از شایعترین اختلالات روانی در سنین سالمندی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
افسردگی
یکی از شایعترین اختلالات روانی در سالمندان افسردگی است که باعث احساس غم و ناامیدی در آنها میشود. شاید بتوان گفت که افسردگی از تبعات تغییر در سبک زندگی سالمندان باشد. بازنشستگی، یائسگی در خانمها، مشکلات جسمانی و از دست دادن شریک زندگی و... باعث میشوند تا سالمندان حس بی ارزش بودن را تجربه کرده و دچار افسردگی شوند. اختلالات روان بر خلق و خو، نحوه تفکر و رفتار سالمندان تأثیر گذاشته و باعث نوسانات خلقی، خستگی، اضطراب، کاهش اشتها و مشکلات خواب در آنها میشود.
پارکینسون
یکی دیگر از اختلالات عصبی شایع در سالمندان پارکینسون است که ابتدا در حرکت و سپس بر حافظه آنها تأثیر میگذارد. افسردگی، تحریک پذیری، اختلالات خواب و گفتار پیچیده از علائم بیماری پارکینسون در سالمندان است.
آلزایمر
نوعی دیگر از اختلالات عصبی و شایعترین علت زوال عقل در سالمندان آلزایمر است که بیشتر در سنین بالای ۶۵ سال به آن مبتلا میشوند. شیوع این بیماری با بالا رفتن سن از ۳/۳ درصد در بیماران ۶۵ تا ۷۴ ساله به ۴۷.۲ درصد در افراد ۸۵ سال به بالا افزایش مییابد. آلزایمر بیماری است که با تخریب سلولهای حیاتی مغز باعث ایجاد مشکلاتی در حافظه، تفکر و رفتار سالمندان و تأثیر منفی در کار، سرگرمی و زندگی اجتماعی سالمندان میشود.
اختلال دوقطبی
از دیگر اختلالات روانی رایج در سنین سالمندی میتون به اختلال دوقطبی اشاره کرد، اختلالی که در ابتدا تصور میشد تنها مبتلایان آن جوانان باشند. تشخیص اختلال دوقطبی در سالمندان دشوار است و ممکن است با افسردگی یا زوال عقل اشتباه گرفته شود. علائم دوقطبی در سالمندان با جوانان متفاوت است و بر خلاف آنها که در اثر این اختلال از اعتمادبه نفس بیش از حد و انرژی بالایی برخوردار میشوند، بیماران بالای ۵۰ سال مبتلا به این اختلال علائمی، چون گیجی، تحریک پذیری، روان پریشی، مشکلات شناختی، از دست دادن ادراک و قضاوت را دارند. دوقطبی در افراد مسنتر میتواند دارای علائمی بسیار شدیدتر باشد.
چگونه به سالمندانی که از اختلالات روانی رنج میبرند کمک کنیم؟
توجه به علائم هشداردهنده
برای مدیریت اختلالات روانی در سالمندان توجه به علائم هشدار دهنده در آنها بسیار مهم است و کوچکترین لغزش حافظه و نوسانات خلقی در آنها نباید نادیده گرفته شود. بررسیهای منظم سلامت در سالمندان بسیار مهم است. مراقبتهای پزشکی میتواند بیماریهای روانی را به موقع تشخیص و از بدتر شدن علائم جلوگیری کند.
رعایت رژیم غذایی مناسب
همچنین برای سلامت ذهن، خوب خوردن و خوب خوابیدن بسیار مهم است. افراد سالخورده باید رژیم غذایی سرشار از چربیهای سالم داشته باشند تا ذهنشان خوب کار کند. ورزش و فعالیتهای اجتماعی برای تقویت ذهن بسیار مهم است و به افراد مسن توصیه میشود در فعالیتهای گروهی شرکت کنند. جلوگیری از الکل و استعمال سیگار برای حفظ سلامت مغز نیز مهم است.
آلزایمر بیماری است که با تخریب سلولهای حیاتی مغز باعث ایجاد مشکلاتی در حافظه، تفکر و رفتار سالمندان و تأثیر منفی در کار، سرگرمی و زندگی اجتماعی سالمندان میشود.
حمایت و پشتیبانی
داشتن حمایت اجتماعی یکی از امور ضروری برای سالمندان است. سالمندانی که از نظر اجتماعی فعال هستند کمتر دچار افسردگی، اضطراب و یا سایر اختلالات سلامت روان میشوند. کمبود حمایت اجتماعی به شدت با ابتلا به بیماری آلزایمر در سنین سالمندی مرتبط است؛ بنابراین متخصصان و مراقبان بهداشت روان سالمندان، آنها را به شرکت در گروههای حمایتی، وقت گذراندن با خانواده، دوستان و همکاران سابق، شرکت در سرگرمیهای جمعی، حضور در مساجد و نماز جماعت ترغیب میکنند. حمایت خانواده نقش مهمی در مدیریت سلامت روان در افراد سالخورده دارد و بهترین راه حل برای مبارزه با هر نوع اختلالات روانی در سنین پیری است.
ورزش منظم روزانه
ثابت شده که ورزش تاثیر مثبتی بر احساس افسردگی، اضطراب، انزوا و گوشه نشینی سالمندان دارد. ورزش مرتب روزانه باعث بهبود قدرت جسمی، تقویت اعتماد به نفس، افزایش استقلال، بهبود در عملکرد روزانه و ایجاد حس شادی در سالمندان میشود. انجام ورزشهای گروهی بهترین گزینه برای سالمندان است، زیرا نه تنها ورزش میکنند بلکه باعث ایجاد تعامل اجتماعی نیز در آنها میشود.
رها نکردن سالمندان در مواقع سختی
کنار آمدن با مرگ عزیزن برای هر فردی و در هر سنی دشوار است، اما سالمندان به دلیل وضعیت خاص جسمانی، از دست دادن استقلال و حامیان عاطفی در این مواقع غم و اندوه بیشتری را تجربه میکنند. بهترین کار در این مواقع حمایت و پشتیبانی از آنها برای طی مراحل اندوه و سوگواری است. این را همیشه به یاد داشته باشید که شاید شما تنها فردی باشید که میتواند با آنها صحبت کنید!
روان درمانی
شرکت در جلسات منظم روان شناختی از جمله مشاوره منجر به نتایج مثبتی در سالمندانی که از غم و اندوه و سایر مشکلات رونی رنج میبرد میشود. البته ممکن است برای مدت کوتاهی نیاز به درمان دارویی نیز باشد. تحقیقات نشان میدهد که رویکردهایی از قبیل کاهش استرس، تکنیکهای آرام بخش و رفتاردرمانی اثرات مثبتی بر سلامت روان سالمندان دارد.
منبع: تبیان
پاسخ ها