به گزارش حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی اخبار ، در پی انتشار گزارش محرمانه اخیر آژانس بینالملی انرژی اتمی در یکی از رسانههای غربی و اعتراض جمهوری اسلامی ایران به این قضیه، «کاظم غریب آبادی» سفیر و نماینده دائم ایران نزد سازمانهای بینالمللی مستقر در وین و همچنین آژانس در گفتوگویی، درباره پاسخ آژانس به اعتراض ایران گفت: اعتراض و انتقاد و پیگیریهای حقوقی جمهوری اسلامی ایران در زمینه انتشار اطلاعات محرمانه حاصل از پادمان موضوع جدیدی نیست و بیش از دو دهه است با آژانس در این خصوص درگیر هستیم.
وی افزود: در هر برههای، براساس تعهداتی که داشتیم و تصمیمات مربوطه شورای امنیت و شورای حکام، آژانس باید به اعضای آژانس و شورای حکام گزارشاتی را از اجرای تعهدات ایران تهیه و منتشر کند. در حدود ۱۰ - ۱۵ سال گزارشات پادمانی را داشتیم که از سال ۲۰۰۱ شروع شد تا ۲۰۱۵ و حجم این گزارشات بسیار وسیع بود و گاهی اوقات بالغ بر ۳۰ صفحه میشد. از ۲۰۱۵ هم گزارشات برجام جایگزین شد که گزارشات مختصری است، مثلا از سه صفحه تا هفت صفحه گزارش داریم.
نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس با بیان اینکه مبنای گزارشات آژانس مبنای تعهداتی است که ایران دارد و آژانس باید این گزارشات را تهیه و در اختیار اعضا قرار دهد، خاطرنشان کرد:، اما دو مشکل در این زمینه وجود دارد، اول، اینکه آژانس باید تا چه میزان درباره فعالیتهای پادمانی و برجامی وارد جزییات شود که در این گزارشات منتشر کند و دوم اینکه چرا گزارشاتی که باید صرفا در دسترس کشورهای عضو باشد، به رسانهها درز میکند و ما همواره این دو مشکل را با آژانس پیگیری کردیم.
این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: نکته کلیدی این است که درباره جزییات، همواره با آژانس صحبت کردیم و اخیرا نیز مسیر جدیدی را شروع کردیم که انعکاس جزییات فعالیتهای هستهای ایران در گزارشات آژانس باید به حداقل برسد.
وی ادامه داد: یعنی حداقل ضروری که برای انعکاس راستی آزمایی اجرای تعهدات ایران لازم است، حال چه این گزارش پادمانی باشد و چه گزارش درباره برجام باشد.
غریب آبادی درباره مکانیسم اطلاع رسانی آژانس با بیان اینکه معاهده NPT بیش از ۱۸۰ عضو دارد و آژانس باید این گزارش را در اختیار کشورها قرار دهد، یادآور شد: گزارشات محرمانه است، چرا که اساسا کار در حوزه پادمان محرمانه است و تمامی مکاتبات ما با آژانس نیز در خصوص پادمان بر مبنای محرمانگی صورت میگیرد.
وی با بیان اینکه آژانس یک سایت داخلی را از قدیم دارد و گزارشات را به صورت محرمانه در درون سایت داخلی میگذارد و کشورها هم با کد و پسوردی که دارند گزارشات را برداشت میکنند، اظهار داشت: آژانس مدعی است که قبل از اینکه شورای حکام آغاز شود و تصمیم به انتشار علنی آنها بگیرد، این گزارشات را در اختیار رسانهها قرار نمیدهد.
غریب آبادی خاطرنشان کرد: برای ما مهم نیست که چه کسی این اطلاعات را در اختیار رسانهها قرار میدهد، ولی مسئولیت اساسی با آژانس است. اگر مکانیسم سایت داخلی آن مشکل دارد باید مکانیسم را درست کند. من در اعتراضی هم که کردم گفتم که اگر مکانیسم ایراد دارد باید آن را اصلاح کند. عنوان کردم اگر میخواهید به ۱۸۰ کشور گزارش دهید کمتر گزارش دهید، به اعضای شورای حکام و ۳۵ کشور گزارش بدهید. اگر هم میخواهید به همه اطلاع رسانی کنید باید یک نظام خاص محرمانگی طراحی کنید.
