کولیک یکی از مشکلات شایع در نوزادان است که باعث نگرانی و اضطراب والدین می‌شود. کولیک به معنای دوره‌های شدید و طولانی مدت گریه و ناآرامی نوزاد است که معمولاً بدون دلیل مشخصی رخ می‌دهد. در این مقاله به بررسی علل کولیک، علائم آن و راه‌های درمان می‌پردازیم.

چرا کولیک در نوزادان اتفاق می‌افتد؟

علت دقیق کولیک هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما برخی از عوامل محتمل عبارتند از:

1. نارسایی سیستم گوارشی: سیستم گوارشی نوزادان هنوز به طور کامل توسعه نیافته است، که می‌تواند منجر به تجمع گاز و ناراحتی معده شود.
2. حساسیت به پروتئین‌های شیر: برخی نوزادان ممکن است به پروتئین‌های موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت داشته باشند، که می‌تواند باعث ناراحتی معده و کولیک شود.
3. تجمع گاز: بلعیدن هوا در هنگام شیردهی یا گریه کردن می‌تواند باعث تجمع گاز در معده نوزاد شود.
4. عوامل روانی و عاطفی: نوزادان می‌توانند به تنش‌ها و استرس‌های محیطی حساس باشند. این عوامل ممکن است به بروز کولیک کمک کنند.
5. عدم تحمل لاکتوز: برخی نوزادان ممکن است به دلیل عدم تحمل لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک دچار کولیک شوند.

علائم کولیک در نوزادان

علائم کولیک معمولاً در هفته‌های دوم تا چهارم تولد نوزاد شروع می‌شود و می‌تواند تا 3 یا 4 ماهگی ادامه یابد. برخی از علائم رایج کولیک عبارتند از:

1. گریه‌های شدید و طولانی مدت: نوزاد ممکن است برای مدت زمان طولانی (بیش از سه ساعت در روز، سه روز در هفته و بیش از سه هفته) به طور مداوم گریه کند.
2. نا‌آرامی و تحریک‌پذیری: نوزاد ممکن است بسیار ناآرام و تحریک‌پذیر باشد و به سختی آرام شود.
3. تغییر در حرکات بدن: نوزاد ممکن است پاهای خود را به سمت شکم جمع کند یا پشت خود را قوس دهد.
4. قرمزی صورت: در حین گریه‌های شدید، صورت نوزاد ممکن است قرمز شود.
5. زمان‌بندی مشخص: کولیک معمولاً در ساعات خاصی از روز، به ویژه در عصر یا شب رخ می‌دهد.

چگونه کولیک نوزاد را درمان کنیم؟

اگرچه درمان قطعی برای کولیک وجود ندارد، ولی می‌توان با استفاده از روش‌های زیر ناراحتی نوزاد را کاهش داد و به آرامش او کمک کرد:

1. تغییر در شیوه تغذیه:
   • اطمینان حاصل کنید که نوزاد در هنگام شیردهی هوا نمی‌بلعد. استفاده از شیشه‌های ضدگاز و تغییر در وضعیت شیردهی می‌تواند کمک‌کننده باشد.
   • تغذیه نوزاد را در وعده‌های کوچک‌تر و مکرر انجام دهید.
2. ماساژ شکم:

• ماساژ ملایم شکم نوزاد در جهت عقربه‌های ساعت می‌تواند به کاهش گاز و تسکین کولیک کمک کند.

1. استفاده از گرما:
   • استفاده از کمپرس گرم بر روی شکم نوزاد می‌تواند به تسکین درد کمک کند. البته باید دقت کنید که گرما زیاد نباشد و به نوزاد آسیبی نرسد.
2. حمل و بغل کردن نوزاد:
   • بغل کردن و حمل نوزاد به طور منظم می‌تواند به آرامش او کمک کند. استفاده از کیسه‌نگهدار (اسلینگ) یا کوله‌پشتی مخصوص نوزاد نیز می‌تواند مفید باشد.

3. استفاده از صدای آرام‌بخش:

   • صدای سفید (مانند صدای ماشین لباسشویی یا جاروبرقی) یا موسیقی آرام‌بخش می‌تواند به آرامش نوزاد کمک کند.

4. آرامش دادن به نوزاد:

   • محیط آرام و بدون استرس برای نوزاد فراهم کنید. کم کردن نور و کاهش صدای محیط نیز می‌تواند مفید باشد.

5. تغییر در رژیم غذایی مادر:

   • اگر نوزاد شیر مادر می‌خورد، ممکن است تغییر در رژیم غذایی مادر به کاهش علائم کولیک کمک کند. حذف برخی از مواد غذایی مانند محصولات لبنی، کافئین، و غذاهای پر ادویه ممکن است مؤثر باشد.
6. مراجعه به پزشک:
   • در صورت ادامه‌یافتن کولیک یا شدید بودن آن، مشورت با پزشک ضروری است. پزشک ممکن است توصیه‌های خاصی برای تسکین کولیک داشته باشد و از وجود مشکلات پزشکی دیگر اطمینان حاصل کند.

نتیجه‌گیری

کولیک یک وضعیت شایع و موقت در نوزادان است که می‌تواند برای والدین بسیار نگران‌کننده باشد. با درک علل و علائم کولیک و استفاده از روش‌های مختلف برای تسکین آن، می‌توان به نوزاد کمک کرد تا این دوره سخت را بهتر سپری کند. همچنین، مشورت با پزشک می‌تواند راهنمایی‌های دقیقی برای مدیریت کولیک ارائه دهد و از وجود مشکلات پزشکی جدی‌تر اطمینان حاصل کند.