جراحی اسلیو معده: همه چیزهایی که باید بدانید

جراحی اسلیو معده یک روش لاغری است که در آن 75 تا 80 درصد از معده خارج می شود. درحال حاضر این روش رایج ‌ترین روش لاغری در ملل صنعتی همچون ایالات متحده و در سراسر جهان است. جراحی اسلیو معده تغییرات عمیقی را در زندگی به ارمغان می‌آورد و به طور کلی کیفیت زندگی را بهبود می بخشد. این نوید وجود دارد که کاهش وزن بیش از حد در حدود 60 تا 70 درصد طی یک سال پس از جراحی برای متقاضی اتفاق بیفتد. همچنین بهبود شرایط مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع دوم، فشار خون بالا، آپنه خواب، بیماری کبد چرب، درد مفاصل و چربی خون بالا، کاهش میل به خوردن و کاهش احساس گرسنگی پس از جراحی اسلیو معده دور از انتظار نیست. در ادامه با ما همراه باشید تا از نقطه نظر مهم‌ترین سرفصل‌ها به بررسی جراحی اسلیو معده بپردازیم. آنچه در ادامه می‌خوانیم.

تاریخچه و روند تکامل جراحی اسلیو معده

در ابتدا، اسلیو معده بخشی محدود کننده از عمل سوئیچ اثنی عشر و انحراف بیلیوپانکراس بود. سپس، اسلیو معده به گام آغازین جراحی برای بیماران بسیار چاق تبدیل شد که تحت عمل سوئیچ اثنی عشر قرار گرفتند تا خطرات بعد از عمل کاهش یابد. برخی از بیماران پس از جراحی اسلیو معده به اندازه کافی وزن کم کردند و تحت عمل برنامه ریزی شده، در مرحله دوم سوئیچ اثنی عشر قرار نگرفتند. این یافته ها جراحان چاقی را بر آن داشت تا جراحی اسلیو معده را به عنوان یک روش درمان چاقی مستقل در نظر بگیرند. اولین لاپاراسکوپی اسلیو معده در سال 2000 انجام شد. در دهه گذشته، تعداد جراحی‌های اسلیو معده تقریباً هر سال در حال افزایش است. در حال حاضر، بیش از نیمی از تمام جراحی های چاقی انجام شده در کشور صنعتی همچون ایالات متحده، عمل اسلیو معده است.

چگونه جراحی اسلیو معده صورت می گیرد؟

مراحل انجام عمل اسلیو معده عبارتند از:

• گام اول

برش های کوچکی در دیواره شکم برای وارد کردن تروکارهای کوچک ایجاد می شود. قطر برش ها معمولا 15 میلی متر است.

• گام دوم

لوله Bougie به معده وارد می شود و به عنوان یک معیار برای اندازه گیری معده جدید عمل می کند.

• گام سوم

در آغاز از 4-6 سانتی متر (1.5-2.5 اینچ) بالاتر از دریچه پیلور (دریچه بین معده و روده کوچک)، از منگنه جهت برش معده به دو قسمت استفاده می شود. در ابتدا، منگنه کمی از لوله مخصوص فاصله دارد تا از ایجاد تنگی جلوگیری شود.

• گام چهارم

برش نهایی برای تقسیم معده انجام می شود. پس از اولین برش، منگنه بسیار نزدیک به لوله Bougie است و یک معده جدید به شکل موز کوچک می سازد.

• گام پنجم

معده به طور کامل به دو قسمت تقسیم می شود. قسمت بزرگتر که حدود 80-75 درصد حجم اصلی معده را دارد، برداشته می شود. هنگامی که این قسمت از معده برداشته شد، می توان آن را از طریق محل برش بسیار کوچک 15 میلی متری خارج کرد.

جراحی اسلیو معده چگونه به کاهش وزن کمک می کند؟

• حجم معده کاهش می یابد و باعث می شود افراد پس از جراحی خیلی سریعتر احساس سیری کنند
• تغییرات هورمونی مانند کاهش ترشح هورمون های گرسنگی باعث می شود افراد کمتر احساس گرسنگی کنند
• افزایش تحرک معده که باعث می شود غذا پس از جراحی سریعتر از معده و روده عبور کند

کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده چقدر است؟

اکثر افراد 12 تا 24 ماه پس از جراحی به کمترین وزن خود می رسند و میزان موفقیت اسلیو معده تقریباً 80-90٪ است. به طور متوسط، افراد بعد از عمل اسلیو معده حدود 60 تا 70 درصد از وزن اضافی خود را از دست می دهند. در ادامه روند کاهش وزن با ذکر جزئیات عبارتنداز:

2 هفته اول:  4.5 تا 9 کیلوگرم، اکثر بیماران حدود 450 گرم در روز وزن از دست می دهند

3 ماه اول: 35-45 درصد از وزن اضافی کاسته می‌شود

6 ماه اول: 50-60 درصد کاهش وزن اضافی

سال اول: 60-70 درصد کاهش وزن اضافی

چگونه پس از عمل اسلیو مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی کاهش می یاید؟

آزمایشات و مطالعات بالینی وسیعی ثابت کرده اند که جراحی اسلیو معده منجر به رفع یا بهبود بسیاری از مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی مانند:

• دیابت نوع 2

اکثر مطالعات نشان داده اند که 60 تا 80 درصد از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 پس از جراحی اسلیو معده بهبود پیدا می کنند.

• بهبود سلامت قلب و عروق

جراحی کاهش وزن خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب، سکته مغزی و بیماری های محیطی قلب را کاهش می دهد. به علاوه، یک مطالعه حتی گزارش داد که کاهش وزن بوجودآمده بعد از جراحی می تواند به کاهش خطر مرگ مربوط به سکته مغزی، فشار خون بالا و سکته قلبی کمک کند. سطح فشار خون و کلسترول می تواند پس از جراحی به حالت طبیعی یا تقریباً نرمال بازگردد و این خطرات را کاهش داده و بهزیستی کلی را بهبود بخشد.

• تسکین افسردگی

 بسیاری از افراد چاق به دلیل تصویر ذهنی از خویشتن در اجتماع، احساس افسردگی می کنند. حتی افراد جوان‌تری که دارای اضافه وزن قابل توجهی هستند، شرکت در فعالیت‌هایی که ممکن است از آنها لذت ببرند را دشوار می بینند که منجر به انزوای اجتماعی و افسردگی می‌شود. کم‌شدن این وزن اضافی می تواند باعث سلامت عاطفی و روانی در بیماران شود. مطالعات ثابت کرده اند افرادی که تحت عمل جراحی چاقی قرار گرفتند حدودا 32.7 درصد کاهش افسردگی در زمان جراحی و 16.5 درصد کاهش را 6 تا 12 ماه پس از جراحی داشتند.

• آپنه انسدادی خواب

دستیابی و حفظ محدوده وزن طبیعی اغلب به افراد مبتلا به آپنه خواب اجازه می دهد تا قبل از خواب استفاده از دستگاه CPAP (دستگاه کمک تنفسی) را متوقف کنند. حدود 80 تا 85 درصد از بیماران یک سال پس از جراحی، آپنه خواب خود را بهبود می بخشند.

• بیماری کبد چرب
• کاهش خطر ابتلا به سرطان
• PCOS (سندرم تخمدان پلی کیستیک)
• آسم
• میگرن
• افسردگی و سایر مشکلات روانی
• ناباروری
• سطح تستوسترون پایین (عمل اسلیو معده به طور طبیعی می تواند منجر به افزایش سطح تستوسترون شود)
• بی اختیاری ادرار
• نقرس

روند بهبودی بعد از جراحی چگونه است؟

عمل جراحی تقریباً 70-40 دقیقه طول می کشد و ترخیص از بیمارستان معمولاً بعد از 1 تا 2 شب اتفاق می افتد. بدون استثنا به همه بیماران توصیه می شود 3 تا 4 ساعت پس از جراحی راه بروند. خبر خوب این است که به طور کلی درد بعد از جراحی به راحتی قابل کنترل است و اکثر بیماران کمتر از داروهای مسکن توصیه شده استفاده می کنند. عمده بیماران پس از 2-4 هفته به سر کار یا مدرسه باز می گردند. خستگی در 2 هفته اول به دلیل دریافت کالری کم از رژیم غذایی مایع شایع است و جای نگرانی از این بابت وجود ندارد. با این حال اکثر بیماران در آغاز دوران ریکاوری و رعایت رژیم غذایی مبتنی بر غذاهای نرم، احساس گرسنگی نمی کنند. همچنین به مرور سطح انرژی بدن پس از مصرف غذاهای نرم تا تقریباً 2 هفته پس از جراحی، به سرعت بهبود می یابد. گاهی اوقات، پزشکان متخصص به بیماران اجازه می دهند 2 تا 3 روز در هفته پس از جراحی بیرون از خانه کار کنند. در نهایت بیماران می توانند 4 هفته پس از جراحی اسلیو معده ورزش را شروع کنند.

چه عوارض و خطرات احتمالی مرتبط با عمل اسلیو معده وجود دارد؟

در دهه گذشته با بهبود تکنیک‌های جراحی و بالارفتن تجربه جراحان، اسلیو معده به یک روش کاملا ایمن جراحی چاقی تبدیل شده است. با این حال، هنوز هم ممکن است در حین و بعد از جراحی عوارضی ایجاد شود. در ادامه عوارض و خطرات اصلی جراحی اسلیو معده آورده شده است:

• نشت از محل اتصال معده به روده

این عارضه هنگامی اتفاق می افتد که محل برش پس از جراحی باز و دچار نشت می شود. البته اکثر نشت ها را می توان با روش آندوسکوپی درمان کرد.

