به گزارش خبرنگار حوزه کلینیک گروه علمی پزشکی اخبار ، ترس واکنش طبیعی بدن در مقابل موقعیتهای خطرناک است. زمانی که فرد در خطر است، دستگاه عصبی به طور خودکار فعال شده و دستور جنگ، گریز یا میخکوب شدن را صادر میکند.
افزایش ترشح آدرنالین، افزایش ضربان قلب و تعریق، کاهش دمای بدن، تنگی نفس و افزایش تعداد تنفس از جمله واکنشهایی هستند که بدن در موقعیت خطرناک با آنها رو به رو میشود.
فوبیا یا ترس مرضی، به ترس غیر طبیعی و افراطی از یک محرک بی خطر گفته میشود. این ترسها قابل درمان و کنترل هستند در صورتی که فرد به وجود آن آگاه باشد.
زمانی که ترس مرضی در فرد به وجود میآید، این ترس در همه ابعاد بدن نشان داده میشود.
علائم شناختی: بزرگ جلوه دادن میزان خطر از علائم شناختی ترس مرضی است.
علائم بدنی: رنگ پریدگی، تپی قلب ، تنفس شدید، لرزیدن و عرق کردن از علائمی هستند که هنگام فوبیا در بدن فرد مشاهده میشوند.
علائم هیجانی: دلهره، دلشوره تهوع، احساس وحشت و اضطراب فلج کننده، نیاز شدید به فرار، از دست دادن کنترل یا دیوانگی، احساس نزدیک شدن به مرگ و آگاهی از این که واکنش شدید بوده، اما فرد قادر به کنترل آن نیست، از علائم هیجانی فوبیا هستند.
علائم رفتاری: فرار، اجتناب و پرخاشگری علائمی هستند که هنگام فوبیا در رفتار فرد دیده میشوند.
فوبیا به سه دسته کلی فوبیاهای خاص، جمع هراسی و هراس از مکانهای باز تقسیم میشود.
فوبیاهای خاص ترس غیر منطقی از یک موقعیت یا یک موضوع هستند. این نوع ترس به ۵ دسته تقسیم میشود. ترس از عوامل طبیعی مثل بلندی، آب و تاریکی، ترس از حیوانات، ترس از قرار گرفتن در یک موقعیت خاص مانند دندانپزشکی، آسانسور ، پرواز و مکانهای بسته، ترس از زخم، تزریق و خون و ترس از شرایط دیگری مانند مرگ، خفگی و بیماری، از انواع فوبیاهای خاص هستند.
افرادی که به جمع هراسی مبتلا هستند، از قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی دچار ترس شده و تنهایی را ترجیح میدهند. این افراد در جمع دچار اضطراب شده و نمیتوانند صحبت کنند.
افرادی که دچار این نوع از فوبیا هستند، در مکانهای عمومی و شلوغ دچار اضطراب شده و تنها در خانه احساس آرامش میکنند.
برای درمان فوبیا می توان از روش های زیر استفاده کرد:
مواجهه و روبه رو شدن با ترس
موثرترین روش برای درمان فوبیا، روبه رو شدن با عامل ترس به صورت مکرر است. این کار را پله پله انجام دهید. ابتدا در ذهنتان با ترس مواجه شده و کم کم در دنیای واقعی نیز به سراغ آن بروید. حتما مواجهه را با موقعیتی شروع کنید که میتوانید آن را کنترل کنید.
لیستی از موقعیتهای تهدید کننده تهیه کرده و موارد لیست را بر اساس میزان ترسناک بودن اولویت بندی کنید. سپس از راحتترین و کم خطرترین موقعیت شروع کرده و با ترس خود مواجه شوید. زمانی به سمت مورد بعدی یا پله بعدی بروید که آمادگی داشته و اضطراب نداشته باشید.
توجه داشته باشید که تمرین مستمر روبه رویی با هراس در فرآیند بهبودی اهمیت زیادی دارد.
تکنیکهای تن آرامی را بیاموزید
زمانی که دچار علائم جسمانی ناشی از فوبیا میشوید، با انجام تکنیکهای تن آرامی میتوانید تسلط بیشتری بر دور کردن ترس و اضطراب را خود داشته باشید.
افکار منفی خود را به چالش بکشید
افکار منفی که در موقعیت خطر به سراغ فرد مبتلا به فوبیا میآیند معمولا غیرواقعی هستند. با آزمایش کردن این افکار میتوانید به غیرواقعی بودن آنها پی ببرید. این افکار منفی را روی کاغذ نوشته و با منطق به آنها فکر کنید.
آینده نگری منفی، تعمیم افراطی و فاجعه سازی از عناصر سازنده افکار منفی هستند که به صورت اغراق شده در ذهن افراد مبتلا به فوبیا میچرخند.
به این فکر کنید که آیا برای درستی افکارتان شواهد و مدارکی وجود دارد؟. بسیاری از افراد در موقعیتی که به نظر شما خطر آفرین است حضور داشته و هیچ خطری آنها را تهدید نکرده است؛ بنابراین به این پی میبرید که بدبینی شما نادرست بوده و نباید از آن موقعیت بهراسید.
پاسخ ها