نماز چشت یا ضح؛ آرامش و ثبات در زندگی روزمره

آشنایی با نماز چاشت یا ضحی

همه چیز درباره نماز چاشت یا ضحی:

نماز ضحی یا نماز چاشت یا نماز اوابین، یکی از نمازهای مستحبی است که در زمانی ادا می شود که آفتاب به ارتفاع حداقل چهار دهم قرار گرفته باشد و تا زوال آفتاب ادامه دارد. دقیقاً چهار دهم زمان بین طلوع آفتاب تا اوج آن محسوب می شود. برای محاسبه زمان این نماز، معمولاً از جدول اوقات شرعی استفاده می شود که بر اساس موقعیت جغرافیایی و منطقه زمانی کشور محاسبه شده است.

نماز چاشت یا ضحی چیست ؟

نماز چاشت یا نماز ضحی یا نماز اوابین، یکی از نمازهای اختیاری در اسلام است که بین نماز صبح و ظهر ادا می شود. این نماز در اوقاتی ادا می شود که آفتاب به ارتفاع حداقل چهار دهم قرار گرفته باشد (تقریبا 20 دقیقه پس از طلوع) و تا زوال آفتاب ادامه دارد، یعنی تا زمانیکه آفتاب درست وسط آسمان است (تقریبا 15 دقیقه قبل از اذان ظهر) نماز ضحی شامل ۲ رکعت است و در هر رکعت، دو نوع سوره باید قرائت شود؛ سوره حمد و سوره ی دیگری که بعد از آن انتخاب می شود. نماز ضحی به عنوان یکی از نمازهای اختیاری در اسلام به شمار می رود و ادای آن برای مسلمانان اجباری نیست، اما این نماز به عنوان عبادتی مستحب و پرفضیلت شناخته شده است.

بهترین اوقات ادای نماز ضحی وقتی است که گرما شدت گرفته باشد، یعنى کمى قبل از زوال آفتاب، زیرا پیامبر صلى الله علیه و سلم فرمودند:

"صلاة الأوابین إذا رمضت الفصال من الضحی"

"نماز اوابین (نماز ضحى) هنگامی است که سُم بچه شتر از شدت گرمای شن قبل از ظهر (ضحی) می سوزد".

نماز چاشت چند رکعت دارد ؟

تعداد رکعت های نماز چاشت یا ضحی آنطور که در روایات مختلف از رسول اکرم (ص) نقل شده است متفاوت است: دو، چهار، شش و هشت. اما در هیچ منبعی ذکر نشده است که تعداد رکعت های مشخصی برای نماز چاشت ذکر نشده است.

بنابراین با توجه با روايات متعدد حداقل نماز ضحی ( چاشت) دو رکعت و حداکثر ان هشت رکعت می باشد.

نحوه ی خواندن نماز ضحی یا نماز چاشت :

نماز ضحی شامل 4 رکعت و یا دو نماز دو رکعتی است به صورت زیر ادا می شود:

پس از اقامه نماز صبح، با نیت نماز ضحی، رو به قبله بایستید و نیت کنید و با گفتن "الله اکبر"، به نماز وارد شوید. مانند نمازهای یومیه خوانده می شود. می توانید آن را مانند نماز ظهر با نیت نماز ضحی و یا مانند نماز صبح به صورت دو تا دو رکعتی به نیت نماز ضحی بخوانید.

لازم به ذکر است که ادای نماز ضحی برای مسلمانان اجباری نیست، اما به عنوان یکی از نمازهای اختیاری در اسلام، مستحب و پرفضیلت شناخته شده است.

نماز چاشت یا ضحی در چه زمانی خوانده می شود

فواید و فضیلت نماز چاشت چیست ؟

نماز چاشت از نمازهای مستحب است که درباره فضیلت و فواید آن می توان به چند حدیث اشاره کرد، از جمله:

در روایت ابن ماجه به نقل از ابوهریه آمده است: هر که دو رکعت نماز چاشت بخواند گناهان او آمرزیده می شود، حتی اگر به اندازه کف های دریا باشد.

أَبِي هُرَيْرَةَ – رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ – قَالَ: أَوْصَانِي خَلِيلِي صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ بِثَلَاثٍ: صِيَامِ ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ مِنْ كُلِّ شَهْرٍ، وَرَكْعَتَيْ الضُّحَى، وَأَنْ أُوتِرَ قَبْلَ أَنْ أَنَامَ.

ترجمه: در حدیثی که از ابوهریره (رضی الله عنه) روایت شده است، اینطور آمده است: دوستم رسول الله (ص) سه چیز را به من سفارش نمود: سه روز روزه گرفتن در هر ماه، خواندن نماز وتر، خواندن دو رکعت نماز ضحی.

هنگامیکه رسول خدا اصحاب و یاران خود را به عملی توصیه می کند، پس منفعتی به خصوص از نظر معنوی برای مومن دارد و لازم است به توصیه های پیامبر توجه کافی داشته باشیم. زیرا انسان بزرگواری همچون ایشان اگر توصیه ای دارند، چیزی جز بهترین راه و عمل نخواهد بود.