نماینده دائم ایران در آژانس که با شبکه خبر گفتگو میکرد، خاطرنشان کرد: گزارشی که اخیرا توسط رویترز منتشر شد و من هم به اعتراض کردم براساس گزارش محرمانهای بود که در همین سایت داخلی قرار داده شده بود.
وی اضافه کرد: اگر ایران اقدامی را فراتر از تعهداتش در برجام انجام دهد، آژانس باید آن را هم گزارش دهد. به عنوان نمونه همین تصمیمی که اخیرا ایران اعلام کرد مبنی بر نصب سانتریفیوژهای بیشتر IR۲m در نطنز را آژانس در یک گزارش نیم صفحهای به اطلاع اعضای آژانس رساند و در آن سایت داخلی محرمانه خود قرار داد. ۱۸۰ کشور به آن سایت دسترسی دارند و طبیعتا انتشار پیدا میکند و برخی کشورها این گزارش را خیلی سریع در اختیار رسانهها قرار میدهند.
وی با بیان اینکه اعتراض ما درباره شیوه اطلاع رسانی آژانس نیز هست، گفت: آژانس مسئولیت اساسی در این خصوص دارد. البته اینکه بگوییم این گزارش را بلافاصله آژانس در اختیار رسانهها قرار داده، من این پیش بینی را ندارم. ولی اینکه کشورها از درون سایت این گزارش را برداشته و بلافاصله در اختیار رسانهها قرار میدهند، قطع به یقین به آن واقف هستیم.
غریب آبادی در عین حال تأکید کرد: ما مسئولیت اساسی را گردن آژانس میاندازیم، چون آژانس باید طراحیهای لازم را انجام دهد که بتواند محرمانگی این اطلاعات ناشی از پادمان را حفظ کند. این گزارشات در حد یک یا دو هفته یا حداکثر سه هفته محرمانه است و بعد که اجلاسهای شورای حکام برگزار میشود، شورای حکام آن را به صورت علنی منتشر میکند که این رویه از ۲۰۰۱ به بعد به این نحو صورت میگیرد.
وی تصریح کرد: ولی این نباید بهانهای در اختیار کشورهایی باشد که به اطلاعات ایران دسترسی پیدا میکنند یا خود آژانس که این اطلاعات را زودتر از موعد منتشر کنند. فقط زمانی که شورای حکام تصمیم بگیرد و یا اینکه ایران به عنوان دارنده این اطلاعات تصمیم بگیرد بخشی از این اطلاعات را اعلام کند. چرا که هرگونه انتشار اطلاعات محرمانه پیش از سیر روال حقوقی خود منحصرا در اختیار ایران به عنوان دارنده و مالک این اطلاعات است.
غریب آبادی درباره راهکار حل این معضل با بیان اینکه چند کشور به صورت متحد در این زمینه حرکت میکنیم، اظهار داشت: روسیه در این زمینه نگرانی بسیاری دارد، آفریقای جنوبی مکررا نگرانی خود را بیان کرده و کوبا و ونزوئلا نیز نگرانی خود را اعلام کردهاند. قصد داریم به زودی عریضه حقوقی را در دو زمینه تنظیم و برای آژانس بفرستیم.
وی درباره این عریضه حقوقی توضیح داد: یکی اینکه آژانس نباید جزییات غیرضروری را که مرتبط با راستی آزماییهای تعهدات ایران است در گزارشات خود منعکس کند، چون این گزارشات در اختیار کشورها قرار میگیرد و بعد هم از طریق شورای حکام به صورت علنی منتشر میشود و دوم اینکه باید در مورد نظام اطلاع رسانی این گزارشهای محرمانه تا پیش از برگزاری اجلاسهای شورای حکام به کشورهای عضو یک مکانیسم بسیار دقیق را طراحی کند.
به گفته غریب آبادی مکانیسم سایت داخلی دیگر پاسخگو نیست و نشان داد اطلاعات بلافاصله منتشر میشود و چندین کشور دیگر هم به این موضوع اعتراض دارند.
پاسخ ها