تراتوما توموری مادرزادی است که از سلول‌های زایا تشکیل می‌شود
تومورهای تراتوما، تومورهایی عجیب و مادرزادی هستند که از سلول‌های بنیادی چند‌توان تشکیل می‌شوند و می‌توانند شامل بافت‌هایی مانند مو و دندان باشند. در این مقاله از ، به بررسی انواع، علائم و روش‌های درمان این تومورها می‌پردازیم.
تراتوما نوعی تومور است که از سلول‌های بنیادی چند‌توان (pluripotent) ایجاد می‌شود. نام آن از کلمه یونانی teratos به معنای «هیولا» و پسوند -oma به معنای «تومور» گرفته شده است، یعنی به معنای واقعی کلمه «تومور هیولایی». دلیل این نام‌گذاری ظاهر عجیب این تومورها است؛ آن‌ها می‌توانند حاوی مو، دندان، عضله و استخوان و سایر بافت‌ها باشند. سلول‌های بنیادی چند‌توان می‌توانند به انواع سلول‌ها و بافت‌ها تبدیل شوند و به همین دلیل این ساختارها در تراتوما شکل می‌گیرند.
با این حال، اکثر این تومورها خوش‌خیم هستند، اما گاهی به دلیل اندازه یا محل قرارگیری می‌توانند عوارضی ایجاد کنند. در موارد نادر، ممکن است بدخیم شوند. در ادامه، ویژگی‌های اصلی و روش‌های درمان آن‌ها را توضیح می‌دهیم.
تراتوماها اغلب خوش‌خیم هستند، اما گاهی بدخیم می‌شوند
تراتوما نوعی تومور است که از سلول‌های زایا (germ cells) تشکیل می‌شود و از بدو تولد (مادرزادی) وجود دارد. این تومور از سلول‌های بنیادی چند‌توان تشکیل شده که می‌توانند به تمام لایه‌های جنینی تبدیل شوند. به همین دلیل، اغلب شامل بافت‌های مختلفی مانند مو، دندان، استخوان یا غضروف هستند.
تراتوماها معمولاً در تخمدان‌های زنان یا بیضه‌های مردان یافت می‌شوند، اما ممکن است در سیستم عصبی مرکزی، قفسه سینه، شکم یا استخوان دنبالچه نیز ظاهر شوند. اکثر آن‌ها خوش‌خیم هستند و متاستاز نمی‌دهند، اما برخی ممکن است بدخیم شوند و به بافت‌های اطراف آسیب برسانند یا گسترش یابند.
تراتوماها را می‌توان بر اساس خوش‌خیم یا بدخیم بودن یا محل قرارگیری طبقه‌بندی کرد. در ادامه این انواع توضیح داده شده‌اند:
تراتومای بالغ از سلول‌های بالغ تشکیل شده و رشد آهسته‌ای دارد، اما ممکن است به اندازه بزرگی برسد. اندازه متوسط آن‌ها بین ۵ تا ۱۵ سانتی‌متر است، اما گاهی تا ۴۵ سانتی‌متر نیز می‌رسند.
شایع‌ترین محل آن‌ها تخمدان (به‌ویژه تخمدان راست) است، اما ممکن است در جمجمه، مدیاستن (فضای میانی قفسه سینه) یا ناحیه ساکروکوکسیژال (دنبالچه) نیز دیده شوند. در تخمدان، به آن کیست درموئید می‌گویند که معمولاً در زنان در سنین باروری تشخیص داده می‌شود و یکی از شایع‌ترین تومورهای تخمدانی است. اگرچه خوش‌خیم است، در صورت بارداری ممکن است عوارضی ایجاد کند.
تراتومای نابالغ سرطانی است و خوشبختانه شیوع کمتری دارد. معمولاً در مردان بین ۲۰ تا ۴۵ سال و در زنان قبل از ۲۰ سالگی دیده می‌شود. این نوع از سلول‌های نابالغ و غیرطبیعی تشکیل شده و بسته به شدت غیرطبیعی بودن سلول‌ها و گستردگی تومور، درجات مختلفی دارد.
