در تاریخ ۳۱ ژانویه ۲۰۱۹ وزیران خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس از ایجاد ابزار حمایت از مبادلات تجاری برای تسهیل تجارت قانونی با ایران بدون نقض تحریم‌های تجاری آمریکا خبر دادند. هدف صریح این سازوکار کمک به نجات توافق هسته‌ای ایران است.
ابتکار تجارت ایران و اتحادیه اروپا به سرپرستی دیپلمات آلمانی میشاییل باک و مستقر در وزارت دارایی فرانسه در پاریس است. از آنجا که تحریم‌های آمریکا تا حد زیادی ایران را از سیستم مالی بین المللی جدا کرده است، ایده اینستکس تسهیل مبادله کالا بین ایران و اتحادیه اروپا بدون انتقال مستقیم پول خواهد بود.
برای جلوگیری از تحریک بیش از حد آمریکا، این مکانیسم برای تجارت کالا‌های بشردوستانه تنظیم شده است: فقط دارو‌های خاص، محصولات پزشکی و مواد غذایی، زیرا این موارد در هر صورت از مجازات‌های آمریکا معاف هستند. تنها کالایی که ایران می‌تواند بدون نقض تحریم صادر کند، فرش، پسته و سایر محصولات کشاورزی منتخب است.
اما با وجود راه اندازی اینستکس از یک سال پیش، تاکنون هیچ کالایی از طریق این مکانیسم تجارت رد و بدل نشده است؛ وضعی که مایکل توکاس از اتاق بازرگانی آلمان و ایران بسیار ناامید کننده توصیف کرده است. وی به دویچه وله گفت که «ما حتی در مرحله‌ای نیستیم که وقتی یک شرکت با ما تماس می‌گیرد و خواستار ارتباط با اینستکس است، بتوانیم شماره تلفنی را تایید کنیم.»
او می‌گوید در حال حاضر، این ساز و کار ارتباطی برای تجارت بین اتحادیه اروپا و ایران ایجاد نکرده است؛ اینستکس در شش ماه گذشته نتیجه‌ای بیش از «یک پروژه سیاسی با هدف تقویت امید‌های ایران» نداشته است.
دویچه وله در ادامه این گزارش آورده است: اما این امید‌ها از بین رفته است. طبق آمار‌های رسمی، تعاملات تجاری آلمان و ایران در سال ۲۰۱۹ شامل کالا‌هایی به ارزش ۱.۵ میلیارد یورو (۱.۶ میلیارد دلار) بوده است؛ فقط نیمی از آنچه که دو کشور در سال‌های گذشته معامله کردند. به دلیل تحریم‌های آمریکا، شرکت‌ها به طور فزاینده از تجارت با ایران می‌ترسند.
محمود فرازنده، سفیر ایران در آلمان، اخیراً با ابراز ناامیدی خود از این وضعیت اظهار داشت: »قبل از انجام چنین تعهداتی، فرد باید به درستی از توانایی‌های خود آگاه باشد.
وی با اشاره به قول‌های دیپلماتیک آلمان، گفت: «وقتی چک را صادر می‌کنید، ابتدا باید اطمینان داشته باشید که پول در حساب بانکی خود دارید تا بتوانید به تعهد خود عمل کنید.»
به گفته یک منبع آگاه از روند اجرای اینستکس، طرح‌هایی برای رسیدن به توافق درباره سازوکار ویژه مالی کشور‌های اروپایی (آلمان، انگلیس و فرانسه) با ایران موسوم به اینستکس وجود دارد و به زودی این توافق اجرایی می‌شود. این منبع که خواست ناشناس بماند به دویچه وله گفت: ما باید به توافق برسیم تا زمینه کاری را برای آینده فراهم سازیم.
این منبع در ادامه توضیح داد: ایرانی‌ها شک داشتند که آیا بعد از اولین تراکنش مالی، تجارت (بین ایران و اتحادیه اروپا) انجام بیشتر خواهد شد و به همین دلیل تهران در خصوص اینکه آن [اینستکس] فقط یک آزمایش نیست و باید معامله‌ها و توافقات بیشتری برنامه ریزی شود، تضمین می‌خواهد.
این مقام ناشناس همچنین اظهار داشت این آماده سازی‌ها مدت‌ها طول کشیده است، زیرا ایران مجبور بوده است همه جنبه‌های مرتبط با مکانیزم تراکنش‌های مالی با سه کشور اروپایی به توافق برسد و این متأسفانه زمان زیادی می‌برد.
با این حال، «ساشا لومان» عضو اندیشکده بنیاد آلمانی برای مسائل امنیتی و بین‌المللی، معتقد است که این تأخیر دلیل دیگری دارد و این است که اینستکس حمایت کافی شخصیت‌های عالی‌رتبه را به همراه ندارد.
این می‌تواند نتیجه نارضایتی آمریکا از اینستکس باشد حتی اگر این سازوکار فقط برای تبادل کالا‌های بشردوستانه طراحی شده باشد. به عنوان مثال، در ماه مه گذشته، وزارت خزانه داری آمریکا نامه‌ای را به مسئول اینستکس ارسال کرد که در آن هشدار داده بود فعالیت‌های تجاری که باعث نقض تحریم‌های آمریکا می‌شود می‌تواند عواقب جدی مانند محرومیت از سیستم مالی آمریکا به دنبال داشته باشد. بنابر این همین دلایل کافی است که اجرای اینستکس با مشکل مواجه شود.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها