هم اکنون درختان زردآلو، گلابی، بادام و هلو با شکوفههای زیبای خود چشم اندازهای زیبایی را خلق کرده اند که در کمتر جای استان میتوان مناظر زیبای شکوفههای بهاری را دید.
فضل الله کردی، رئیس اداره بهبود تولیدات گیاهی شهرستان خاش گفت: حاشیه تفتان با ۶۵۰ هکتار و ۲۴۰ هزار اصله درختان سیاه ریشه بزرگترین تولید کننده میوههای سر درختی استان که سالیانه بیش از ۱۰ هزار تن انواع میوه از آنها برداشت میشود.
روستاهای کوته، کوشه و تمندان به علت بارندگی زیاد دارای اقلیمی بسیار مناسب برای کشاورزی و زراعت هستند و محصولات زراعی و میوههایی مانند زردآلو، بادام، آلو و گردو ماحصل کوشش کشاورزان این ناحیه است.
برخی از این میوهها به خصوص زردآلو، زودتر از دیگر مناطق کشور به عمل میآید.
قله آتشفشانی نیمهفعال تفتان از قلل زیبای کشور است که در فصل بهار از چشماندازهای بینظیری برخوردار است و عاشقان طبیعت را بهسوی خود میکشد.
تفتان با تور سفیدی از برف بر سر و نوار زرد رنگی از گوگرد بر گردن و دامنی سبز و قرمز برگرفته از باغهای سرسبز و گلها و با داشتن آب و هوای بهاری و لطیف، چون عروسی زیبا خودنمای میکند.
رشته کوه ۱۲ کیلومتری تفتان قلههای متعددی دارد که نوع آتشفشانی نیمه فعال آن با نام چهل تن و سه دهانه مجاور آن که از حفره هایش بخار و گازهای گوگردی همواره در حال تصاعد است، هر بینندهای را مجذوب خود میکند.
این قله با ارتفاع چهار هزار و ۵۰ متر در ۵۵ کیلومتری شمال شهر خاش واقع شده و در مقابل اقلیم متمایز سیستان و بلوچستان، آب و هوایی لطیف و دل انگیز دارد.
قله آتشفشان نیمه فعال تفتان دارای بزرگترین پناهگاه کوهنوردی کشور است که همه امکانات رفاهی و ضروری از جمله پایگاه امدادرسانی، اردوگاه، خانه و ... به منظور رفاه حال ورزشکاران و گردشگران در آن فراهم است.
سنگان، کوشه، تمندان، کوته، ولان، تمین و دشت دقال از جمله روستاهای کوهپایهای و مناطق ییلاقی و سرسبز رشته کوه تفتان هستند که با باغها و مزارع و دیگر جاذبههای دیدنی و تاریخی فراوانشان، توجه هر گردشگری را به خود جلب میکند.
روستاهای کوچک فراوانی هم مانند ده رضا، جون آباد و دیزوک در بخشهای شمالی و همچنین لادیز، سیاه جنگل، بن ده، سرده، جش، سراوگه، ده ملا و سرکهنو در بخشهای شرقی آن قرار دارد.
رویش انواع گیاهان دارویی و خوراکی منحصر به فرد کوه و دشت شهرستان خاش را بویژه در اواخر زمستان و فصل بهار به بهشتی کوچک تبدیل کرده و علاقهمندان زیادی را به دامن طبیعت میکشاند.
ارتفاعات تفتان مملو از پوشش گیاهان دارویی از جمله بادام تلخ، پونه، درمنه، آویشن خار گلک و گرمونه است که با توجه به ارتفاع زیاد منطقه در طول مسیر صعود تنوع اقلیمی، تنوع پوشش گیاهی و گیاهان دارویی بهطور کامل در معرض دید ناظر بوده که همه علاقهمندان طبیعت و محققان را به صعود تشویق میکند.
در این منطقه آب و هوای ملایم و پاکیزه همراه با بوی معطر پونه و سایر گیاهان وحشی به زیبایی مجذوب تان میکند
به گفته جهانتیغ کارشناس گیاهان دارویی سیستان و بلوچستان: بخار گوگرد متصاعد شده از آتشفشان نیمه فعال تفتان و وجود مواد معدنی فراوان در آب چشمه سارهای اطراف این ارتفاعات، این کوهستان را تبدیل به یکی از حاصلخیزترین زمینهای رویش گیاهان دارویی خودرو و دست کاشت در حوزه دو شهرستان میرجاوه و خاش کرده است.
پرورش گیاهان دارویی از جمله بومادران، موره، رازیانه، شیرین بیان، گل گاوزبان، آویشن، پونه، درمنه سیاه و سفید، گلدر، ریواس و دهها گیاه دارویی در کنار رشد انواع قارچها و سبزیهای کوهی تنها گوشهای از قابلیتهای فراوان این منطقه در زمینه تولید گیاهان دارویی محسوب میشود که توجه نکردن به آن باعث شده از این ظرفیت بسیار مهم و اساسی آن گونه که شایسته است استفاده نشود.
گیاهان دارویی و خوراکی در گذشته فقط مورد توجه ساکنان مناطق روستایی بود، اما اکنون تهیه و فروش آنها در مناطق مختلف شهر خاش نیز رواج یافته و به منبع درآمدی برای روستاییان و فروشندگان شهری تبدیل شده است..
