به گزارش حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی اخبار ، پیشرفت علم و فناوری باعث شده است که شیوه ارتباط مردم با یکدیگر همواره در حال تغییر و توسعه باشد؛ مسلما برقراری ارتباط در زمان حیات انسانهای نخستین با روند حاکم بر جوامع امروز بسیار متفاوت است. با بازشدن پای اینترنت به زندگی مردم ارتباطات مجازی تنگاتنگ به حقیقت پیوست و مردم در دورترین فاصلهها روز به روز به یکدیگر نزدیکتر شدند و این امر بر بستر پلتفرمها و پیامرسانها به وجود آمد.
با استقبال زیاد کاربران اینترنت از پیامرسانها نیاز به این پلتفرمها در بین مردم حس شد و مدیران آنها نیز روز به روز بر امکانات ارتباطی آنها افزودند تا اینکه گستره نفوذ پیامرسانهای خارجی به کشور ایران نیز باز شد و مورد استقبال مردم قرار گرفت، زیرا میتوانستند با استفاده از آنها و با هزینه کم از حال اقوام و آشنایان خود در فواصل دور و نزدیک مطلع شده و لحظات خوبشان را با یکدیگر به اشتراک بگذارند.
اما مشکلی که در این زمینه وجود داشت مدیریت این پلتفرمها در کشورهایی بود که برخی دشمنی دیرینه با ایران دارند و این موضوع نظارت و کنترل بر فعالیت کاربران در این فضا توسط مسئولان ایرانی را محدود میکرد و از طرفی دشمنان از این فرصت برای صدمه زدن به کشور از طریق جنگ فرهنگی اقدام کردند؛ برخی نیز معتقد بودند راهیابی پیامرسانهای خارجی به ایران نقشه راه از پیش تعیین شده برای شروع جنگ نرم فرهنگی با ایران و در برخی مقاطع دین اسلام بود.
جوانان و متخصصان ایرانی رفته رفته به این شناخت رسیدند که نیاز است با توجه به علم و تخصص خود پیامرسانهایی را برنامه نویسی و تولید کنند که کاملا در ایران مدیریت شود و از امکانات کشور در این حوزه استفاده شود تا هزینههای هنگفت در جیب دشمن ریخته نشده و در عین حال بستر ارتباطات گسترده در ایران نیز فراهم شود؛ به علاوه جوانان متخصص ایرانی نیز به کار گرفته شده و از این راه سود ببرند. تولید چنین پلتفرمهایی میتوانست ایران را تا حد زیادی در حوزه ارتباطات جلو بیاندازد.
تولید پیامرسانهای ایرانی به موارد مختلفی از جمله حمایتهای علمی، مالی، معنوی و همچنین همکاری از سوی مردم نیاز داشت. بر همین اساس مسئولان سندی با عنوان «سند حمایت از پیامرسانهای داخلی» را تهیه و تنظیم کرده و نهادهایی را موظف به انجام اقداماتی در راستای کمک به پیشبرد اهداف این پلتفرمهای داخلی کردند که وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به عنوان متولی حوزه ارتباطات در کشور یکی از مهمترین ارکان این سند در نظر گرفته شد.
مدیران ارشد وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در این زمینه ادعا میکنند که با ارائه تسهیلات مخلتف و تامین نیازهای فنی و سخت افزاری پیامرسانها همواره از این پلتفرمها حمایت شده و در آینده نیز درصورتی که ایدههای نابی از سوی پیامرسانها ارائه شود حمایتهای مادی و معنوی صورت خواهد گرفت. آنها حمایت دیگر ارگانها و نهادهای مشخص شده در آیین نامه حمایت از پیامرسانها را شرط اصلی در پیشرفت هرچه بیشتر پلتفرمهای داخلی میدانند.
چنانکه وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم افتتاح مرکز داده مادر شبکه ملی اطلاعات با بیان اینکه پیامرسانها نیازمند به سرور نیستند، گفت: من از سایر دستگاهها تقاضا میکنم، تا طبق آیین نامه شورای عالی فضای مجازی وظایف خودشان را انجام دهند تا آنچه باید روی پیام رسانها ارائه شود. درواقع باید حمایتهای حقوقی و قضایی به روی پیامرسانهای داخلی شکلی حمایتی داشته باشد و انجام شود. تا زمانی که آن وظایف صورت نگیرد، ما نمیتوانیم از پیامرسانهای داخلی انتظار داشته باشیم که خوب عمل کند. البته که پیشرفت خوبی در این چند ساله اخیر داشتند.
البته پیامرسانها علاوه بر حمایتهای مالی بر ضرورت وجود حمایتهای معنوی مانند اینکه از حقوق برابر با پیامرسانهای خارجی برخوردار بوده و مسئولان آنها برای محتوایی که کاربران به اشتراک میگذارند مواخذه نشوند تاکید دارند چنانکه حسین کیانی مدیر روابطعمومی پیامرسان گپ در مصاحبهای عنوان کرد: این مجموعه، اعتقادی به حمایتهای مالی ندارد و تاکید دارد که حمایتها باید به سمت انواع معنوی برود. برای مثال قوانین باید برای همه پیامرسانها یکسان باشد و به برخی از آنها امتیازها و مجوزهای انحصاری اعطا نشود.
مردم در چنین شرایطی که دسترسی به برخی پیامرسانها در داخل کشور با محدودیتهایی مواجه شده است و همچنین ظرفیت لازم برای استفاده از پلتفرمهای مشابه بومی وجود دارد از پیامرسانها انتظار دارند به خوبی و با کیفیت بالا و بدون افت سرعت خدمات ارائه کنند. البته در این خصوص نیز اظهاراتی از سوی پیامرسانها مطرح شده است؛ اینکه برخی از ایرادات پیامرسانها حتی بر برنامه نویس تولیدکننده آن نیز تا زمان استفاده بیش از ۲۰ میلیون کاربر پوشیده است و پس از اینکه پیامرسانی بیش از این آمار کاربر را به خود جذب کرد میتواند بخش مهمی از ایرادات خود را رفع کند.
یکی از مواردی که مدیران پیامرسانها مکرراً خواستار آن شده اند جلوگیری از محدود شدن پیامرسانهای خارجی در کشور به منظور تقویت فضایی رقابتی در راستای رشد و توسعه پیامرسانهای بومی بوده است تا با آسیب شناسی و تلاش مضاعف بتوان از این فضای رقابتی به سود پیامرسانهای بومی استفاده کرده و مخاطب را به سمت استفاده از آنها سوق داد.
در دورانی که پیامرسانهای ایرانی فعالیت روزافزون خود را آغاز کرده بودند و به دنبال جذب حداکثری مخاطبان بودند؛ از طرفی به دلیل شرایط خاصی که برای اینترنت کشور رخ داده بود مردم به سمت پیامرسانهای ایرانی سوق یافته بودند، علاوه بر اینکه در برخی مقاطع سرورهای این پلتفرمها جوابگوی حجم زیاد تبادلات محتوایی کاربران خود نبودند، گفت و شنودهایی مبنی بر نبود امنیت برای حریم خصوصی افراد در این فضا مطرح شد. البته دبیر شورای عالی فضای مجازی به عنوان نهادی که به صورت مستقیم بر فعالیت این پیامرسانها نظارت دارد تاکید کرد که این موضوع تهمتی بیش نیست و کاربران این بسترهای ارتباطی از امنیت حریم خصوصی به طور کامل بهرهمند هستند، به علاوه امکان هک و افشا شدن اطلاعاتشان به نسبت استفاده از پیامرسانهای خارجی کاهش مییابد.
به گفته ابوالحسن فیروزآبادی دبیر شورای عالی فضای مجازی راه اندازی کسب و کارهای مفید و ایجاد دیدگاه اقتصادی علاوه بر توجه به ابعاد فرهنگی و اجتماعی در پیامرسانها یکی از مهمترین عوامل برای رشد و توسعه آنها محسوب میشود.
اخیرا وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور در راستای تکمیل پروژه شبکه ملی اطلاعات که جای خالی آن در فضای سایبری ایران به شدت حس میشود و راه اندازی آن میتواند تا درصد زیادی از مشکلات کشور در حوزه فضای مجازی بکاهد، اقدام به افتتاح دیتاسنترها با تعداد سرورهای مختلف در جای جای ایران است تا بتواند بخشی از نیاز کشور به مراکز داده را تامین کرده و قدم رو به جلویی در بهره برداری از شبکه ملی اطلاعات بردارد. این امر باعث شده تا پیامرسانهای داخلی نیز سودی از افتتاح این دیتاسنترها برده و بخشی از مشکلات خود به مراکز داده را از این طریق حل کنند.
با وجود تمام تسهیلاتی که وزارت ارتباطات و متولیان این امر در کشور برای پیامرسانهای بومی درنظر گرفته اند هنوز هم انتقاداتی مبنی بر حمایت نشدن از سوی این پلتفرمهای داخلی مطرح میشود که پس از اندکی تامل میتوان به نقش بی بدیل وزارت ارتباطات به عنوان متولی امر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران در پیش برد اهداف توسعهای پیامرسانها پی برد.
گزارش از عطیه طالبپور
پاسخ ها