• تنگی معده

یکی دیگر از عوارض نادر است که باعث تنگی معده پس از جراحی اسلیو معده می‌ شود. بیشتر تنگی معده با اتساع آندوسکوپی قابل درمان است.

• سوزش سر دل

این عارضه یک موضوع بسیار بحث برانگیز در جراحی چاقی است و داده های مراکز مختلف متناقض است. اما تجربه نشان داده است که بیشتر بیماران مبتلا به عارضه سوزش سر دل پیش از عمل جراحی به دلیل کاهش وزن، بهبود علائم پس از جراحی را مشاهده می کنند. برخی از بیماران ممکن است دچار سوزش سر دل جدید شوند که در بیشتر موارد با داروهای ضد اسید بدون نسخه قابل درمان است.

• بازیابی وزن

پس از 1 تا 2 سال، افزایش وزن جزئی در بین تمام روش های چاقی رایج است و حدود 10-20٪ از بیماران می توانند پس از جراحی اسلیو معده دوباره وزن قابل توجهی داشته باشند. هم اکنون بسیاری از مراکز پزشکی، داده هایی را جمع آوری کردند تا نشان دهند که اکثر بیماران می توانند کاهش وزن خود را پس از جراحی اسلیو معده حفظ کنند.

• افتادگی پوست بعد از عمل لاغری
• خون ریزی
• لخته خون
• خطر ابتلا به کمبود مواد مغذی یا ویتامین

بعد از جراحی اسلیو معده چه رژیم غذایی را رعایت کنیم؟

رژیم غذایی مناسب برای بیماران پس از عمل اسلیو معده شامل:

• روز اول

رژیم مبتنی بر مایعات پاک. تعدادی از پزشکان به بیماران اجازه می دهند چند ساعت بعد از عمل آب بنوشند.

• روز دوم تا چهاردهم

مصرف رژیم غذایی مایع کامل شامل مواد پروتئینی، ماست، آبگوشت، شیر و آبمیوه

• هفته سوم تا پنجم: رژیم غذایی نرم

بیماران 5 هفته پس از جراحی اجازه مصرف غذای معمولی را دارند. به آنها توصیه می شود که در هر وعده مقدار کمی غذا بخورند و وعده های غذایی با تعداد بیشتری داشته باشند. بدون استثنا همه بیماران پس از جراحی باید مولتی ویتامین و کمپلکس مصرف کنند.

مقایسه عمل اسلیو معده با انواع روش های عمل چاقی

عمل باندینگ معده به روش لاپاروسکوپی (Lap-band) در گذشته بسیار محبوب بود. با این حال به دلیل نرخ بالای عوارض طولانی مدت و کاهش وزن کم، تعداد جراحی های باندینگ هر ساله در سراسر جهان کاهش می یابد. همچنین اکثر مراکز بزرگ جراحی چاقی آکادمیک در دولت‌های صنعتی همچون ایالات متحده در حال حاضر به ندرت عمل Lap-band را انجام می دهند. همچنین جراحی بای پس معده لاپاروسکوپی Roux-en-Y استاندارد طلایی جراحی چاقی است. با این حال، اسلیو معده به دلیل سادگی فنی و میزان عوارض طولانی مدت کمتر، جایگزین جراحی بای پس معده به عنوان محبوب ترین جراحی چاقی در سال های اخیر شده است.

اسلیو معده در برابر عمل بای پس معده چه برتری‌هایی دارد؟

• از نظر فنی، اسلیو معده جراحی بسیار ساده‌تری است. زمان عمل اسلیو معده معمولاً 70-40 دقیقه است، در حالی که عمل جراحی بای پس معده تقریباً 3-2 ساعت طول می‌کشد.
• احتمال کمبود مواد مغذی یا ویتامین با روش اسلیو معده بسیار کمتر است. علاوه بر این، هیچ سوء جذبی برای بیماران اسلیو معده وجود ندارد.
• برخی از عوارض طولانی مدت ممکن است در بیماران بای پس معده از جمله انسداد روده، زخم حاشیه ای و فتق داخلی رخ دهد.

جمع بندی نهایی

انجام عمل اسلیو معده پایان پروسه کاهش وزن نیست و بیماران باید از برنامه‌ های ورزشی تنظیم ‌شده بعد از عمل جراحی در دوران ریکاوری پیروی‌کنند. همچنین درصورت بروز هرگونه درد غیر عادی و طولانی مدت یا خونریزی در محل بخیه فوراً به پزشک معالج جهت رفع عارضه مراجعه‌ کنند.

منبع