وصیت نامه چیست؟ سیر تا پیاز نوشتن وصیت نامه را فرا بگیرید

به گزارش خبرنگار حوزه حقوقی- قضایی  گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان ، وصیت نامه از جمله اسنادی است که بعد از مرگ به آن توجه می‌شود و معمولاً پس از مرگ فردی اقوام نزدیک به دنبال وصیت‌نامه که شاید او نوشته باشد .

اما باید به این نکته توجه داشته باشیم که برای نوشتن وصیت نامه باید اطلاعات کافی درباره آن و جزئیاتش را بدانیم تا بتوانیم نکات مهم قانونی که در بستر آمایش نوشته شود را رعایت کنیم.

وصیت نامه و هر آنچه باید درباره آن بدانید

وصیت نامه یکی از راه‌های انتقال اموال به دیگران است که فرد متوفی پیش از مرگ خود طی سندی دست نوشته نسبت به چگونگی تقسیم اموالش میان فرزندان و وراث خود تصمیم گیری می‌کند.

افراد پیش از مرگ در وصیت نامه اموال و املاک خود را تعیین تکلیف می‌کنند تا پس از مرگ به صورت قانونی به آن رسیدگی شود.

البته باید به این نکته توجه داشت که وصیت نامه تنها شامل تقسیم اموال برای وراث نبوده و وصیت کننده می‌تواند مطالبات و طلب‌های خود را هم در وصیت بیاورد؛ علاوه بر آن فرد می‌تواند در وصیت نامه خود وصایای اخلاقی بیاورد و نسبت به دیگر موضوعات از جمله امور اجتماعی، خانوادگی، دینی و … خواسته‌ها و مطالبات خود را بیان کند.

وصیت نامه به انواع مختلفی تقسیم می‌شود و برای نوشتن آن باید حتماً اشاره کرد که وصیت نامه از جمله کدام یک از موارد است و دادگاه بر اساس قانون امور حسبی به وصیت نامه‌ها رسیدگی می‌کنند.

انواع وصیت نامه‌ها چیست؟

اولین نوع وصیت نامه که اغلب افراد بر اساس آن وصیت نامه خود را می‌نویسند وصیت نامه رسمی است این نوع از وصیت نامه‌ها در دفتر اسناد رسمی تنظیم می‌شوند و ورثه و بازماندگان نمی‌توانند هیچ اعتراضی نسبت به آن داشته باشند.

وصیت نامه خودنوشت نوع دیگری از وصیت نامه است که شخص متوفی بیش از مرگش آن را می‌نویسد این نوع وصیت به دست فرد وصیت کننده نوشته می‌شود و دارای تاریخ روز، ماه و سال است و در انتها به امضای وصیت کننده رسیده است و باید به این نکته توجه داشت که در این نوع از وصیت نامه ورثه می‌توانند اعتراض خود را به دادگاه تقدیم کنند.

وصیت نامه سری هم به عنوان یکی دیگر از وصیت نامه‌ها شناخته می‌شود که به خط وصیت کننده یا شخص دیگر است که در نهایت به امضای وصیت کننده رسیده است.

این نوع وصیت‌ها پس از تنظیم به عنوان امانت به دفترخانه رسمی و یا اداره ثبت اسناد داده می‌شود.

در تاکید این وصیت نامه‌ها باید گفت که فردی که سواد ندارد، نمی‌تواند وصیت سری تنظیم کند و همچنین افرادی که قدرت تکلم ندارند، باید وصیت را به خط خود بنویسند و امضا کنند.

افرادی که قدرت تکلم ندارند باید پس از نوشتن وصیت نامه و پس از تحویل به مسئول دفتر رسمی، جلوی وی بر روی پاکت نامه بنویسند که این برگ وصیت نامه به من تعلق دارد و بر همین اساس پس از آن مسئول دفتر بر روی پاکت یادداشت می‌کند که عبارت فوق در حضور خود او بر روی پاکت نوشته شده است ورثه می‌توانند پس از بازگشایی وصیت نامه سری، روی آن اعتراض کنند.

وصیت تملیکی هم از جمله وصیت نامه‌هایی است که شناخته شده و کسی عین یا منفعت مالی را برای زمان بعد از فوتش به دیگری و به صورت مجانی تملیک کند باید به این صورت وصیت نامه بنویسد  به عنوان مثال در وصیت نامه ذکر کند ماشین من پس از مرگم به فرزندم تعلق گیرد.

نوع دیگر وصیت نامه وصیت عهدی است؛ این نوع وصیت نامه که در اصطلاح حقوقی به آن وصایت نیز گفته می‌شود، به این معنا است که شخصی یک یا چند نفر را برای انجام امر یا اموری یا تصرفات دیگر مامور کند؛ به عنوان مثال شخصی را مامور کند تا بدهی‌های او را بعد از فوت وی بپردازد.

تا چه اندازه میتوان‌ وصیت کرد؟

اما یکی دیگر از نکاتی که باید به آن توجه داشت این است که تا چه اندازه از اموال را می‌توان وصیت کرد و چه اندازه از اموال خود را می‌توان به عنوان وصیت به شخص دیگری داد.

در فقه و قانون میزان یک سوم یا ثلث اموال برای صحیح بودن وصیت مشخص شده بر این اساس، یک فرد تنها تا میزان مشخص از اموال خود را می‌تواند قبل از مرگ وصیت کند.

در صورتی که میزان وصیت بیش آن شود، ورثه متوفی حق آن را دارند که مقدار مازاد بر یک سوم را پذیرفته و به آن عمل کنند و یا نپذیرند.

به عنوان مثال شخصی که ۹۰ میلیون دارایی دارد و به میزان ۴۰ میلیون از آن را به دیگران وصیت کرده تا میزان یک سوم آن یعنی سی میلیون تومان قابل اجرا و نافذ است؛ اما مقدار مازاد بر یک سوم یعنی ده میلیون تومان را ورثه متوفی باید قبول کنند تا به آن عمل کنند.

برای نوشتن وصیت چه باید کرد؟

برای نوشتن وصیت نامه باید حتما نکات مهمی را مد نظر قرار داد تا وصیت نامه بر اساس آن نوشته شود ابتدای امر فرد باید در مورد وصی اطمینان کامل داشته باشد و بداند که آن فرد به توصیه‌های پس از مرگش به طور حتم عمل خواهد کرد.

وصیت مکتوب باید حتما مورد مطالعه و تجدید نظر قرار بگیرد تا در صورت لزوم تغییرات روی آن اعمال شود.

برای تنظیم وصیت باید از چند فرد مورد اطمینان به عنوان شاهد استفاده کرد و بدانیم که تغییر وصیت نامه تا زمان مرگ وجود دارد.

به منظور پیشگیری از بروز مشکلات احتمالی، وصیت نامه را باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت کرد و آنرا در چند نسخه تهیه کرد، زیرا در صورت گم شدن یک نسخه، بازماندگان می‌توانند از طریق نسخه‌های دیگر از آن مطلع شوند.

به منظور پیشگیری از مشکلات احتمالی در تنظیم وصیت نامه باید از دانش افراد آگاه در زمینه‌های مختلف حقوقی مانند وکلا استفاده شود. زیرا با اشراف کامل به قوانین می‌توانند افراد را در پیشبرد بهتر اهداف خود یاری کنند.