زردی نوزاد یک وضعیت پزشکی است که با افزایش میزان بیلی‌روبین (یک پیگمنت زردرنگ) در خون نوزاد همراه است و باعث ظاهر زردی در پوست و چشمان نوزاد می‌شود. این وضعیت به عنوان هیپربیلیروبینمیا نیز شناخته می‌شود. بیلی‌روبین از تجزیه هموگلوبین (پروتئین حمل اکسیژن در خون) به وجود می‌آید و در معمولیت به صورت غیر مضر از بدن دفع می‌شود.
زردی نوزاد ممکن است در ایام اولیه زندگی نوزادان ایجاد شود و عمدتاً به دلیل یکی از دو عامل زیر باشد:
زردی فیزیولوژیک:
این نوع زردی بیشتر در نوزادان سالم اتفاق می‌افتد و ناشی از نرمال بودن فرایند کاهش بیلی‌روبین بعد از تولد است. بیلی‌روبین اضافی در کبد نوزاد تجزیه می‌شود و از طریق صفراوی (کانالهای صفراوی در کبد) به مدفوع نوزاد منتقل می‌شود. این وضعیت معمولاً تا یک هفته پس از تولد بهبود می‌یابد.
زردی پاتولوژیک:
این نوع زردی ممکن است ناشی از مشکلاتی مانند کاهش نقل مکانی بیلی‌روبین به صفراوی، افزایش تولید بیلی‌روبین، یا مسدود شدن مجاری صفراوی باشد. زردی پاتولوژیک ممکن است نیاز به بررسی و درمان داشته باشد.در صورتی که زردی نوزاد به میزان زیاد و یا بیش از حد مدت طولانی ادامه داشته باشد، توصیه می‌شود که پزشک متخصص نوزادان مراجعه شود تا علت زردی نوزاد بررسی شده و درمان مناسب انجام شود. تشخیص و مداخله سریع می‌تواند عوارض جدی ناشی از زردی نوزاد را کاهش دهد.
بیلی روبین چیست و چه نقشی در بدن دارد؟
بیلی‌روبین یک پیگمنت زردرنگ است که در خون و انواع مختلف سلول‌های بدن وجود دارد. نقش اصلی بیلی‌روبین در بدن، تجزیه هموگلوبین (پروتئین حمل اکسیژن در خون) و تولید اسیدهای صفراوی است. هموگلوبین به صورت طبیعی در سلول‌های خون قرمز وجود دارد و به مرور زمان از کار افتاده و متابولیزم می‌شود.
مراحل اصلی تجزیه هموگلوبین به بیلی‌روبین و سپس به اسیدهای صفراوی به شرح زیر است:
تجزیه هموگلوبین:
هموگلوبین در سلول‌های قرمز خون تجزیه می‌شود. این فرآیند به وسیلهٔ آنزیم‌های مختلف در سلول‌ها صورت می‌گیرد.
تولید بیلی‌روبین:
هنگام تجزیه هموگلوبین، بیلی‌روبین تولید می‌شود. این پیگمنت زردرنگ به خون اضافه می‌شود و به همراه پروتئین‌های خاص، به کبد منتقل می‌شود.
انتقال به صفراوی:
بیلی‌روبین به کبد منتقل می‌شود و در کبد به صورت محلول در آب و با ترکیبات خاص به نام "گلوکورونید" تبدیل می‌شود.
ترشح به دستگاه گوارش:
بیلی‌روبین محلول به کمک صفراوی در کبد به دستگاه گوارش ترشح می‌شود. در اینجا، باکتری‌های گوارشی بیلی‌روبین را به اسیدهای صفراوی تبدیل می‌کنند.
تخلیه از بدن:
اسیدهای صفراوی به صورت مایع و زردرنگ به مدفوع افزوده می‌شوند. این فرآیند باعث می‌شود که مدفوع زردرنگ شود و از بدن دفع شود.
نقش بیلی‌روبین در انجام این فرآیند تبدیل هموگلوبین به اسیدهای صفراوی بسیار مهم است. همچنین، این پروسه به خوبی نشان‌دهندهٔ سلامت کبد و دستگاه صفراوی است. هر گونه اختلال در این فرآیند ممکن است منجر به افزایش میزان بیلی‌روبین در خون (هیپربیلیروبینمیا) و ظاهر زردی در پوست و چشمان شود.
علائم زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد ظاهر زردی در پوست و چشمان نوزاد است که ناشی از افزایش میزان بیلی‌روبین در خون و انتقال آن به بافت‌های بدن می‌شود. علائم زردی نوزاد به طور معمول در ایام اولیه زندگی پدیدار می‌شود و اکثراً ناشی از زردی فیزیولوژیک است که معمولاً بهبود می‌یابد. اما در برخی موارد، زردی ممکن است ناشی از مشکلات پاتولوژیک باشد که نیاز به ارزیابی و درمان توسط پزشک دارد.
علائم زردی نوزاد عبارتند از:
زردی پوست:
پوست نوزاد ظاهر زردی دارد و این زردی ممکن است از صورت به سمت دیگر نوزاد گسترش یابد. زردی اغلب از ریشه‌ها، سینه، شکم، دست‌ها و پاها شروع می‌شود.
زردی چشم:
چشمان نوزاد نیز زردرنگ می‌شوند. این زردی در بخش سفید چشم، که سفته نامیده می‌شود، مشخص می‌شود.
تغییر رنگ مدفوع:
در صورتی که زردی به علت زردی نوزاد فیزیولوژیک باشد، مدفوع نوزاد نیز ممکن است زردرنگ شود.
عدم افزایش وزن مطلوب:
زردی نوزاد ممکن است باعث کاهش رغبت به خوردن و در نتیجه کمبود وزن شود.
آرامی نوزاد:
در برخی موارد، زردی نوزاد باعث آرامی و خوابیدن بیشتر می‌شود.
زردی نوزاد معمولاً در ایام اولیه پس از تولد پدیدار می‌شود و به مرور زمان بهبود می‌یابد. اگر زردی به مدت زیادی ادامه داشته و یا اگر زردی بعد از چند روز اول زندگی بهبود نیابد، حتماً بهتر است با پزشک نوزادان مشورت کنید. پزشک با انجام بررسی‌های لازم و تشخیص دقیق، علت زردی را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها