی یا تغییر شکل = تعویض فوری. محافظ آسیبدیده در لحظه شکستن صفحه عمل نمیکند.
6. آیا محافظ دستساز (با ورق یا حلب) قابل قبول است؟
به هیچ عنوان. فقط محافظ فابریک و تأییدشده کارخانه سازنده استاندارد لازم را دارد.
7. چطور بفهمم محافظ درست نصب شده؟
باید کاملاً قفل شود، هیچ تکانی نخورد و حداقل ۱۸۰ درجه از صفحه را بپوشاند و همیشه بین شما و صفحه باشد.
محافظ سنگ فرز آن قطعهای نیست که «اگر وقت شد نصب کنیم» یا «برای کار دقیق برداریم». این قطعهای است که یکبار ممکن است جان شما یا همکارتان را نجات دهد. آمار نشان میدهد کاربرانی که محافظ را جدا میکنند، دیر یا زود آسیب جدی میبینند؛ فقط معلوم نیست این «دیر یا زود» کی باشد. یک ثانیه بیتوجهی میتواند هزینهای غیرقابل جبران داشته باشد. پس دفعه بعد که خواستید برای «راحتتر دیدن» یا «سریعتر تمام کردن کار» محافظ را بردارید، به یاد بیاورید که سنگ فرز با سرعت گلوله میچرخد و تنها چیزی که بین شما و فاجعه ایستاده، همین تکه فلز نیمدایرهای است.
گردآوری:بخش دانش کسب و کار
در آیدت،
فایلهای
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالاتتان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها