دیار مادستان در افزایش اجاره خانه صدرنشین است تب بازار مسکن همدان چه زمانی فروکش می کند؟

به گزارش خبرنگار گروه استان های  اخبار  از همدان ، این روز‌ها در حالی که شاهد افزایش اجاره بها در همه نقاط کشور هستیم، اما ساز این افزایش قیمت در همدان طور دیگری نواخته می‌شود، به گونه‌ای که بر اساس آمار اعلام شده در برخی رسانه ها، همدان با ۳۷ درصد افزایش نرخ اجاره بها، در بین دیگر استان‌های کشور رکورد دار شده است.

در این آشفته بازار بی در و پیکر، مالکان مسکن و مشاوران املاک دست در دست یکدیگر بازار مسکن را ملتهب کرده، گویی می‌خواهند در مسابقه دو استقامتِ این افسارگسیختگی از همدیگر جلو بزنند، به گفته برخی کارشناسان، کنترل این بازار نا آرام از دست خارج شده و زمان می‌برد تا این آب به جوی رفته دوباره برگردد.

در ظهر خلوت یکی از روز‌های قرمز کرونایی در یکی از محله‌های مرکز شهر همدان در حال عبور هستم که صدای بگو و مگویی از یک بنگاه مسکن، توجه من را به خود جلب می‌کند، خوب که دقت می‌کنم، می‌بینم زن و مردی به همراه دختر بچه‌ای تقریبا پنج ساله در حال چانه زنی با صاحب بنگاه هستند، مرد که بعدا می‌فهم شغلش کارگری است و هشت سالی است که با مستأجری دست و پنجه نرم می‌کند، صدایش را بالاتر بـُرد و گفت: مگر می‌شود، اینقدر بالا، چرا نظارتی نیست، آخر مگر چه اتفاقی افتاده، لطفا شما صحبت کنید، باور کنید دخلم به خرجم نمی‌رسد.

به خودم که می‌آیم، تقریبا داخل بنگاه هستم، خودم را معرفی می‌کنم و هم صحبتشان می‌شوم، صاحب بنگاه که انگار بی میل است چیزی بگوید، سر حرف را عوض می‌کند و از حرفه ام می‌پرسد، به گفته‌ای کوتاه بسنده می‌کنم و با اصرار فراوان خانواده متقاضی مسکن اجاره ای را متقاعد می‌کنم که چند کلامی را با آن‌ها گفت و گو کنم، آقای رفیعی از اینکه سال ها مستأجر است، از اینکه صاحبخانه جوابش کرده و چند هفته‌ای می‌شود که دنبال خانه است، می‌گوید: باور کنید از خروس خوان تا غروب آفتاب مشغول به کار هستم، به غیر از اجاره بها، چند جایی هم قسط دارم، صاحبخانه پول پیش و اجاره را چند برابر کرده، با اینکه می‌توانم از او برای این همه افزایش شکایت کنم، اما ترجیح می‌دهم به جای درگیر شدن در کاغذبازی‌های اداری، با همسرم بنگاه به بنگاه دنبال خانه باشم.

آهی می‌کشد و ادامه می‌دهد: تا سرد نشدن هوا و برف و بوران باید جایی را پیدا کنم، در حال پیدا کردن خانه با قیمت مناسب هستیم، اما متاسفانه قیمت‌ها نجومی شده، واقعا نمی‌دانیم چه کنیم؟!

او افزود: از پایین تا بالای همدان را گشته ام، قیمت‌ها در همه مناطق بالا رفته و این واقعا عادلانه نیست.

صاحب بنگاه که در طول صحبت ما با دفتر کهنه و رنگ و رو رفته اش آدرس و قیمت‌ خانه‌ها را در آن نوشته بازی می‌کند به وسط حرف ما می‌آید و می‌گوید: قیمتی که این آقا و خانم می‌خواهند واقعا پیدا نمی‌شود، قیمت‌ها بالا رفته و کاری هم نمی‌شود کرد.

از او قیمت اجاره بهای یک خانه صد متری را می پرسم، عینکش را کمی بالا می برد و اینبار دقیق تر به همان دفتر کهنه و رنگ و رو رفته اش نگاه می کند و با کمی تعلل می گوید: صد و بیست میلیون پول پیش با سه و نیم میلیون اجاره بها، البته این پایین ترین قیمت است. 

وقتی از او درباره چرایی این افزایش زیاد اجاره ها  می‌پرسم سری تکان می‌دهد و اظهار بی اطلاعی می‌کند و می‌گوید: کاری با قانون و بند و تبصره ندارم، ولی باید به وجدان صاحبخانه‌ها رجوع کرد.

با آن‌ها خداحافظی می‌کنم، حال و روز آقای رفیعی و تلنگر بنگاه دار راغبم می‌کند که به چند مشاور املاک دیگر سر بزنم، به یکی از مشاوران املاک مناطق مرفه نشین شهر می‌روم و خودم را مستأجر معرفی می‌کنم، پس از کمی پرسش و پاسخ‌های ابتدایی وقتی به قیمت‌ها نگاه می‌کنم، مغزم سوت می‌کشد، بنگاه دار که مرد میانسال و جا افتاده‌ای است می‌گوید، هر جا که ساکن هستی بمان، الان وقت بلند شدن نیست، نمی‌توانی آن قیمتی که می‌خواهی پیدا کنی.

علتش را می‌پرسم، با صراحت می‌گوید: نمی‌دانم،فقط خدا به داد مردم برسد.

در حال صحبت هستم که مرد جوانی که به ظاهر تازه داماد است دست در دست نوعروسش وارد می‌شود، با خوش و بشی که با صاحب بنگاه دارد، متوجه می‌شوم که برای ثبت قرار داد آمده است، هنوز چند دقیقه ای نگذشته خانم و آقایی هم وارد می‌شوند که بعد‌تر می‌فهم صاحب خانه اند، منتظر می‌مانم.

کارت ملی، شناسنامه و چک و سفته‌ها مبادله و ثبت می‌شوند، حواسم پرتِ درگوشی حرف زدن‌های عروس و داماد است که با گفتن چه خبر استِ صاحبخانه به خود می‌آیم، از مبلغ دریافتی بنگاه دار شکایت دارد و بنگاه دار هم حق به جانب می‌گوید رقم دریافتی بنگاه‌های مشاور املاک در کل کشور بالا رفته، هر جا بروید اینگونه است.

خودم را وارد گفت و گو با آن‌ها می‌کنم، علت را از مستأجر می‌پرسم، می‌گوید: باور کنید نمی‌دانم چه بگویم، حتما افزایش قیمت خرید و اجاره‌بهای خانه ها، رقم دریافتی بنگاه‌های مشاور املاک با عنوان حق کمیسیون را بالا برده است.

علیرضا که نخستین بار است طعم اجاره نشینی را می‌چشد، لبخندی از سر حسرت می‌زند و ادامه می‌دهد: باز قیمت اینجا خوب است، برخی از بنگاه‌ها از نرخ مصوب هم فراتر می‌روند و هزینه بیشتری دریافت می‌کنند.

از صاحبخانه درباره اجاره بهایش می‌پرسم، بدون هیچ استدلالی می‌گوید: الان همه چیز در بازار گران شده و من هم مجبورم اجاره ام را گران کنم.

پاس دادن‌های بدون حساب و کتاب صاحبخانه و مشاور املاک و اینکه با این اوضاع نابسامان عده‌ای از مستأجران از سر ناچاری به سمت مناطق حاشیه شهر بروند، کنجکاوم می‌کند که به این مناطق هم سری بزنم.

هوا کمی تاریک شده،کمتر مغازه‌ای باز است، با پرس و جو، دفتر مشاور املاکی را پیدا می‌کنم و سر صحبت را باز می‌کنم، حرف‌هایی مشابه همان مشاوران املاک و مستأجران و صاحبخانه‌ها را می‌زند و می‌گوید: مورد داشتیم که طرف از بالای شهر مراجعه کرده و اینجا هم حتی نتوانسته خانه‌ای را به همان قیمتی که می‌خواهد، پیدا کند.

‌می‌گویم مگر قیمت اجاره بها در این منطقه چقدر است؟ می‌گوید: پول پیش یک منزل ۸۰ متری سی میلیون با ۷۰۰ تومان اجاره ماهیانه است.  

آقای برزگر که ۲۵ سالی است دفتر مشاور املاک دارد و به قول خودش مویش در آن سفید کرده، ادامه می‌دهد: گرانی مسکن و افزایش اجاره بها، مردم را مجبور به تمدید اقامت به هر شکل ممکن می کند، حالا با قرض و فروختن طلا و اسباب منزل هم که شده سعی می کنند تا این ارقام درشت را بابت پول پیش و اجاره بها دو دستی تقدیم مالکان کنند.

از صحبت‌های آقای برزگر دور می‌شوم، یک لحظه یاد گفت و گوی تلفنی هفته گذشته خودم با آقای خانجانی دادستان همدان می‌افتم، خوب یادم می‌آید که وقتی درباره علت چرایی افزایش قیمت مسکن و اینکه آیا نظارت‌هایی وجود دارد یا نه سوال کردم، گفت: مالکان مجاز به افزایش اجاره بها بیش از ۲۵ درصد نسبت به اجاره نامه قبلی نیستند و بستن چنین قرار دادی تخلف است.

آقای خانجانی درباره قانون تعیین اجاره بها هم گفت: چنانچه اجاره بهای ملکی در قرارداد گذشته ماهانه یک میلیون تومان بوده است باید در قرارداد جدید حداکثر تا یک میلیون و ۲۵۰ هزار تومان در ماه افزایش یابد در غیر اینصورت تخلف انجام شده است.

او ادامه داد: مالک خانه چنانچه قصد اجاره دادن منزل به اجاره نشین سابق را نداشته و فرد جدیدی را در ملکش ساکن کند نیز باید این مولفه را رعایت کند، یعنی افزایش تا سقف ۲۵ درصدباید صورت گیرد.

این مسئول درباره ضمانت این دستور هم تأکید کرد: مشاور املاک و دفاتر اسناد رسمی هنگام تنظیم قرارداد باید اجاره نامه قبلی را نیز از مالک مطالبه کرده و بر این اساس قرارداد جدید را تنظیم کنند.

با صدای آقای برزگر که قصد دارد مغازه اش را ببندد به خود می‌آیم، از مغازه بیرون می‌آیم و در طول راه به خانه‌ها خیره می‌شوم، از خانه‌های آپارتمانی با متراژ بالا و پایین گرفته تا خانه‌های کلنگی و قدیمی، با خود می‌گویم مگر چه اتفاقی افتاده که استان همدان رکوردار این افزایش شده؟ جوابی برای سوالم پیدا نمی‌کنم!

اینکه از یک‌سو مالکان مدعی هستند اجاره‌بها به شکل کلی و همه گیر افزایش پیدا کرده و تقصیر آنان نیست یا این افزایش با رضایت و توافق مستاجران انجام شده، در سوی دیگر نیز مشاوران هم مدعی هستند که وقتی مستاجر و صاحب‌خانه با یکدیگر توافق کرده‌اند، دیگر این التهاب، دخلی به آنان ندارد و آن‌ها تنها موظف به تنظیم سند هستند و مستأجران نیز سیلی خورده این آشفته بازار... علامت سوال‌هایی در ذهنم ایجاد می‌شود که برای جواب آن تلفنی با آقای جمالی، رئیس اتحادیه مشاورین املاک همدان تماس می‌گیرم، وقتی از او درباره چرایی این نوسانات می‌پرسم، مکثی می‌کند و می‌گوید: بیشتر مالکان حاضر به افزایش ۲۵ درصدی قرارداد‌های رهن و اجاره نیستند.

او ادامه می‌دهد: بخشنامه‌ای که از سوی دادستان همدان مبنی بر افزایش ۲۵ درصدی قرارد‌های رهن و اجاره به مشاورین املاک ابلاغ شده، از سوی مالکان پذیرفته نشده است.

جمالی می‌گوید: وقتی از مالکان می‌خواهیم قولنامه پارسال را برای محاسبه ۲۵ درصد افزایش در اختیار مشاور املاک قرار دهند از این کار ممانعت کرده و بنگاه را ترک می‌کنند و به شکل توافق با مستأجر قولنامه دستی می‌نویسند.

این مسئول با اشاره به رکود کسب و کار مشاورین املاک در همدان هم می‌گوید: متأسفانه مالکان مبالغ هنگفتی برای رهن و اجاره پیشنهاد می‌دهند و وقتی مشاورین املاک تذکر می‌دهند در جواب به آن‌ها می‌گویند مستأجر راضی است شما چه کاره‌اید؟

او ادامه می‌دهد: مشاورین املاک حتی در صورتی که مستأجر راضی به پرداخت مبالغ بالا باشد مخالفت می‌کنند، اما متأسفانه همکاری بین مردم و مشاوران املاک وجود ندارد و به همین علت توافقات دستی بیشتر شده است و در این بین مشاورین املاک ضرر می‌کنند.

رئیس اتحادیه مشاورین املاک همدان با اظهار تأسف از اینکه سفره مشاوران املاک کوچک شده، یادآور شد: البته در این بین هستند مالکانی که با همان قیمت سال گذشته قرارداد مستأجران خود را تمدید کردند که این اقدام آن‌ها قابل قدردانی است.

آقای جمالی با تأکید بر اینکه بخشنامه افزایش ۲۵ درصدی قرارداد اجاره و رهن از سوی مقام عالی قضایی استان صادر شده است، گفت: این بخشنامه تأثیر زیادی در کاهش معاملات با قیمت‌های کاذب در بنگاه‌ها داشته به گونه‌ای که معاملات رهن و اجاره متوقف شده است.

او با اشاره به اینکه در حوزه خرید و فروش مسکن باید کمیته قیمت گذاری تشکیل داده شود، گفت: باید قیمت ملک از سوی کارشناسان به شکل مکتوب به مشاورین املاک داده شود تا در بنگاه فایل شود که با این اقدام می‌توان بازار مسکن را کنترل کرد.

وقتی از او درباره افزایش بالای قیمت مسکن سوال می‌کنم، می‌گوید: تخصص مشاورین املاک در حوزه قیمت‌گذاری نیست، شتابزدگی مردم، گرانی مصالح و دخالت‌های بی رویه مشاورین املاک موجب گرانی مسکن شده است در حالی که مشاورین املاک حق قیمت گذاری ندارند.

او حضور سوداگران و دلالان در بنگاه‌های معاملات ملکی را از دیگر دلایل افزایش قیمت مسکن در همدان می‌داند و ادامه می‌دهد: وقتی بازار آشفته می‌شود دلالان زیاد می‌شوند و در همدان نیز سوداگرانی که در مشاورین املاک به شکل سرپایی خرید و فروش می‌کنند، علت گرانی هستند.

آقای جمالی یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مسکن در همدان را صنعتی نبودن این استان عنوان می‌کند و می‌گوید: شهری که صنعتی نداشته باشد هیچ جایی امن‌تر از ملک و زمین برای سرمایه‌گذاری نیست.

از او درباره نقش صاحبان خانه‌ها می‌پرسم و اینکه تا خود آن‌ها نخواهند قیمت‌ها سر به فلک نمی‌ کشند، حرفم را تأیید می‌کند و می‌گوید: کاش کمی حس انسان دوستی در بین مردم جان بگیرد، مالکان هم باید انصاف را رعایت کرده و خودشان را جای مستأجران بگذارند.

هوا دیگر کاملا تاریک شده، پشت چراغ قرمز منتظر عبور عابران پیاده هستم،اتفاقات نیم روزم را یکبار دیگر مرور می‌کنم، اینکه همه ما از مسئولان گرفته تا خود همان مستأجران برای شانه‌خالی‌کردن از زیر بار مسئولیت سکوت کنیم و هر یک توپ را به میدان دیگری بیندازیم، دور از انصاف اخلاقی و قانونی است.

در فکر این هستم که تب افزایش خودسرانه و بی‌ضابطه اجاره‌بها در بازار مسکن در این شهر چه زمانی فروکش می‌کند که بوق‌های ممتد اتومبیل‌های پشت سرم مرا به زمان حال بر می‌گرداند، به دنبال متهمان ردیف اول و دوم و سوم این قصه نیستم، اما اگر مسئولان و متولیان امر نخواهند و یا نتوانند این آشفته بازار گرانی را آرام کنند، دور از انتظار نیست که به زودی پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین با ثبت آماری غیر قابل باور، ورد زبان اهالیِ ناکجاآباد در دنیا شود.

گزارشگر: فرشته درهم فروش