به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشكی اخبار ، کرونا ۲ ماهی است، مهمان ناخوانده ایرانی بوده و تاکنون مردم بیش از ۲۱۰ کشور دنیا را گرفتار کرده است، تاکنون شمار بسیاری از مردم جهان قربانی این ویروس موی و بی رحم شده اند، در بسیاری از کشورهای دنیا شاهد انتقال اجساد با کامیونها در کشورهای پیشرفته جهان مثل ایتالیا و اسپانا و گورهای دسته جمعی در کشوری مانند آمریکا بودیم وحتی زمزمه دفن اجساد در پارکهای شهر نیویورک به گوش میرسید، خوشبختانه با مدیریت بیماری کووید ۱۹ در ایران صحنههای این چنینی را شاهد نبودیم و اجساد با احترام کفن و دفن شدند.
کرونا حتی گریه کردن در آغوش عزیزان را هم ممنوع کرده است، خانوادههای دغدار این روزها دیگر نمیتوانند در سوگ عزیزانشان مراسم بگیرند، بستگان در مراسم حضور پیدا کنند و آنها را تسلی بخشند و یک کفن و دفن غریبانه را تجربه میکنند، مرگ یک عزیز به اندازه کافی سخت و دردناک است، اما کرونا به قدری بی رحم است که حتی در یک مراسم فرد کرونایی در کمین نشسته است تا فردی را آلوده کند و قربانی دیگر بگیرد.
این قاتل نامرئی داغ مراسم غریبانه و نبود بستگان را هم بر دل میگذارد، مراسم خاکسپاری به خودی خود سخت و ناراحت کننده است، اما اینکه نتوانی سر بر شانههای دیگران بگذاری و گریه کنی تا کمی سبک شوی، شرایط را سختتر میکند.
بسیاری از خانوادهها نگران نحوه غسل و کفن عزیزان خود بودند که بر اثر کرونا فوت میکردد، از طرفی بسیاری از این بابت نگران بودند که کرونا از جسد منتقل شود و دیگران را آلوده کند، تا نیمه فروردین کفن و انتقال جسد با پروتکلهای بهداشتی انجام میشد و اجساد با تیمم غسل میت داده میشدند، اما بنابر استفتاء مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر تغسیل اموات، پروتکلهای بهداشتی تغسیل هم تدوین شد.
فرهادی معاون مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان با اشاره به تدوین پروتکلهای بهداشتی تغسیل و تدفین فوت شدگان بر اثر کرونا گفت: پروتکلهای دفن و غسل فوت شدگان کرونایی را به همه دانشگاههای علوم پزشکی ابلاغ و درسایت مرکز سلامت محیط کار وزارت بهداشت بارگذاری کرده ایم.
او ادامه داد: چون پاندمی کرونا را داریم، باید تمام غسالهها و کسانی که در امر جابه جایی و تدفین اموات نقش دارند، وسایل حفاظتی لازم را داشته باشند.
فرهادی گفت: ما حتی عمق دفن و میزان کلر مصرفی را مشخص کردیم و شست و شوی آمبولانس حمل جسد هم با محلول گندزاد باید صورت گیرد و اعلام کردیم، در استانهایی که سطح آب بالاست، میتوانند جد را در عمق کمتری دفن کنند، اما ایزولاسیون با پلاستیک صورت گیرد تا ترشحات جسد وارد آبهای زیرزمینی نشود.
او بیان کرد: اگر فوت شده ترشحاتی در بینی و بافت ملتهمه چشم داشته باشد میتواند غسال را در حین تغسیل آلوده کند، به همین دلیل باید محافظتهای شخصی صورت گیرد و نکات بهداشتی رعایت شود.
بنابر اعلام سازمان بهشت زهرا (س) با همکاری طلاب ایثارگر در کنار پرسنل این سازمان کار تغسیل با آب فوتیهای کرونا از ۱۶ فروردین با همکاری سازمان بهشت زهرا (س) در این بیانیه از همراهی و حمایتهای همه دستگاهها و نهادهای کشور به ویژه سازمان تبلیغات اسلامی استان تهران، سپاه حضرت محمد رسول الله (ص)، دادستانی تهران، پزشکی قانونی، وزارت کشور، سازمان شهرداریها و دهیاریها، سازمان بازرسی کل کشور، سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، سپاه سید الشهدا (س)، سازمان آب و فاضلاب استان تهران، اداره کل محیط زیست، سازمان آتش نشانی وسازمان پسماند به منظوراجرای فتوای مقام معظم رهبری با رعایت پروتکلهای بهداشتی آغاز شد.
علیرضا رییسی معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه از ۱۶ فروردین فرایند تغسیل فوتیهای کرونا آغاز شده است، درباره نگرانیها درباره ورود آب حاوی ویروس به فاضلاب و آبهای زیرزمینی و رعایت پروتکلهای بهداشتی گفت: این اولین باری نیست که ما با بیماریهای عفونی و فوتی ناشی از آن روبرو هستیم و پروتکلهایی در این زمینه داشتیم، اما در عین حال ما پروتکلی مخصوص دفن فوتیهای ناشی از کرونا تدوین کردیم. باید توجه داشت که کسی که بر اثر ابتلا به کرونا فوت میکند یک انسان است و خانواده دارد و نباید به هیچ وجه به میت بی احترامی کرد بنابراین تمام موارد شرط شرعی در دفن فوتیهای کرونایی باید رعایت شود.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: متاسفانه موارد افراط و زیادهروی در برخی مناطق در حوزه دفن دیدهایم. باید توجه کرد که این ویروس پر پروازی ندارد. باید واقعبینانه و بر اساس پروتکلهای بهداشتی انجام دهیم که مغایرتی با مسائل فرهنگی و مذهبی ما هم ندارد.
معاون بهداشت وزارت بهداشت با بیان اینکه فرد فوت شده بر اثر کرونا کم خطرتر از فرد زنده مبتلا به کروناست، گفت: فردی که زنده است عطسه و سرفه دارد و میتواند با این عطسهها و سرفهها آلودگی را منتشر کند، اما فرد فوت شده نمیتواند آلودگی را به این شکل منتقل کند و تنها عفونت در بدن فرد فوت شده اهمیت پیدا میکند، از طرفی استفتائاتی از مراجع مختلف و رهبر معظم انقلاب در زمینه دفن فوتیهای ناشی از کرونا وجود دارد.
رییسی تاکید کرد: مخالف سرسخت آن هستیم که فوتیهای ناشی از کرونا تغسیل داده نشوند. باید توجه داشت فردی که علامت کرونا ندارد و بر اثر بیماری قلبی فوت میکند، غسل داده و دفن میشود چرا که تست از او گرفته نشده است و میتواند ناقل ویروس باشد. نباید تصور کنیم کسی که بر اثر کرونا فوت کرده است کرونای او مثل بمب اتمی میماند و به طور کلی انتقال آلودگی از اجساد بسیار کم صورت میگیرد.
رییسی با اشاره به تشریح روند عفونت زدایی فوتیهای ناشی از کرونا اظهار کرد: فرد فوت شده بر اثر کرونا را در یک وان حاوی محلول هیپو کلرید سدیم به مدت ۱۵ دقیقه قرار میدهند تا ضدعفونی شود، سپش فرد فوت شده را بر روی سنگ مخصوص تغسیل قرار میدهند، آبی که روی جسد ریخته میشود بسیار کم ویروس است و جسدی که گندزدایی شده است مثل سطحی میماند که آن را با مواد ضدعفونی گندزدایی کردهایم و با آب روی سطح پاک را شستشو میدهیم، در این صورت آب ناشی از تغسیل فوق العاده کم ویروس است.
معاون بهداشت وزارت بهداشت ادامه داد: اگر غسالخانه به سیستم تصفیه و فاضلاب متصل داشته باشد هیچ مشکلی وجود ندارد، اما اگر غسالخانه به سیستم تصفیه متصل نباشد، میتوانند چاه جذبی ایجاد کنند و مقداری هیپو کلرید سدیم در داخل چاه بریزند تا آب پاک شود یا میتوانند آب را داخل سپتیک تانک ریزند و مواد ضدعفونی به تانک اضافه کنند، این آب پس از یک ساعت به طور کامل عاری از ویروس است.
خداکرمی با بیان اینکه قسمت تغسیل فوتشدگان کرونا مجزا از دیگر سالنها است، ادامه داد: آبی که برای غسل بیماران کرونایی استفاده میشود ضدعفونی شده و در تصفیهخانه تصفیه میشود و نماینده شرکت آب و فاضلاب نیز که در سازمان مستقر است بر این فرآیند نظارت دارد.
ناهید خداکرمی رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران با بیان اینکه براساس دستورالعملها تغسیل و شستوشوی فوتشدگان ناشی از کرونا تنها باید در آرامستانهای سراسر کشور و در سازمان بهشت زهرا (س) تهران انجام شود، گفت: برهمین اساس شستوشوی فوتشدگان در بیمارستان یا منازل ممنوع است و باید این افراد به فوت شده کرونایی تحت تدابیر مخصوص به سازمان بهشت زهرا (س) منتقل شوند و تنها غسالهای آموزش دیده سازمان بهشت زهرا (س) نیز باید نسبت به شستوشوی این فوتشدگان اقدام کنند هرچند که پیش از این نیروهای داوطلبی به صورت افتخاری در غسالخانه مشغول به کار بودند، اما در این برهه تنها از افرادی استفاده میشود که آموزشهای لازم را دیده باشند.
رییس کمیته سلامت شورای شهر تهران با بیان اینکه به صورت مدام سلامت تطهیرکننده، حملکنندگان متوفی و قبرکنها چک میشود، اظهار کرد: خوشبختانه تا به امروز حتی یک نفر از تطهیرکنندگان نه مشکوک به کرونا بوده است و نه به کرونا مبتلا شده است که این نشان میدهد تمامی موازین بهداشتی رعایت میشود.
او با بیان اینکه تطهیرکنندگان وسائل و البسه مخصوص دارند، گفت: ستاد کل نیروهای مسلح تعدادی از وسائل حفاظت شخصی مخصوص نظامیهایی که در جنگهای بیولوژیک استفاده میشود به سازمان بهشت زهرا (س) اهدا کرده است و این در حالی است که سازمان مربوطه نیز از وسائل استاندارد نیز برخوردار است.
در فضای مجازی ویدیوها و اخبار بسیاری درباره استفاده از حجم وسیعی از آهک به ویژه بر روی اجساد منتشر شده بود که واکنش سخنگوی وزارت بهداشت درباره این اقدام در تدفین برخی فوت شدگان را به دنبال داشت.
جهانپور در پاسخ به سوالی درباره دفن بیماران کرونایی با مقادیر زیاد آهک در برخی مناطق، گفت: پروتکل بهداشتی دفن مشخص است. درباره این ویروس خاص همنکته جدید خاصی نداریم و اگر هم مباحثی وجود دارد بیشتر در حوزه تغسیل و شستوشوی بازماندگان است. در پروتکل دفن موارد خاصی را درباره تماس افراد با جسد در نظر گرفته است. حال اینکه بخواهیم جسدی را در عمق معمول خاکسپاری کنیم و حتی بعد از گذاشتن لحد در سطوح بالاتر یک لایه آهک ریخته شود، مشکلی ندارد. اما اینکه بخواهند جسد را با انبهی از آهک خاک کنند، وجود ندارد.
سخنگوی وزارت بهداشت گفت: دفن بدون تغسیل توصیه نشده و طبق اعلام مراجع باید حداقلهای شرعی تغسیل برای افراد انجام شود. در تغسیل، کفن کردن و تدفین رفتار افراطی، وسواسگونه و زیاده روی در این حوزه نداریم. جسدی که با پروتکلهای بهداشتی معمول دفن میشود در عمق معمول تدفین شده و هیچ ویروسی را هم منتقل نمیکند.