ویژگی‌های آن شامل موارد زیر است:
• جامد است.
• حاوی نواحی نکروز (سلول‌های مرده) است.
• شامل بافت‌های نابالغ مانند بافت همبند یا حتی بافت مغزی است.
پیش‌آگهی این نوع تومور متغیر است و ممکن است نیاز به درمان‌های تهاجمی مانند برداشتن تخمدان یا بیضه داشته باشد.
اندازه تراتوما می‌تواند از چند سانتی‌متر تا بسیار بزرگ متغیر باشد
نام تراتوما بسته به محل بروز آن تغییر می‌کند. شایع‌ترین انواع آن تراتومای ساکروکوکسیژال و تراتومای تخمدانی هستند.
اغلب تومورهای بزرگ و خوش‌خیم هستند که از ناحیه استخوان ساکرال بیرون می‌زنند. معمولاً در دوران بارداری با سونوگرافی یا پس از تولد قابل تشخیص هستند.
نوع دیگر، تومور کوچک‌تری است که در جلوی ساکروم قرار دارد و ممکن است باعث عدم تقارن باسن نوزاد شود. در صورت عدم درمان، می‌تواند به مثانه یا روده آسیب برساند.
معمولاً خوش‌خیم هستند و اغلب به‌صورت اتفاقی در آزمایش‌های مربوط به سایر بیماری‌ها کشف می‌شوند، زیرا معمولاً بدون علامت هستند.
علائم تراتوما به محل و اندازه تومور بستگی دارد. در کودکان، تفسیر علائم ممکن است متفاوت باشد. برخی از موارد شامل:
• در برخی موارد، توده قابل لمس یا حتی از طریق پوست قابل مشاهده است.
• در ناحیه ساکروکوکسیژال، توده ممکن است به روده یا مثانه فشار بیاورد و باعث یبوست، بی‌اختیاری ادرار یا تغییر در قدرت اندام‌ها شود.
• بسیاری از تراتوماها بدون علامت هستند.
همچنین، این تومورها می‌توانند باعث تغییرات آزمایشگاهی شوند، مانند افزایش سطح آلفا-فتوپروتئین یا گنادوتروپین کوریونی انسانی (hCG) که هورمون‌های مرتبط با بافت‌های نابالغ هستند.
شایع‌ترین محل تراتوما در تخمدان‌ها یا بیضه‌ها است
تراتوما از سلول‌های زایا ایجاد می‌شود که مسئول تشکیل بافت‌های سیستم تولیدمثل هستند و معمولاً در تخمدان یا بیضه قرار دارند. با این حال، درصد کمی از آن‌ها ممکن است در خارج از این اندام‌ها (محل‌های غیرگنادال) ایجاد شوند.
علت دقیق ایجاد تراتوما مشخص نیست، اما برخی دانشمندان معتقدند که برخی سلول‌های زایا به‌طور تصادفی به سایر قسمت‌های بدن مهاجرت می‌کنند. به‌طور معمول، این سلول‌ها می‌میرند، اما در تراتوما، این مکانیسم از کار می‌افتد و سلول‌ها به تقسیم ادامه می‌دهند و تومور تشکیل می‌شود.
تراتومای ساکروکوکسیژال به نظر می‌رسد از ناحیه‌ای به نام گره هنسون در زیر استخوان دنبالچه منشأ می‌گیرد که محل تجمع سلول‌های زایا است. تراتوماها گاهی با نقایص ارثی مانند ناهنجاری‌های سیستم ادراری، ستون فقرات تحتانی یا نقایص سیستم عصبی مرکزی همراه هستند.
• گاهی توده از طریق لمس یا سونوگرافی دوران بارداری شناسایی می‌شود.
• آزمایش‌های تکمیلی مانند آزمایش خون، MRI، سی‌تی‌اسکن یا رادیوگرافی استفاده می‌شوند.
