دل و دماغ ندارید، شاید افسردگی پاییزی دارید

با خبرنگار گروه استان های  اخبار  از مهاباد ، پاییز پادشاه فصل‌ها و موسم رقص رنگ ها، این روز‌ها نبضش به آرامی شروع به تپیدن کرده است.

طبیعت زیبا و هزار رنگ با آمدن فصل پاییز وارد مرحله تازه‌ای از خودنمایی و رسیدن به اوج شکوه و زیبایی می‌شود به گونه‌ای که زبان از توصیف تابلوی جلوه‌های طبیعی و شگفت‌انگیز آن ناتوان است.

اما حال وهوای بعضی از افراد هم با آمدن فصل پاییز دستخوش تغییر وتحول می‌شود به طوری که بسیاری از تحقیقات نشان داده میزان افسردگی در این فصل از بقیه فصول بیشتر و به نوعی موسوم خزان زندگی بعضی از اشخاص است.

با آغاز فصل پاییز و کوتاه ترشدن طول روز‌ها و کم شدن نور خورشید برخی افراد غمگین و افسرده می‌شوند که بعد از مدتی این حالت از بین می‌رود، اما افرادی که مبتلا به اختلال تاثیر فصلی یا به اصطلاح SAD هستند حالت افسردگی عمیق‌تری را تجربه می‌کنند.

افسردگی فصلی یا پاییزی (Seasonal Affective Disorder) نوعی اختلال در خلق‌وخوی فرد است که تقریبا شبیه همان افسردگی (depression) است، با این تفاوت که افسردگی فصلی تنها در برخی فصول سال رخ می‌دهد و با تغییر فصل برطرف می‌شود. این نوع افسردگی با شروع فصل پاییز شروع می‌شود و تا پایان اسفند ماه ادامه دارد.

در واقع مسیر‌های انتقال پیام‌های عصبی در افرادی که به افسردگی پاییزی مبتلا هستند مانند قبل درست فعالیت نمی‌کنند و همین امر موجب تغییرات رفتاری مانند بی‌حوصلگی، کسلی، افت عملکرد، اضطراب و افسردگی و هیجان رفتار‌های خلقی نامناسب در این افراد می‌شود.

با تعدادی از همشهریان در این باره همکلام شدیم.

خانم منیری در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: تقریبا دو سه روزی هست که خلق و خویم عوض شده و مقداری کسل شدم.

کاک امیر یکی دیگر از شهروندان که در پارک به نظاره پاییز نشسته بود در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: عاشق زیبایی‌های پاییز است و همیشه در این فصل حس و حال و هوای خوبی دارد.

کاک سلیمان هم که از اصناف و بازاریان بود در گفت و گو با خبرنگار ما گفت: تو این فصل اغلب خواب آلود و بی حوصله می‌شوم.

مریم رحمتیان متخصص روانپزشک در باره علایم دیگر این بیماری به خبرنگار گروه استان‌های اخبار از مهاباد، گفت: مهمترین دلیلی که منجر به این اختلال می‌شود کاهش نور خورشید است که موجب کاهش میزان ترشح هورمون ملاتونین می‌شود و در نتیجه احساس خواب آلودگی و خستگی را در افراد مبتلا افزایش می‌دهد.

او ادامه داد:افراد مبتلا به این اختلال روحی تمایل پیدا می‌کنند که بیشتر بخوابند، پرخوری کنند و در طول فصل‌های پاییز و زمستان دچار اضافه وزن می‌شوند. آن‌ها ممکن است احساس خستگی مفرط داشته باشند و از طرفی هم قادر نیستند برنامه منظم خود را دنبال کنند.

رحمتیان اضافه کرد: برخی افراد به صورت زیست شناختی مستعد بروز افسردگی در پاییز هستند که تحت عنوان «نابسامانی عاطفی فصلی» قابل طبقه‌بندی است.

پژوهش‌ها حاکی است که رنگ‌های طیف سرخ سبب احساس برانگیختی و هیجان و تحرک می‌شود و برعکس رنگ‌های طیف آبی با احساس آرامش و سکون همراه می‌شود.

از طرف دیگر این نوع افسردگی می‌تواند مربوط به ترشح هورمون ملاتونین از غده پینه آل در مغز باشد که هورمون وابسته به خواب هم نام داشته و در تاریکی و هنگام خواب شبانه بیشترین میزان ترشح را دارد.

یوسفی کارشناس روانشناسی بیان کرد: مهمترین روش برای درمان این بیماری نور درمانی است، استفاده از لامپ‌های فلورسنت برای بیمار تا بتواند نور را دریافت کند همچنین این نوع افسردگی می‌تواند برآیند عوامل گوناگون زیستی، روانی و اجتماعی است.

یوسفی اذعان داشت: بنابراین برای درمان ابتدا باید تشخیص توسط روانپزشک به عمل آید و سپس بر حسب میزان سهم هر یک از این عوامل، درمان‌های دارویی، روان‌درمانی، مشاوره، یا توصیه برای تغییر عوامل یا بخش محیطی انجام شود.

به نظر بسیاری از روان شناسان بالینی برای پیشگیری از این اختلال‌های روانی می‌توان صبح‌ها زودتر از خواب بلند شد و به پیاده‌روی رفت. آنان توصیه می‌کنند هنگامی که هوا ابری است زمانی را در خارج از خانه بگذرانید. انجام فعالیت‌های ورزشی به ویژه پیاده‌روی در هوای آزاد و روشنایی روز نیز می‌تواند سهم به سزایی در کاهش افسردگی داشته باشد. هرگز خود را در اتاق تاریک و بسته حبس نکنید.

رژیم غذایی مناسبی داشته باشید که از مقادیر کافی ویتامین‌ها و مواد معدنی برخوردار باشد و از گرفتن رژیم‌های کاهش وزن غیرعلمی و غیرکارشناسی خودداری کنید.

کمبود آهن، امگا ۳ و اسیدفولیک تاثیر مستقیمی با بروز علائم افسردگی دارد، پس هر چه بیشتر از گذشته به رژیم غذایی‌تان اهمیت دهید و برای رهایی از اختلالات خلق و خوی تا می‌توانید از سبزی و میوه استفاده کنید.

تغییر فصل همواره با زیبایی‌های همراه است، اما زیبایی پاییز متفاوت‌تر از دیگر فصول بوده و شاهکار خلقت هرچه در توان دارد برای دلنشینی و زیبا جلوه دادن این فصل به کار گرفته است.

این تنوع رنگ و آراستگی طبیعت به گونه‌ای دلنشین است که هر مسافر و رهگذری را ناچار به توقف و تماشای این شاهکار خلقت وادار می‌کند.

و اما این پاییز هزار رنگ ممکن است باعث بروز بیماری افسردگی در افراد مستعد شود که با رعایت توصیه‌های پزشکی می‌توان بیشتر از زیبایی‌های این فصل لذت برد.

گزارش از نگار هنرمند

ه