این گیاهان آنقدر متنوع و گوناگون هستند که برای شناسایی آنها برحسب کاربرد و ویژگیهای فصلی و اقلیمی به دستهها و گونههای مختلف دسته بندی میشود و چیزی حدود ۳۰۰ گونه گیاهی در این شهرستان وجود دارد.
با فرا رسیدن فصل بهار، گونههای مختلفی از گیاهان در طبیعت سیستان و بلوچستان شروع به روئیدن میکنند که بخاطر خواص دارویی فراوان، جز گیاهان کمیاب شناخته میشوند.
سیستان و بلوچستان با حدود هزار و ۲۰۰ گونه گیاهی که حدود ۳۰۰ گونه آن قابلیت مصرف دارویی و صنعتی دارند دومین استان کشور به لحاظ تنوع گیاهی محسوب میشود.
برخی گونههای گیاهی این استان از انواع نادر، منحصر به فرد و گاه اندمیک با خواص بسیار ارزشمند دارویی محسوب میشوند
به گفته رییس جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان: موقعیت آب و هوایی و اقلیم مناسب، این استان را به رویشگاه گیاهان دارویی کمیاب تبدیل کرده است
زورقی ادامه داد: گز روغن، پنیرباد، آنغوزه، بنه، سنا، کُنار، وشاء، بادام کوهی، آلوئه ورا، مریم گلی، برازمبل، کلپوره، گون، پونه، ایشوِرک، استبرق، درخت مسواک، خرزهره، علف مار، مارموتک، ریواس، درمنه، موسیر، زیره سیاه، گُلدِر، هندوانه ابوجهل، خارمریم، خارشتر، گل گندم، خاکشیر، خارخَسَک، گزنه، شاهتره، بید، مورد، پنیرک، داتوره، بنگدانه، پونه سا، مشکک، سه پستان، بومادران، پنج انگشت و بارهنگ از جمله گیاهان دارویی خودروی این منطقه هستند.
زورقی میگوید: این در حالی است که گیاهان ارزشمندی همچون حنا، نیل، چای ترش، ارقام مختلف کُنار، سیر، زیره سبز، شنبلیله، پاپایا (خربزه درختی)، جَم، چریش، گلرنگ، زعفران، گل محمدی، عناب، کارلا، رازیانه، زنیان، پنیرک، فلوس، کرچک، اکالیپتوس، به لیمو، استویا و آلوئه ورا به صورت زراعی در مناطق مختلف استان کشت میشود.
شهرکی کارشناس گیاهان دارویی هم با بیان اینکه گیاهان دارویی سرشار از ترکیبات طبیعی و با خاصیت آنتی اکسیدانی بسیار بالا هستند میگوید: وسعت و تنوع آب و هوایی سیستان و بلوچستان موجب بروز تنوع در پوشش گیاهی و غنای منابع طبیعی تجدید شونده شده است.
سیستان و بلوچستان از لحاظ سطح زیر کشت و تولید برخی از گیاهان دارویی مانند حنا، نیل، چای ترش، و کُنار دارای رتبه نخست کشوری است.
به گفته مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری سیستان و بلوچستان: ارتفاعات قله تفتان در خاش، ارتفاعات کوه بیرک در سراوان و ارتفاعات بزمان در شهرستان ایرانشهر مهمترین کانونهای رویش گیاهان دارویی در این استان است.
با توجه به اهمیت بالای گیاهان دارویی در عصر کنونی و توجه همگان به بهره برداری از این ذخایر ارزشمند به نظر میرسد سرمایه گذاری بیشتر و ایجاد صنایع تبدیلی گیاهان دارویی در سیستان و بلوچستان علاوه بر توجیه فراوان اقتصادی میتواند به رونق اشتغال در منطقه کمک کند.
یکی از جاذبههای گردشگری و طبیعی که در تفتان جنوبی و در نزدیکی روستای تمندان واقع شده، دریاچه سردریا است که در فاصله ۷۵ کیلومتری شهرستان خاش قرار دارد.
این دریاچه از ۳ دریاچه کوچک در قلل کوه تفتان تشکیل شده و عمق ۲ دریاچه قسمت شمالی کم و اغلب دارای آبی گواراست و دریاچه دیگری که نسبتاً بزرگتر است آب دائمی و شور دارد.
این دریاچه نیز دارای ارتفاعات زیبا و پوشش گیاهی با گونههای مختلف دارویی است که از جمله گونههای معروف منطقه میتوان به زیتون وحشی، بنه و بادام کوهی اشاره کرد.
شهرستان خاش با تنوع آب و هوایی، پوشش گیاهی و باغات میوه، چشماندازهای طبیعی و وجود چشمههای آب معدنی گرم و سرد متعدد، جزو مناطق خوش آب و هوای استان سیستان و بلوچستان محسوب میشود که استعداد گردشگری، تفریحی و ورزشی آن باعث شده تا همهساله جمعیت فراوانی از مردم عادی، ورزشکاران و کوهنوردان از سراسر کشور جهت صعود به این منطقه سفر کنند.
پاسخ ها