• بیوپسی برای تأیید تشخیص انجام می‌شود.
• تراتومای خوش‌خیم: اگر به اندام‌های مجاور فشار بیاورد، معمولاً با جراحی برداشته می‌شود.
• تراتومای بدخیم: علاوه بر جراحی، ممکن است نیاز به شیمی‌درمانی، پرتو درمانی یا هوموتراپی (که رشد سلول‌های سرطانی را مختل می‌کند) باشد.
تراتوماها، به‌ویژه در کودکان، نیاز به مراقبت و پیگیری ویژه دارند. معمولاً هر ۶ ماه یا سالانه معاینات انجام می‌شود تا عود تومور یا عوارض آن بررسی شود. این معاینات شامل معاینه فیزیکی، آزمایش‌های تصویربرداری و آزمایش خون برای بررسی ناهنجاری‌ها است.
تراتوما توموری است که از سلول‌های زایا تشکیل شده و می‌تواند شامل انواع بافت‌ها باشد. اکثر آن‌ها خوش‌خیم هستند، اما ممکن است عوارضی ایجاد کنند. تشخیص زودهنگام و پیگیری دقیق برای مدیریت این تومورها ضروری است.
در کودکان، تراتوما ممکن است در بدو تولد دیده شود
1. آیا تراتوماها همیشه سرطانی هستند؟
خیر، اکثر تراتوماها خوش‌خیم هستند (تراتومای بالغ). با این حال، تراتوماهای نابالغ می‌توانند بدخیم و سرطانی باشند و نیاز به درمان‌های تهاجمی‌تری دارند.
2. شایع‌ترین محل‌های تراتوما کجاست؟
شایع‌ترین محل‌ها شامل تخمدان‌ها (در زنان)، بیضه‌ها (در مردان)، ناحیه ساکروکوکسیژیال (استخوان دنبالچه) و گاهی سیستم عصبی مرکزی، قفسه سینه یا شکم است.
3. آیا تراتوما می‌تواند عود کند؟
بله، به‌ویژه در مواردی که تومور به‌طور کامل برداشته نشده باشد. به همین دلیل، پیگیری‌های دوره‌ای (هر ۶ ماه یا سالانه) توصیه می‌شود.
4. آیا تراتوماها ارثی هستند؟
علت دقیق تراتوماها مشخص نیست، اما گاهی با نقایص ارثی مانند ناهنجاری‌های سیستم ادراری یا ستون فقرات مرتبط هستند. هیچ شواهد قطعی برای ارثی بودن مستقیم آن‌ها وجود ندارد.
5. آیا تراتوما می‌تواند در بارداری مشکل ایجاد کند؟
بله، به‌ویژه تراتوماهای تخمدانی ممکن است در دوران بارداری عوارضی مانند پیچ‌خوردگی تخمدان یا فشار روی اندام‌های مجاور ایجاد کنند.
6. آیا تراتوما می‌تواند خودبه‌خود از بین برود؟
خیر، تراتوماها خودبه‌خود از بین نمی‌روند. حتی اگر خوش‌خیم باشند، ممکن است به دلیل اندازه یا محلشان نیاز به برداشتن داشته باشند.
تراتوما نوعی تومور مادرزادی است که از سلول‌های زایای چند‌توان تشکیل شده و می‌تواند شامل بافت‌های متنوعی مانند مو، دندان، استخوان یا غضروف باشد. این تومورها اغلب خوش‌خیم هستند و در نواحی مانند تخمدان، بیضه یا ناحیه ساکروکوکسیژیال دیده می‌شوند، اما در موارد نادر ممکن است بدخیم شوند و عوارضی مانند یبوست یا بی‌اختیاری ادراری ایجاد کنند. تشخیص از طریق سونوگرافی، آزمایش خون، تصویربرداری و بیوپسی انجام می‌شود و درمان معمولاً شامل جراحی و در موارد بدخیم، شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی است.
گردآوری:بخش سلامت
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها