ایستگاه قطار چیست
ایستگاه قطار، مجموعه‌ای از خطوط و ریل ها(سوزن های) بهم پیوسته، ساختمان‌های اداری و سکوهای بار است. ایستگاه‌های قطار محل توقف قطارها، تنظیم ساعات رفت و آمد قطارها، قبول قطارها، اعزام بار و مسافران، عملیات مانور و سبقت، تلاقی خطوط قطارها و ... است. در این مطلب از شما را با ایستگاه قطار آشنا می کنیم.
ایستگاه قطار یا ایستگاه راه‌آهن، قسمتی از امکانات راه آهن می‌باشد که در آن قطار به طور منظم برای بارگیری کالا و یا سوار کردن و پیاده نمودن مسافران توقف می کند. ساختمان ایستگاه شامل سکویی است که در مجاورت ریل‌های قطار قرار دارد و مسافران می‌توانند برای ارائه خدماتی مانند خرید و یا کنسل نمودن بلیط قطار به امور دفتری آن مراجعه نمایند و یا از اتاق انتظار، نمازخانه، بوفه و سرویس بهداشتی آنجا استفاده کنند.
در ایستگاه قطار امور مربوط به سوار و پیاده شدن مسافران، قبول تحویل بار و توشه انجام می‌گیرد. ایستگاه‌های قطار بر حسب موقعیت و میزان فعالیت درجه‌بندی شده و دارای حریم مشخص و معینی هستند.
در کشورهای مختلف آیین نامه مدنی در بخش شبکه حمل و نقل ریلی وجود دارد. یکی از مباحث مهم و کلیدی در شبکه حمل و نقل ریلی، مبحث طراحی ایستگاه‌های راه آهن می باشد. معیارهای مختلفی در طراحی ایستگاه‌های راه آهن موثر هستند از جمله:
• محل ایستگاه در بافت شهری
• دسترسی ایستگاه به مناطق مهم شهر
• ارتباط ایستگاه با سایر شبکه های حمل و نقل درون شهری
• وسعت ایستگاه
• طراحی خارجی و داخلی ایستگاه
• تجهیزات و امکانات داخل محوطه ایستگاه
• فضای سکوها
• جانمایی خطوط ریلی در محل ایستگاه
ویژگی های ایستگاه قطار
به طور کلی برای حمل و نقل مسافران در شهرهای بزرگ دو نوع ایستگاه ساخته می شود یکی ایستگاه‌های فنی و دیگری ایستگاه‌های مسافری است.
• ایستگاه مسافری: عملیاتی که در ایستگاه های مسافری انجام می‌گیرد شامل پیاده و سوار شدن مسافرین، انتقال مسافرین از یک قطار به قطار دیگر، قبول، نگهداری، بارگیری، و تخلیه توشه و محموله‌های پستی, تأمین آب و سوخت قطارها و سرویس و تعمیر لکوموتیوها و تعویض لکوموتیوها می‌باشد.
• ایستگاه فنی: ایستگاه‌های فنی مسافری به خاطر مجهز کردن قطارها و سرویس آنها ساخته می‌شوند. لذا در رابطه با خدماتی که ایستگاه‌ها به قطارهای مسافری ارائه می‌نماید، آنها را می‌توان به انواع زیر تقسیم نمود:
- ایستگاه های ترانزیت
- ایستگاه های مقصد
- ایستگاه های مختلط
- ایستگاه های منطقه‌ای
• ایستگاه تشکیلاتی قطار: این ایستگاه ها به تناسب جمعیت و موقعیت صنعتی و اقتصادی منطقه در مجاورت شهرها احداث می شوند. هر ایستگاه تشکیلاتی برای تنظیم و تشکیل قطارها دارای دسته مانور مستقل بوده و مجموعه ای از فعالیت ها مانند دپو، تاسیسات فنی راه آهن و پست بازدید در آن انجام می گردد.
• ایستگاه تشکیلاتی درجه یک: این ایستگاه دارای موقعیت محلی است و در نزدیکی شهرها و سازمان‌های دولتی و محلی قرار دارد و دارای فعالیت‌های مختلفی است در نتیجه پرسنل شیفتی و تاسیسات فنی و اداری متعددی دارد.
• ایستگاه تشکیلاتی درجه دو: در این ایستگاه پرسنلی از مشاغل بهره‌برداری و خط ابنیه، برق و تاسیسات و ارتباطات مستقر هستند.
• ایستگاه تشکیلاتی درجه سه: این ایستگاه به منظور بالابردن ظرفیت ترافیکی خط برای سبقت و تلاقی قطارها احداث شده است. در نتیجه دارای حجم فعالیت کمتری نسبت به سایر ایستگاه‌های تشکیلاتی است.
• ایستگاه گار: در راه‌آهن ایران به تشکیلاتی عنوان درجه یک اطلاق می‌گردد که وسعت فعالیت و تعدد خطوط عملیات مربوط به اعزام، تنظیم و تشکیل قطارها، فعالیت‌های تخلیه و بارگیری در آن به صورت مضاعف انجام می‌شود همچنین در مواقع بروز حوادث چون دارای امکانات فراوانی است می‌تواند به آسیب دیدگان کمک نماید.
• ایستگاه بسته: در این ایستگاه‌ها بنا به دستور راه آهن فعالیتی انجام نمی‌گیرد. سوزن ها و علائم آن برچیده شده‌اند و هیچ قطاری در آن متوقف نمی‌شود.
• ایستگاه صنعتی و تجاری: این ایستگاه‌ها بنا به درخواست شرکت‌های دولتی و خصوصی برای جابه‌جایی بار و مصارف صنعتی و تجاری ساخته شده‌اند و در خطوط فرعی راه آهن قرار دارند.
ایستگاه قطار برای جابه جایی بار
1. فضای ایستگاه: ایستگاه‌های قطار باید فضای کافی برای جابه‌جایی ایمن و آزاد مسافران را داشته باشند. در نواحی عمومی ایستگاه باید امکان حرکت آزاد برای مسافران ایجاد گردد همچنین باید کارآمدی لازم در شرایط بروز مشکلات غیر مترقبه و حوادث را داشته باشد.
در فضای داخلی ایستگاه‌های قطار باید تمهیدات لازم در هنگام پیاده شدن مسافران از قطار، حضور مسافران در ایستگاه، جابه جایی مسافرانی که حامل بار هستند، مسافرانی که همراه خود کودک دارند و همچنین افرادی که دارای معلولیت هستند در نظر گرفته شود.
2. محوطه جلویی ایستگاه: محوطه جلویی و مسیرهای ورودی به داخل ایستگاه بهتر است دارای شرایط زیر باشد:
• دستیابی ایمن به ایستگاه برای افراد
• دستیابی ایمن به ایستگاه برای خودروهای امدادی
• پیاده و سوار شدن مسافرین خودروهای جاده‌ای
• جداسازی ترافیك جاده‌ای، عابرین پیاده و قطارها
پیاده شدن و سوار شدن مسافران در ایستگاه قطار
3. درب های ورودی و خروجی ایستگاه قطار: تمام راه‌های ورودی و خروجی و حتی درهای خروجی اضطراری، باید به طور واضح علامت گذاری شده باشند. تا مسافرین براحتی بتوانند در فضای ایستگاه تردد کنند. پنجره‌ها، درها و صفحات شیشه‌ای باید به گونه‌ای علامت گذاری شوند که خطر برخورد افراد نابینا و یا کم بینا به آنها به حداقل برسد.
4. طراحی سکو: سکوها بایستی طوری طراحی و ساخته شوند که ایمنی لازم را در هنگام سوار و یا پیاده شدن مسافران به قطار و یا در هنگام منتظر بودن مسافران را تامین نماید. البته باید شرایط لازم برای استفاده معلولین نیز در نظر گرفته شود. از جمله مهمترین مواردی که در طراحی سکوها باید به آن توجه شود طول کافی سکو برای توقف بلندترین قطارها است.
طراحی سکوهای ایستگاه قطار
5. ساختمان ایستگاه قطار: در ساختمان ایستگاه‌ها، اتاقهای اداری و فضاهایی جهت خدمات مسافرین استقرار می یابد. ابعاد و اندازه‌های ساختمان ایستگاه‌ها بستگی به تعداد مسافرین در ساعات شلوغی ایستگاه دارد.
در طراحی فضای ایستگاه برحسب میزان مسافران فاکتورهای زیر تاثیرگذار هستند:
• تعیین فضای داخلی سالن
• تعیین فضای لازم جلو سكوهای تخلیه مسافر و بار
• تعیین فضای لازم برای محوطه جلو ایستگاه
• تعیین فضای لازم محوطه پاركینگ
• تعیین فضای لازم برای احداث یك پایانه اتوبوسرانی
• تعیین فضای لازم برای محل توقف تاكسی
• تعیین بهترین موقعیت احداث ایستگاه راه آهن در سطح شهر با توجه كوتاهی مسافت به مركز شهر
گردآوری: بخش گردشگری
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها