شبح دربارِ ۷ فرمانروای ساسانی

به گزارش گروه وبگردی اخبار ، دوره ساسانی، عصر شکل‌گرفتن ساختار‌هایی در نظام اداری ایران بود که به مرکزیت قدرت در دستان شاه انجامید. فرمانروایان ساسانی یگانه قدرت کشور محسوب می‌شدند و مانند دوره اشکانی که بر مبنای حکومت ملوک‌الطوایفی اداره می‌شد، کمتر شاهد گردن‌فرازی حکام محلی بودند.

با این حال، آن‌چه به نظر می‌رسید با واقعیت‌هایی که در دربار می‌گذشت همخوانی نداشت. موبدان، روحانیون زرتشتی که اردشیر بابکان نیز از طبقه آن‌ها محسوب می‌شد، در بیشتر امور دربار و به‌خصوص تصمیماتی که باید برای امور داخلی کشور گرفته می‌شد، دخالت مستقیم داشتند.

از دوره اردشیر بابکان، نخستین فرمانروای ساسانی، چهره‌ای مرموز در میان موبدان برجسته دربار ظاهر شد که تا هنگام سلطنت «نرسه»، هفتمین شاه ساسانی، چهره تاثیرگذار و شاید، حاکم بدون تاج و تخت ایران بود؛ «کرتیر» یا «کَردیر»، موبد متعصب و سرسختی بود که از حدود سال ۲۳۰ تا ۳۰۰ میلادی، حدود ۷۰ سال، مانند شبحی در دربار ساسانیان فعال بود و تقریباً پشت هر جریان سیاسی قدرتمندی حضور داشت.

کرتیر را همان کسی می‌دانند که دین زرتشتی را در ایران رسمیت بخشید. او یکی از معدود افراد قدرتمند دوره ساسانی است که به غیر از شاه، عکسش زینت‌بخش کتیبه‌های این دوره تاریخی شده است. کرتیر که طبق نوشته‌های کتیبه‌اش، مدعی دیدن جهان مینوی یا عالم بالا بود، دست‌کم چهار کتیبه اختصاصی از خود به جا گذاشت؛ کتیبه‌های «سرمشهد»، «نقش رستم»، «کعبه زرتشت» و «نقش رجب». او همان کسی است که فرمان به قتل مانی داد و آیین وی را بدعتی آشکار خواند. نفوذ وی در دربار ساسانی، نامش را در کتیبه‌ها و اسناد جاودانه کرد.

منبع: خراسان