هیسترکتومی یا برداشتن رحم یکی از رایج‌ترین عمل‌های جراحیه که برای زنان انجام می‌شه. این جراحی با هدف برداشتن رحم انجام می‌گیره، اما در برخی مواقع تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ هم برداشته می‌شن. به احتمال خیلی زیاد نام این جراحی رو شنیدین یا یکی از اقوام یا دوستان‌تون این جراحی رو انجام دادن. برای همین ممکنه کلی سوال در ذهن‌تون داشته باشین و بخواین بدونین زندگی بدون رحم و تخمدان چه جوریه، برای چی انجام می‌شه و زمان مناسب برای انجامش کیه؟

هیسترکتومی چیه و چطور انجام می‌شه؟

هیسترکتومی یعنی برداشتن رحم. رحم یکی از ارگان‌های اصلی در دستگاه تناسلی زنانه که جنین داخل اون رشد می‌کنه و خون‌ریزی‌های قاعدگی هم منشاشون همین جاست. این عمل به‌دلایل و روش‌های مختلفی انجام می‌شه.

• شکمی: هیسترکتومی شکمی شامل یک برش بزرگ در ناحیه شکمیه تا رحم برداشته بشه.
• واژینال: در این روش برداشتن رحم از طریق واژن انجام می‌گیره و دیگه نیازی به برش در شکم نیست.
• لاپاراسکوپی: برای هیسترکتومی لاپاراسکوپی، سوراخ‌هایی کوچک در شکم ایجاد شده و با استفاده از ابزارهای خاص مثه لاپاراسکوپ رحم برداشته می‌شه.
• برداشتن رحم رباتیک: این روش با استفاده از ربات‌های جراحی، بزرگنمایی سه بعدی و ابزارهای مینیاتوری انجام می‌گیره. ربات قادره با ایجاد برش‌های بسیار کوچک و دید دقیق‌تر جراحی را انجام دهد.

هیسترکتومی در چه مواردی انجام می‌شه؟

زمان مناسب برای انجام هیسترکتومی بستگی به شرایط‌تون داره و در صورت نیاز باید انجام بشه.

• فیبروم‌های رحم: فیبروم‌ها توده‌های غیر سرطانی هستن که در رحم تشکیل و ممکنه باعث خونریزی‌های شدید، درد و اختلال در ادرار بشن. اگر فیبروم‌ها به درمان‌های دیگه پاسخ ندن و مشکلات جدی ایجاد کنن، تنها راه درمان خارج کردن رحمه.
• سرطان رحم: در صورتی که سرطان رحم یا تخمدان تشخیص داده بشه، با هیسترکتومی می‌توان از گسترش آن جلوگیری کرد. در این حالت تخمدان‌ها و لوله‌های فالوپ همراه با رحم برداشته می‌شن.
• عفونت‌های مزمن رحم: عفونت رحم معمولا عارضه‌ای شایعه، اما اگر مزمن بشه و درمان‌های دارویی کارساز نباشن، نیازه که رحم خارج بشه. این عفونت‌ها دردناک هستن و مشکلات زیادی ایجاد می‌کنن.
• افتادگی رحم: برخی مواقع ضعف عضلات لگن باعث شده که رحم به سمت واژن حرکت کنه و دچار افتادگی بشه. این مشکل با فشار در ناحیه لگن و اختلال در ادرار خودشو نشون می‌ده که با عمل هیسترکتومی قابل درمانه.
• خونریزی‌های غیرطبیعی و شدید: خونریزی‌های قاعدگی غیرطبیعی و شدید باعث کم‌خونی و مشکلات دیگه می‌شن که بیشتر دلیلش بیماری هیپرپلازی آندومتر یا ضخیم شدن دیواره رحمه. برداشتن رحم یک درمان قطعی برای این بیماریه.

تاثیرات برداشتن رحم بر زندگی شخصی

جراحی هیسترکتومی می‌تونه یک تغییر فیزیکی بزرگ در زندگی زنان باشه. با اینکه خارج کردن رحم برای درمان مشکلات جدی انجام می‌شه، اما در برخی مواقع می‌تونه تاثیرات مهمی بر زندگی فرد بذاره. البته عوارض این عمل جراحی فقط برای برخی از افراد بروز می‌کنه و متداول نیست.

• یائسگی زودرس: یکی از تاثیرات رایج هیسترکتومی، یائسگی زودرسه که با برداشتن تخمدان‌ها به‌همراه رحم بروز می‌کنه. در این حالت سطح هورمون‌های جنسی زنانه (به‌ویژه استروژن) کم شده و یائسگی زودرس اتفاق می‌افته. فرد پس از برداشتن رحم علائمی مثل گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشکی واژن، کاهش میل جنسی و تغییرات خلقی رو تجربه می‌کنه.
• خطرات بلندمدت: کاهش سطح استروژن بر اثر خارج کردن رحم می‌تونه خطرات بلندمدتی مثل بیماری‌های قلبی و پوکی استخوان رو به‌وجود بیاره. برای همین، بسیاری از زنان پس از برداشتن رحم تحت درمان‌های هورمونی (HRT) قرار می‌گیرن تا این خطرات کاهش پیدا کنن.
• تاثیرات روانی: برخی از افراد پس از برداشتن رحم، احساس می‌کنن که هویت زنانه‌شون تحت‌تاثیر قرار گرفته. این موضوع برای افرادی که تلاش می‌کنن باردار بشن، سخت‌تره. برای همین باعث افسردگی، اضطراب و احساس ناامیدی می‌شه.
• تاثیرات بر زندگی زناشویی: هیسترکتومی تغییرات قابل‌توجهی بر زندگی جنسی نمی‌ذاره، اما برخی افراد به‌دلیل برداشتن رحم، کاهش میل جنسی و تغییر در حس ارگاسم رو تجربه می‌کنن. تاثیر برداشتن رحم در رابطه زناشویی بیشتر در زمانی که تخمدان‌ها هم خارج شده باشن، حس می‌شن. این تغییرات ممکنه برای برخی آزاردهنده باشن و بر روابط جنسی و صمیمیت زناشویی‌شون تاثیر بذاره.
• خشکی واژن: همان‌طور که اشاره شد برداشتن رحم باعث کاهش استروژن می‌شه. کم شدن استروژن بافت واژن رو نازک کرده و خاصیت ارتجاعی رو کاهش می‌ده. البته با استفاده از کرم‌های واژینال استروژن، حلقه‌های استرینگ یا مرطوب‌کننده‌های واژن می‌تونین این مشکل رو برطرف کنین تا تاثیری بر روابط زناشویی‌تون نذاره.
• بی‌اختیاری ادرار: این عارضه بسیار نادره و به‌دلیل تغییرات عضلات کف لگن حین جراحی ممکنه اتفاق بیفته. البته مشکل بی‌اختیاری ادرار معمولا موقتیه و پس از مدتی برطرف می‌شه.