به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات
گروه فرهنگی اخبار
، مقتلنویسی به چگونگی شهادت شخصیتهای برجسته نظیر امامان شیعه میپردازد، اما به دلیل اهمیت واقعه کربلا بیشتر مقتلهای موجود به امام حسین (ع) اختصاص یافته است. هنگام مطالعه و جست و جو در میان مقاتل مختلف، به نوشتهای از حجت الاسلام رسول جعفریان برخوردیم. وی ذکر کرده بود که از بین همه مقاتل موجود تنها پنج اثر مورد اعتبار است که دارای کمترین تحاریف هستند. «مقتل الحسین» نوشته ابو مخنف که در قرن دوم قمری نوشته شده و به تصحیح و شرح حجت الله رودکی رسیده، یکی از این مقاتل است. از زمان صفویه و پس از متمرکز ساختن جامعه شیعی در ایران، برخی مقاتل برای استفاده در مراسم عزاداری و با هدف گریه انداختن عزاداران و افزایش شور حسینی نوشته شده است. طبیعتاً در این مقاتل تحریفهای زیادی وجود دارد. مراسمی نظیر قمهزنی و آسیب رساندن به خود نتیجه تحریفهای موجود در همین مقتل نویسیهاست، لذا درباره همین تحریفها با حجت الله رودکی مترجم و شارح کتاب «مقتل الحسین» ابو مخنف
صحبت کردیم که در ادامه آن را میخوانید:
تحریف به چند صورت انجام میگیرد؟
شهید مطهری در صد صفحه نخست کتاب «حماسه حسینی» از تحریفات عاشورا میگوید؛ تحریف به سه صورت انجام میگیرد، یا چیزی را کم میکنیم یا چیزی اضافه کرده و یا همان کلمات است فقط جای فاعل و مفعول را عوض میکنیم.
چه قدر در مقاتل سیدالشهدا (ع) تحریف صورت گرفته است؟
در کتاب «مقتل الحسین» هیچ اشارهای به حرفهای مداحان امروزی نشده است. هنگام ورود امام حسین (ع) به کوفه، هزار نفر از سپاهیان یزید به فرماندهی حر ابن یزید ریاحی جلوی سپاه ۷۲ نفره آن حضرت را گرفتند. سپس ۴ هزار نفر به فرماندهی عمر بن سعد مقابل آن حضرت قد علم کردند. در حادثه کربلا، ۸۸ نفر از سپاه عمر بن سعد کشته شدند که خودش بر آنان نماز خواند و سپس دفنشان کرد. در صورتی که شهدای کربلا همان گونه رها شدند. در صورتی که در کتاب «اسرار الشهادته» نوشته ملاآقا بندری در زمان قاجار، ادعا شده در روز عاشورا سید الشهدا حدود ۳۰۰ هزار نفر را کشته است. هر چه سطح آگاهی افراد پایین بیاید، از خرافهگری خوششان میآید و طبیعتاً از کتاب روضه الشهدا کاشفی استقبال میکنند. اگر عوام آگاه شوند، دیگر زیر بار این موضوعات نمیروند.
در جای دیگر کتاب «روضه الشهدا» آمده که یاران امام حسین در مقابل سپاه دشمن رجز خواندند، در صورتی که یاران سید الشهدا از قول پیامبر یا قرآن سخنی نقل کردند، بعداً تحریف شد که رجز خواندند.
راه تشخیص تحاریف از سوی مردم چیست؟
هر گفته، نوشته و یا روایتی که با متن قرآن کریم در تضاد باشد، نشاندهنده وجود تحریف در آن است. وقتی شما مقتل الحسین ابو مخنف را با دقت بخوانید، از وقایع آگاه میشوید که یکسری گفتههای مداحان و یا ... در آن کتاب نیامده است. بسیاری از افراد که اقدام به تحریف کردند، ً با هدف جلب رضایت امام حسین بوده است، اما کار درستی نبود.
راه جلوگیری از این تحاریف چیست؟
تنها راه آن مطالعه مقاتل معتبر است. معتبرترین و اولین مقتل «مقتل الحسین» ابو مخنف است که من در مقدمه آن به ۸ مقاله در زمینه تحریفهای عاشورا اشاره کرده ام و در آن مزایا و معایب، هر یک از مقاتل را آورده ام.
در مقاله دیگری هم با عنوان «عباس بن علی (ع)» همه تحاریف مربوط به حضرت عباس (ع) را با سند جمع آوری کرده ام. مطالعه این مقاله باعث باز شدن دید مخاطب به تحاریف عاشورا میشود. مقاله دیگری هم با عنوان «تحریفات عاشورا و دو طفلان مسلم» نوشتم که در این مقاله باز به تحریفات در این مورد اشاره کردم.
پاسخ ها