سرنوشت جاوید دو عاشق، ادبیات غنایی البرز عزیز و نگار تنها عاشقان اساطیری ایرانی بعد از اسلام

به گزارش خبرنگار گروه استان های اخبار از البرز ، همواره در تاریخادبیات ایران و جهان شرح حال دو عاشق، بهانه‌ای برای سرودن منظومه‌ای عاشقانه و یا داستان و رمانی تأثیرگذار شده است.

در این بین داستان منظوم زندگی عزیز و نگار نیز به‌عنوان سهم استان البرز در آثار ادبی تأثیرگذار، عاشقانه و ماندگار ناچیز به‌نظر نمی‌رسد، سهمی‌ بزرگ که شاید دستخوش بی‌مهری متولیان آموزش، ادب و فرهنگ شده باشد.

سرگذشت عاشقانه و تاریخی  عزیز و نگار

عزیز و نگار عاشقانی از روستای آردکان طالقان که دوران علاقه‌مندی خود به یکدیگر یعنی از همان نگاه اول تا لحظه مرگ‌شان را با سختی و دوری گذراندند و این عشق آن‌قدر مثال‌زدنی شد که تا سال‌ها پس از مرگ این دو، هنوز بخش‌هایی از زندگی‌شان در گنجینه ذهنی قدیمی‌ترها باقی‌ مانده تا هر از چندگاهی سرگذشت این دو عاشق با روایتی کوتاه در قالب چند بیت برای کوچک‌ترها و امروزی‌ها قرائت شود تا بلکه در این روزگار اسوه‌ای بسازند از تعهد، عشق، ایمان، صبر و هر آن چه نیکی است برای آن‌هایی که کمتر این اخلاق حسنه را به‌چشم دیده و یا به‌گوش شنیده اند.

عزیز و نگار، مهم ترین منظومه عاشقانه جغرافیای البرز

برای شناختن بیشتر عزیز و نگار سری به مهراب رجبی، البرز پژوه و رئیس بنیاد البرز شناسی زدیم.

رجبی پیرامون شرح حال عزیز و‌ نگار گفت: منظومه عزیز و نگار، مهم ترین منظومه عاشقانه منطقه جغرافیاییالبرز شامل استان البرز، قزوین، گیلان، مازندران، گرگان، قصران و شمران تهران و... است که سال‌ها نقل محافل بوده و در مجالس، مناسبت‌ها و اعیاد خوانده می شود.

او افزود: سال گذشته طی نامه‌ای به یونسکو، درخواست ثبت طالقان به عنوان شهر خلاق را ارائه دادیم و احداث مسیر گردشگری طالقان-الموت را با عنوان جاده عزیز و نگار مطرح کردیم که در دست بررسی است.

رئیس بنیاد البرزشناسی گفت: در سال های اخیر به همت تعدادی از البرز پژوهان و علاقه‌مندان به ادبیات عامه و فولکلور البرز از جمله؛ استاد حسن پورزاهد، استاد محمدعلی صالحی، دکتر فاطمه دری، این اثر به صورت کتاب منثور و منظوم گردآوری و منتشر شده است.

۲۵۰۰بیت، شرح حال دو اسطوره عشق طالقانی

پس از شنیدن نام حسن پورزاهد طالقانی، آموزگار بازنشسته و نویسنده کتاب عزیز و نگار به دیدار او رفته و به گفت و گو نشستیم.

پورزاهد پیرامون اهداف خود از تألیف این کتاب منظوم گفت: هدف کلی من از سرودن ۲۵۰۰ بیت در این کتاب، خدمت به ادب و فرهنگ فارسی بوده اما سراسر این منظومه دریچه‌ای برای معرفی اخلاق، مذهب، جوانمردی، خوش‌بینی، امیدواری، و تدین ایرانی‌ها است.

او افزود: اطلاعات ذهنی بنده از دوران هفت و هشت سالگی، شنیده‌هایی از مادربزرگ و پدربزرگم تا چاپ یک کتاب سی چهل صفحه‌ای به تألیف یک آموزگار طالقانی مقیم لنگرود در سال ۱۳۳۰، مطالعات بیشتر پیرامون زندگی عزیز و نگار و انتقاد علاقه‌مندان از نبود کتابی جامع از زندگی عزیز و نگار، همه و همه من را به سمت سرودن اشعاری پیرامون زندگی و سرانجام این دو عاشق اسطوره‌ای سوق داد.

پورزاهد گفت: حدود هفتاد درصد منظومه عزیز و نگار واقعیت محض است و امتیاز این دو نسبت به سایر اسطوره های عاشقانه‌های ادبیات ایران پس از اسلام، ایرانی الاصل بودن هر دوی آنهاست.

نظر به این که عزیز و نگار هر دو اهل روستای آردکان هستند و لغت آردکان به دو ‌معنای کنجد و پهلوان شنیده شده است، از استاد پورزاهد خواستیم تا‌ از وجه تسمیه این روستا بیشتر برای‌مان بگوید.

حسن پورزاهد در این باره افزود: به هیچ وجه در طالقان شرایط رشد کنجد وجود ندارد پس عملا این موضوع خط می خورد اما آردکان در لغت به معنای پهلوان است و سراسر تاریخ این روستا به‌ویژه زندگی عزیز و نگار توأم با جوانمردی بوده است.

فرجام عاشقانه های عزیز و نگار چه شد؟

او با اشاره به پایان این منظومه گفت: در نهایت عزیز و نگار پس از طی کردن مسیری پر فراز و نشیب به یکدیگر می‌رسند اما چند روز پس از عروسی‌شان وقتی به همراه سایر اهالی روستا به تماشای شگفتی طغیان رودخانه شاهرود می‌روند، عزیز مردی را می‌بیند که اسیر قدرت سیلاب شده و در حال غرق شدن است.

او افزود: سر عزیز حین نجات آن مرد به سنگ برخورد کرده و در اوج جوانمردی و ایثار می‌میرد، نگار، نماد شیرزنان ایرانی نیز وقتی برای نجات همسر خود به آب می‌زند، عرق‌شده و همراه با عشق ابدی خود با جریان آب به آسمان سفر می‌کند.

بله؛ به اعتقاد عاشقان این جز معدود دفعاتی است که آب به جا و درست سربالا رفته است.

کتاب منظوم عزیز و نگار در ۱۸۴ صفحه، ۲۵۰۰ بیت به قلم حسن پورزاهد طالقانی در تاریخ ۲۱ اذرماه ۹۸ به همت انجمن عقیق شهرود طالقان در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی البرز رونمایی شد و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.

تلاش حسن پورزاهدها برای حفظ و نگهداری از گنجینه های ادبیات فارسی باید الگوی ما امروزی ها و آیندگان باشد تا بیشتر به کتاب، یار مهربان سر بزنیم و ادبیات غنی کشورمان را بهتر بشناسیم و انتظار می رود مطالعه سرگذشت عزیز و نگار نیز که شاهد مثالی از عشق پاک، آرزوی مقدس، جوانمردی و ایثار ریشه دار ما ایرانی ها است، جوانان امروز را به اصل خویش بازگرداند.

د.خ