کرونا ویروس در کمین کودکان کار خطری که جان کودکان کار را تهدید می کند

به گزارش خبرنگار گروه استان های  اخبار  از همدان ، سوالی ذهنم را مشغول کرده بود سوالی که مربوط به ویروس کرونا بود چندروزی بود که به کودکان کار فکر می کردم. به کودکانی که مدارس آن‌ها تعطیل شد تا در کنار والدین خود از این ویروس در امان بمانند و اما آیا کسی به کودکان کار توجهی داشت و یا دارد؟

کودکان کاری که جنسشان از درد و رنج است و نگاه ملتمس کودکی که تمام آرزوهایش را در چهار راه‌ها وپشت چراغ قرمز جا گذاشته است و در آنجا دخیل بسته اند، هنگامی که به عمق چشمانشان خیره می‌شوی تلخی را می‌بینی که در آن مدت هاست بار غم را بسته اند و داغ و حسرت بازی‌های کودکی و رویا‌های شیرین در دل‌های کوچکشان برجا مانده است.

درشهر می‌چرخیدم او را دیدم؛ نامش محمد است، قد و قواره اش  ۱۰ الی ۱۲ ساله نشان می‌دهد، اما خودش از گفتن سنش طفره رفت، از اهالی دیار الوند است، می‌گوید بعداز ظهر‌ها بیرون می‌آید و به قول خودش هرروز یک چیزی را می‌فروشد امروز آدامس می‌فروخت و می‌گفت:  گاهی وقت‌ها هم زباله‌های خشک پلاستیکی را از هم تفکیک ‏می‌کنم. از او پرسیدم، از کرونا چیزی نشنیدی محمد؟ نمی‌ترسی بیمار شوی؟ جواب داد کرونا؟ کرونا چیست؟ او گفت نمی‌دانم کرونا چیست، اما او می‌دانست یک خواهر و یک برادر کوچک‌تر از خودش دارد که برادر کوچکترش گاهی با او همراهی می‌کند. به او گفتم کرونا بیماری خطرناکی است وهرکس بگیرد سلامتش به خطر می افتد . «دستکش یا ماسک نداری؟» من که نمی‌دونم چیه، اما هرچی باشه، کار من سرجاشه. گفت: نامادری ام تا آدامس هایم را نفروشم اجازه نمی‌دهد به خانه بروم به سرعت از من فرار کرد و این یعنی تمایلی به ادامه گفت و گو ندارد. جمله ماسک بزن، هنوز به نقطه نرسیده پشتش را به من کرد با بی‌اعتنایی دور شد.

به سراغ یکی دیگر از همین کوکان همجنس درد و رنج رفتم بر سر یک چهار و با اسپنددانی در دست، پشت چراغ قرمز ایستاده است. او هم نامش رضا است پسری که به ‏گفته خودش کلاس سومی است و عصر‌ها برای کمک خرج خانواده‌اش بعد از مدرسه راهی چهار راه‌های همدان می‌شود به او گفتم «چرا خانه ‏نماندی؟» بیماری کرونا خطرناک است جواب داد؛ چندروزه تعطیلم.گفت از صبح میام تا بیشتر ‏پول بگیرم. چراغ قرمز هنوز عدد ۷۰ را نشان ‏می‌دهد، این یعنی وقت برای سوال بعدی هم بود «از کرونا چیزی نشنیدی؟» دست‌هایش را که به لبه شیشه ماشین تکیه داده بود، ‏تکان می‌دهد و بله بلندی می‌گوید. «برای همین اسفند آوردم تا ضدعفونی کنه.» لبخند می‌زند و بین جملاتش حالا یه پولی به من بده ضدعفونی ات کردم. گفت بهداشت گفته بچه‌ها نمی‌گیرن خاله، حالا یه پولی بهم بده. جمله آخرش را نقطه می‌رساند، سرفه می‌کند و همزمان چراغ سبز روی عدد ٢٠ ‏شمرده می‌شود. ‏ پرسیدم بی‌پولی بدتره یا کرونا؟ او باز هم جواب داد این چیزی که می‌گی که از بی‌پولی بدتر نیست؟ باید تاشب دستم پر شود راست میگی کمکی بهم بکن، وقتی از او می‌پرسم چرا دستکش یا ماسک ندارد، می‌گوید دست‌هایش را تمیز شسته و ماسکش را هم دور انداخته و می‌گوید: «این کرونا که می‌گید از بی‌پولی که بدتر نیست؛ هست؟ ‏

کودکان کار این بار هم مظلوم واقع شده اند و همچنان از تیررس برنامه ریزی‌ها محرومند، کودکانی که همچنان بی دفاع در چهار راه‌ها گل می‌فروشند و شیشه ماشین‌هایی را تمیز می‌کنند که سرنشینان آن از ترس کرونا، شیشه را بسته اند و از پشت آن با اشاره دست به کودکان بی دفاع می‌فهمانند که پولی در کار نیست و یا آن‌هایی که مهربان‌تر به نظر می‌رسند شیشه را در حد تبادل اسکناس کم ارزشی پایین می‌کشند تا مبادا دستشان به دست کودک آلوده شود. به راستی چرا و تاکی؟ در حالی که متخصصان و پزشکان تبادل پول و حضور در اجتماع را یکی عوامل موثر در سرایت این ویروس می‌دانند و آن را  در حد  ممکن منع کرده اند، اما انگار که کودکان کار جزو  مخاطبان پیام‌های بهداشتی این روز‌های جامعه ما نیستند؟ حال وضعیت کودکان کاری که بدون سلاح‌های بهداشتی و پیشگیری مانند ماسک و دستکش و مواد ضدعفونی کننده  هستند که نه وسعشان به خرید آن می‌رسد و نه توان یافتن آن را در این کارزار کمبود تجهیزات بهداشتی و ضدعفونی  دارند، چه خواهد شد؟

با توجه به اهمیت این موضوع به ویژه  شیوع بیماری کرونا با مدیر کل بهزیستی استان همدان هم صحبت شدم.

کودکان کار برای پیشگیری از ابتلای کرونا  حمایت  می شوند

حمید رضا الوند با اشاره به اینکه کودکان کار به صورت عام و به صورت خاص به دلیل ناتوانی جسمی در حمایت از خود در معرض بیشترین آسیب هستند،گفت: همه جا صحبت از ویروس کرونا و راه‌های پیشگیری و مقابله با آن است و «کودکان کار» و به خصوص «کودکان زباله گرد»در میان هیاهوی کرونا گم شده است.

او  بیان کرد: هر چند که ادعا می‌شود درصد ابتلای کودکان به این ویروس  بسیار پایین است، اما در خصوص کودکانی که نه تغذیه درست دارند، نه در شرایط رشد مناسب به سر می‌برند به طور قطع میزان ایمنی بدن کودکان کار و زباله گرد، با کودکان عادی تفاوت بسیار دارد و آن‌ها آسیب پذیرتر هستند.

مدیرکل بهزیستی استان ادامه داد: آن‌ها در شرایطی سخت در سطح شهر بدون تجهیزشدن  به ماسک و دستکش، برای امرار معاش فعالیت دارند که هر لحظه در معرض خطر ابتلا به ویروس کرونا هستند و  نیازمند حمایت مسئولان مربوطه هستند.

الوند با بیان اینکه بهزیستی استان همدان برای کاهش خطرات این ویروس کمک‌های لازم را برای این قشر از جامعه انجام میدهد اظهار داشت:کودکان کاری که شناسایی و زیر پوشش بهزیستی هستند تحت عنوان آموزش حمایت از کودکان کارخدمات دریافت می‌کنند.

او بیان کرد: کودکان کار خیابانی پس از غربالگری، چنانچه علائم خاصی از کرونا ویروس نداشته باشند، در صورت دارا بودن شرایط لازم به خانواده‌هایشان تحویل داده می‌شوند و در ادامه از آموزش‌ها و خدمات مراکز روزانه ما استفاده می‌کنند.

الوند با بیان اینکه یک مرکز خصوصی در همدان به نام اندیشه مهر به این کودکان خدمات ارائه می‌دهند افزود: در این مرکز علاوه بر کودکان به والدین آن‌ها نیز آموزش‌های لازم در خصوص پیشگیری و رعایت نکات بهداشتی از ویروس کورنا داده می‌شود.

او در خصوص ما بقی کودکانی که زیر پوشش سازمان بهزیستی قرار نگرفته اند گفت: کودکان کار و یا خانواده‌های آنان با مراجعه و در خواست به اداره بهزیستی می‌توانند از خدمات بهره‌مند شوند.

مدیر کل بهزیستی استان همدان با اشاره به اینکه ۱۷۰کودک کار در استان همدان شناسایی شده است افزود:  به این کودکان خدماتی همچون مددکاری، روانشناختی،توزیع اقلام و بسته های غذایی، کمک هزینه تحصیلی،تسهیلات برای اشتغال کودکانی که سرپرستشان توانایی ایجاد اشتغال را داشته باشد داه می شود.

الوند در خصوص حمایت این کودکان برای پیشگیری از ابتلا به  ویروس کرونا بیان کرد: آموزش های گروهی حذف و از طریق برشور برای این موضوع اقدام شده است همچنین با هماهنگی های انجام شده با سپاه ناحیه قرار بر این است که تعداد ۱۷۰ بسته بهداشتی شامل ماسک، دستکش و ژل شستشوی دست به درب منزل این کودکان تحویل داده شود که این موضوع در حال انجام است.

آمادگی کمک به کودکان کار در مقابله با ویروس کرونا را داریم

عباس صوفی در این خصوص با بیان اینکه  شهرداری  از نظر قانونی به‌طور مستقیم وظیفه‌ای در جمع آوری وحمایت این کودکان ندارد،گفت: اما فعالیت در این زمینه را جزو مسئولیت‌های اجتماعی خود می‌داند و در کنار سازمان‌های مسئول ، بهزیستی و مؤسسات مردم‌نهاد ایستاده است.

او ادامه داد:  درست است که شهرداری به‌طور مستقیم وظیفه‌ای در این موضوع ندارد اما به طور رسمی اعلام می کنم اگر درخواست کمک و همکاری داده شود کوتاهی نخواهیم کرد.

شهردار همدان با اشاره به اینکه  زن و مرد، پیر و جوان و  کودک کار در معرض ابتلا به این ویروس قرار دارند ، اظهار داشت: اما شرایطی که کودکان کار در آن مبتلا شوند چندین برابر یک کودک عادی است چرا که  آنها علاوه بر شرایطی ناخوشایندی که در آن کار و زندگی می کنند، به واسطه کارشان با اجتماع های بزرگتری ارتباط دارند و بیشتر  در معرض خطر هستند.

صوفی در ادامه فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد را در این موضوع جدی خواند و گفت:  برای پیشگیری و مقابله با  ویروس کرونا در کنار کودکان کار هستیم و وظیفه خود می‌دانیم و آمادگی این را داریم چنانچه نیاز به مساعدت وکمکی باشد در حوزه های مختلف با سازمان بهزیستی و مردم نهاد  همکاری کنیم.

و، اما کلام آخر؛ باید گفت، ضرورت ایجاد اقدامات فوری و اختصاصی برای کودکان کار، متکدیان، زباله‌گردان و حتی معتادان متجاهر در کلان‌شهر‌ها در وضعیت کنونی بسیار اهمیت دارد و باید تدابیری اندیشید تا از ابتلای این گروه آسیب‌پذیر هر چه بیشتر پیشگیری کرد.

ج

گزارش از زهرا جعفرپور ایروانی