بیماری MS و بارداری

اگه با بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) آشنا باشی، می‌دونی که این یک بیماری مزمن هست که روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌ذاره و باعث اختلال در عملکرد عصب‌ها می‌شه. اما زمانی که بارداری اتفاق می‌افته شرایط متفاوت می‌شه. ممکنه سوالاتی برات پیش بیاد از‌جمله: آیا بارداری ام اس رو تشدید می‌کنه؟ می‌تونم فرزند سالمی داشته باشم؟ زایمان و شیردهی با وجود ام اس چطور پیش می‌ره؟ توی این مقاله، به همه‌ی این سوالات جواب می‌دیم!

ام اس چیه و چه علائمی داره؟

مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری خودایمن هست که باعث می‌شه سیستم ایمنی بدن به اشتباه به میلین (لایه محافظ روی رشته‌های عصبی) حمله کنه. این تخریب باعث می‌شه که پیام‌های عصبی به درستی منتقل نشن و علائم مختلفی ایجاد بشه. علائم ام‌اس در هر فرد متفاوته، اما رایج‌ترین علائم این موارد هستن:
خستگی مفرط و ضعف عضلانی
مشکلات بینایی مثل تاری دید یا دوبینی
مشکلات حرکتی مثل عدم تعادل و لرزش دست و پا
بی‌حسی یا گزگز در اعضای بدن
مشکلات شناختی مثل کاهش تمرکز و فراموشی
مشکلات ادراری و گوارشی
افسردگی و تغییرات خلقی
این بیماری درمان قطعی نداره، اما با دارو و تغییر سبک زندگی می‌شه علائمش رو کنترل کرد.

آیا ام اس روی بارداری تأثیر می‌ذاره؟

یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها اینه که ام‌اس روی توانایی باردار شدن تأثیر بذاره. خوشبختانه، تحقیقات نشون داده که ام‌اس باعث نازایی نمی‌شه و بیشتر افراد مبتلا می‌تونن بارداری سالمی داشته باشن.
در واقع، بارداری ممکنه یک اثر مثبت هم داشته باشه! یعنی در طول بارداری، احتمال عود بیماری کمتر می‌شه. این موضوع به دلیل تغییرات هورمونی و سرکوب طبیعی سیستم ایمنی در دوران بارداریه. افزایش سطح استروژن و پروژسترون در این دوران می‌تونه التهاب عصبی رو کاهش بده و از تخریب بیشتر میلین جلوگیری کنه.

نکات کلیدی برای مدیریت ام اس در دوران بارداری 

۱. آیا باید داروهای ام‌اس رو در بارداری قطع کنم؟
بعضی از داروهای ام‌اس ممکنه برای جنین مضر باشن. اگه قصد بارداری داری، بهتره قبلش با پزشک مشورت کنی تا ببینی آیا لازمه مصرف بعضی داروها رو متوقف کنی یا نه. به‌طور کلی، داروهایی مثل بتا-اینترفرون و فینگولیمود باید قبل از بارداری قطع بشن، اما بعضی از داروها رو می‌شه ادامه داد.
۲. رژیم غذایی مناسب برای ام‌اس در بارداری
تغذیه سالم می‌تونه علائم ام‌اس در بارداری رو کنترل کنه و انرژی لازم رو تأمین کنه. توصیه‌های غذایی مهم:
مصرف امگا ۳ (ماهی‌های چرب، گردو، تخم کتان) برای کاهش التهاب
استفاده از میوه و سبزیجات تازه برای تأمین ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها
خوردن مواد غذایی سرشار از ویتامین D مثل تخم‌مرغ و لبنیات
پرهیز از غذاهای فرآوری‌شده و قندهای مصنوعی که التهاب رو افزایش می‌دن
۳. خستگی و ضعف عضلانی در بارداری
خستگی یکی از مشکلات شایع ام‌اس هست که در بارداری ممکنه تشدید بشه. برای مقابله با این خستگی:
استراحت کافی داشته باش. خواب خوب می‌تونه بهت انرژی بده.
آب زیاد بخور و رژیم غذایی متعادلی داشته باش.
فعالیت بدنی سبک مثل پیاده‌روی یا یوگا رو در برنامه‌‌ات بذار.
۴. مشکلات تعادلی و تحرک
بعضی از افراد مبتلا به ام‌اس ممکنه مشکل تعادل داشته باشن. توی دوران بارداری، با رشد شکم، تعادلت ممکنه بدتر بشه. بهتره از کفش‌های راحت و ضد لغزش استفاده کنی و اگه لازم بود، برای راه رفتن از عصا یا واکر کمک بگیری.
۵. زایمان طبیعی یا سزارین؟
ام‌اس به خودی خود دلیل قطعی برای انجام زایمان سزارین نیست. اکثر خانم‌های مبتلا به ام‌اس می‌تونن زایمان طبیعی داشته باشن، مگر این‌که علائم بیماری باعث ضعف زیاد عضلانی شده باشه که در این صورت پزشک ممکنه زایمان سزارین رو پیشنهاد بده.
۶. آیا با وجود ام‌اس می‌تونم به نوزادم شیر بدم؟
شیردهی نه‌تنها برای نوزاد مفیده، بلکه ممکنه به کاهش احتمال عود ام‌اس بعد از زایمان هم کمک کنه. با این حال، بعضی از داروهای ام‌اس ممکنه از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل بشن. اگه قصد شیردهی داری، حتماً با پزشک درباره‌ی داروهای مصرفی صحبت کن.

مراقبت های پس از زایمان برای جلوگیری از عود بیماری ام اس

دوران پس از زایمان یکی از حساس‌ترین دوره‌ها برای فرد مبتلا به ام‌اس هست، چون احتمال عود بیماری توی این زمان بیشتر می‌شه. برای جلوگیری از عود بیماری:
حتماً استراحت کافی داشته باش و از اطرافیان برای نگهداری از نوزاد کمک بگیر.
با پزشکت درباره‌ی شروع مجدد داروها مشورت کن.
استرس رو مدیریت کن و از تکنیک‌های آرامش‌بخش مثل مدیتیشن استفاده کن.
تغذیه سالم داشته باش و به اندازه کافی آب بخور.
اگه احساس افسردگی داشتی، حتماً با یک روان‌شناس مشورت کن.

حرف آخر 

داشتن بیماری ام‌اس به این معنی نیست که نمی‌تونی یک بارداری سالم و نوزاد سالم داشته باشی. اما لازمه که قبل از بارداری با پزشک مشورت کنی، در طول بارداری مراقب سلامت خودت باشی و بعد از زایمان هم از بدنت مراقبت کنی. با رعایت این نکات، می‌تونی تجربه‌ی یک بارداری خوب و موفق رو داشته باشی!