متاسفانه در برخی آرامستانها به ویژه در شهرستانهای کوچک به دلیل ترس و وحشت مردم، دیده شده است که برخی اجساد در مناطقی دور افتاده یا یک قطعه جدا تدفین میشوند که این بر خلاف پروتکل بهداشتی است و این مسئله واکنش وزارت بهداشت را هم به دنبال داشته است.
او تاکید کرد: جداسازی قطعه کروناییها در قبرستان کار صد درصد اشتباهی است. چرا که این اموات با پروتکلهای ساده بهداشتی، به راحتی قابل دفن هستند. نباید انگ برای این بیماری ایجاد کنیم. کار بسیار آسیبزایی خواهد بود. در بعضی جاها ممانعت میکنند از به خاکسپاری فوت شدگان کرونایی در آرامستانها، شاید بعضی جاها غسل کردن را درست رعایت نمیکنند. این را باید بر اساس حداقلهای لازم شرعی که امنیت خاطر روان را برای بازماندگان ایجاد میکند، ممکن است در بعضی جاها رعایت نکنند که این هم آسیبهای جدی به روان بازماندگان میزند.
جهانپور گفت: این ویروس پر پرواز ندارد و به هیچ عنوان از گور بیرون نمیآید و در آسمان منتشر نمیشود. این یک سوء برداشت غلط از پروتکل دفن بهداشتی است. افراط و برداشتهای غلط از این موضوع آثار زیانبار اجتماعی و فرهنگی برای جامعه خواهد داشت.
گام اول: مشخص نمودن فضای مناسب) در نزدیکی محل فوت (برای گندزدایی جسد و آماده سازی مواد گندزدایی قبل از ارسال متوفی به سردخانه اجساد در صورت فراهم بودن شرایط
گام دوم: فراهم کردن تجهیزات مورد نیاز از جمله وسایل حفاظت فردی، مواد گندزدا و امثال آن
گام سوم: پوشیدن تمام وسایل حفاظت فردی
گام چهارم: قرار دادن جسد در کیسه مخصوص حمل جسد وگندزدایی محفظه حمل جسد
گام پنجم: گندزدایی ترالی حمل جسد
گام ششم: دفع تجهیزات فردی استفاده شده به عنوان پسماند عفونی و رعایت دستورالعمل بهداشت دستها
گام هفتم: تحویل جسد به سردخانه
گام هشتم: انتقال جسد با کیسه محافظ به نزدیکترین آرامستان مشخص شده
گام نهم: حفر قبر متناسب با شرایط منطقه و اقلیم محل
گام دهم: غسل، کفن ودفن با رعایت نکات بهداشتی و موازین شرعی
بر متوفی در نزدیکترین محل به محل تدفین با رعایت فاصله از نمازگزاران) حداقل فاصله ۲ متر بین متوفی و نمازگزاران و همچنین با رعایت فاصله در ردیف نمازگزاران (نماز خوانده شود.
از انتقال متوفی به مساجد، اماکن متبرکه و منزل برای وداع ویا نمازگزاری اکیدا خودداری شود.
بهتر است تشیع جنازه با حداقل جمعیت (خانواده و بستگان درجه یک (جهت کم کردن حداکثر تماسهای تشیع کنندگان صورت پذیرد.
درصورت انجام تشیع جنازه با حداقل جمعیت فاصله حداقل یک متر توسط تشیع کنندگان رعایت شود.
در هنگام تردد با اتومبیل جهت جابجایی و تحویل متوفی، خانواده در داخل ماشین حداقل فاصله ایمن را رعایت کنند.) حداکثر ۳ نفر در یک خودرو سواری با راننده
تعداد پرسنلی که وارد مجموعه پذیرش غسالخانه یا آرامستان میشوند محدود شود.
در هنگام تحویل جسد درصورت مواجهه و روبرو شدن با خانواده متوفی حداقل فاصله یک متری را رعایت کنید. از برگزاری مراسمات ختم به منظور جلوگیری از اجتماعات خودداری شود.
پاسخ ها