عن ابی ذر رضی الله عنه أن النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: يُصْبِحُ عَلَى كُلِّ سُلَامَى مِنْ أَحَدِكُمْ صَدَقَةٌ, فَكُلُّ تَسْبِيحَةٍ صَدَقَةٌ, وَكُلُّ تَحْمِيدَةٍ صَدَقَةٌ, وَكُلُّ تَهْلِيلَةٍ صَدَقَةٌ, وَكُلُّ تَكْبِيرَةٍ صَدَقَةٌ, وَأَمْرٌ بِالْمَعْرُوفِ صَدَقَةٌ, وَنَهْيٌ عَنْ الْمُنْكَرِ صَدَقَةٌ, وَيُجْزِئُ مِنْ ذَلِكَ رَكْعَتَانِ يَرْكَعُهُمَا مِنْ الضُّحَى.

ترجمه: در حدیثی دیگر که ابوذر رضی الله به روایت از رسول اکرم ذکر کرده است، اینطور فرمودند: هر یک از شما مومنین که شب را صبح کرده باید برای هر یک از اعضای بدن خود صدقه ای بدهید. پس هر ذکر سبحان الله، الحمدلله، لااله الا الله و الله اکبر، و هر امر به معروف و نهی از منکر صدقه ای است که به جای تمامی این موارد، خواندن دو رکعت نماز ضحی کافی است.

«مَنْ خَرَجَ مِنْ بَیْتِهِ مُتَطَهِّرًا إِلَی صَلاةٍ مَکْتُوبَةٍ فَأَجْرُهُ کَأَجْرِ الْحَاجِّ الْمُحْرِمِ وَمَنْ خَرَجَ إِلَی تَسْبِیحِ الضُّحَی لا یَنْصِبُهُ إِلا إِیَّاهُ فَأَجْرُهُ کَأَجْرِ الْمُعْتَمِرِ وَصَلاةٌ عَلَی إثرِ صَلاةٍ لا لَغْوَ بَیْنَهُمَا کِتَابٌ فِی عِلِّیِّینَ».

ترجمه: کسی که با طهارت، از منزل خویش، برای ادای نماز فرضی به سوی مسجد قدم بر می دارد، گویا احرام بسته وبه حج می رود و کسی که از منزل خویش برای ادای نماز چاشت به سوی مسجد می رود و هدف جز آن، ندارد، گویا احرام عمره بسته است و خواندن نماز پس از نماز دیگر به شرطی که در آن میان عمل بیهوده ای انجام نگیرد، در دفتر «علیین» ثبت می شود.

در بسیاری از روایات و منابع اسلامی، فضیلت و فواید ادای نماز ضحی برجسته شده است. از جمله، در روایتی از امام صادق (ع) آمده است: "هر که دو رکعت نماز ضحی بخواند، خداوند به خاطر آن، بهشت برای او واجب می کند."

علاوه بر این، در روایت دیگری از پیامبر اکرم (ص) آمده است: "هر کس در هر روزی دو رکعت نماز ضحی بخواند، خداوند به او برکت می دهد و در روز قیامت برایش برخواست خواهد کرد."

همچنین، ادای نماز ضحی به دلیل پاکسازی روح و بدن، روحیه و انرژی مثبت به انسان می بخشد و بهبود فضای معنوی و روحی شخص کمک می کند.

در ادامه، به برخی از روایات و احادیثی از ائمه درباره نماز ضحی اشاره می کنیم:

امام صادق (ع) فرمود: "هر که دو رکعت نماز ضحی بخواند، خداوند به خاطر آن، بهشت برای او واجب می کند." (بحارالأنوار، ج 93، ص 343)

امام باقر (ع) فرمود: "در نماز ضحی، اگر بدانید چه برکتی برای شماست، حتی سرزمین ها و زمین و آسمان ها نیز شادی می کنند که شما این نماز را خوانده اید." (بحارالأنوار، ج 93، ص 349)

امام صادق (ع) فرمود: "هیچ کسی با ادای نماز ضحی، در جایی نمی ایستد مگر این که خداوند به او ثوابی خوش بختی دهد که هیچ کس نمی تواند آن را بفهمد." (بحارالأنوار، ج 93، ص 343)

امام علی (ع) فرمود: "نماز ضحی، خدمتی است که خداوند برای بنده ای آفریده است و خود به بنده اش توصیه کرده که آن را بخواند." (کافی، ج 3، ص 259)

امام رضا (ع) فرمود: "نماز ضحی، برای حفظ و نگهداری از دنیا و آخرت، بسیار مفید است." (من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 561)

امام صادق (ع) فرمود: "هر کس در هر روزی دو رکعت نماز ضحی بخواند، خداوند به او برکت می دهد و در روز قیامت برایش برخواست خواهد کرد." (بحارالأنوار، ج 93، ص 343)

امام علی (ع) فرمود: "نماز ضحی، از عبادات مستحب است و شخصی که آن را بخواند، از همه جایزه ها و مزایای دنیا و آخرت بهره مند خواهد شد." (من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 560)

نمازی که آنچنان ارزش بالایی دارد که تنها خواندن دو رکعت از آن جایگزین این اذکار و اعمال است. پس فضیلت بالای این نماز آنقدر می ارزد که حداقل روزانه یک مرتبه نماز ضحی یا چاشت به جا آورده شود. این عمل در ظاهر سبک اجری بزرگ برای مومن به همراه دارد.

گردآوری: بخش مذهبی