ساختن فیلم های بر اساس واقعیت همیشه جذاب است و برخی از بهترین فیلم های جهان هم بر اساس واقعیت ساخته شده‌اند. اما چرا این فیلم‌ها را دوست داریم؟ چون این فیلم‌ها ما را تجربه ملموس بشری، تاریخ و جامعه‌ای که در نزدیکی ما است پیوند می‌دهند. هر چند این ژانر در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است اما فیلم های بر اساس واقعیت ایرانی خوبی در سینمای ایران ساخته شده است که ارزش دیدن دارند.
در ادامه با هم لیست فیلم های بر اساس واقعیت ایرانی را مرور می‌کنیم.
فیلم ماجرای نیمروز بازآفرینی سینمایی یکی از پرتنش‌ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران است. این اثر وقایع تابستان ۱۳۶۰ را بازتاب می‌دهد. در این دوران و پس از عزل ابوالحسن بنی‌صدر از ریاست‌جمهوری، کشور با موجی از خشونت‌ها و ترورهای سازمان‌یافته از سوی سازمان مجاهدین خلق مواجه شد.
این فیلم بر اساس مستندات واقعی فعالیت‌های امنیتی نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران برای شناسایی و بازداشت عوامل این ترورها را به تصویر می‌کشد.
فیلم تک‌تیرانداز به کارگردانی علی غفاری اثری برگرفته از داستان واقعی زندگی یک تک‌تیرانداز ایرانی به نام عبدالرسول زرین در جنگ ایران و عراق است. این فیلم روایتگر تلاش‌ها و مقاومت این رزمنده در برابر دشمن بعثی است چرا که تلاش‌های او به شکلی بود که صدام حسین برای دستگیری او جایزه تعیین کرده بود.
تک‌تیرانداز نخستین بار در سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد و توانست جوایز مهمی از جمله سیمرغ بلورین بهترین فیلم از دیدگاه ملی و بهترین جلوه‌های ویژه میدانی را کسب کند. این اثر تصویری از مقاومت فردی و رشادت‌های رزمندگان ایرانی در یکی از حساس‌ترین مقاطع جنگ تحمیلی را به شکلی هنرمندانه ارائه می‌دهد.
فیلم دیده‌بان ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا روایتگر بخشی از جنگ تحمیلی ایران و عراق است که بر اساس رویدادهای واقعی آن دوران شکل گرفته است. داستان فیلم در مورد تلاش نیروهای ایرانی برای حفظ مواضع خود در مقابل حملات دشمن است. این فیلم در مورد وضعیتی است که ارتباط خط کمین با نیروهای پشتیبان قطع شده و خطر سقوط منطقه بالا است.
باشو، غریبه کوچک از دیگر فیلم‌های بر اساس واقعیت ایرانی است. این اثر به کارگردانی و نویسندگی بهرام بیضایی محصول سال ۱۳۶۴ است و پس از مدتی توقیف در سال ۱۳۶۸ به نمایش عمومی درآمد. باشو، غریبه کوچک، در مورد زندگی پسربچه‌ای به نام باشو است که در جریان بمباران جنوب کشور خانواده‌اش را از دست می‌دهد و ناخواسته خود را در شمال ایران میابد.
فیلم به موضوع مهاجرت اجباری، تفاوت‌های فرهنگی و زبان‌های مختلف میان مناطق ایران و همچنین قدرت پیوندهای انسانی و محبت در شرایط دشوار می‌پردازد. باشو، غریبه کوچک از نگاه بسیاری سینماگران و منتقدان، یکی از بهترین آثار تاریخ سینمای ایران محسوب می‌شود.
فیلم درخت گردو به کارگردانی محمدحسین مهدویان اثری درام و ضدجنگ است که بر پایه یکی از تلخ‌ترین وقایع معاصر ایران ساخته شده است. این فیلم با نگاهی خاص به روایت زندگی واقعی قادر مولان‌پور می‌پردازد. قادر مردی بود که در جریان بمباران شیمیایی شهر سردشت در سال ۱۳۶۶، خانواده‌اش را از دست داد.
داستان در سه برش زمانی مختلف پیش می‌رود و تلاش می‌شود تا در طی آن تأثیرات ویرانگر جنگ و سلاح‌های ممنوعه را به تصویر بکشد. درخت گردو نه‌تنها مستندی هنری از رنج و ایستادگی مردم منطقه‌ای مرزی است بلکه یادآور یکی از مصداق‌های آشکار نقض حقوق بشر در دوران جنگ ایران و عراق محسوب می‌شود.
فیلم شبی که ماه کامل شد به کارگردانی نرگس آبیار، اثری درام و اجتماعی است که بر پایه رویدادی واقعی شکل گرفته است. این فیلم با الهام از سرگذشت واقعی فائزه منصوری و عبدالحمید ریگی (یکی از اعضای گروه جندالله) ساخته شده. داستان فیلم از دل زندگی زنی جوان آغاز می‌شود که پس از ازدواج با مردی مرموز وارد مسیری تاریک می‌شود.
فیلم چهارراه استانبول به کارگردانی مصطفی کیایی، روایتی داستانی‌ست از فرو ریختن ساختمان پلاسکو در زمستان سال ۱۳۹۵. ماجرا از دل یک تولیدی ورشکسته در پلاسکو آغاز می‌شود و در بطن آن، سرگذشت چند شخصیت با سرنوشت فروپاشی ساختمان گره می‌خورد.
فیلم لانتوری به کارگردانی رضا درمیشیان اثری اجتماعی و تلخ است که با الهام از پرونده‌های واقعی اسیدپاشی در ایران ساخته شده. این فیلم خصوصاً از ماجرای اسیدپاشی بر صورت آمنه بهرامی در سال ۱۳۸۳ تأثیر گرفته است. آمنه بهرامی کسی بود که پس از رد درخواست ازدواج خواستگارش قربانی حمله اسیدپاشی شد.
یکی دیگر از فیلم‌های بر اساس واقعیت ایرانی، خشم و هیاهو است. داستان این فیلم در مورد سرگذشت پیچیده و تراژیک یک خواننده مشهور است که درگیر روابطی عاطفی و پنهانی می‌شود. نکته قابل توجه اینجاست که شاید این فیلم در ظاهر مستقل به نظر برسد اما به‌وضوح از پرونده جنجالی قتل همسر ناصر محمدخانی (بازیکن سابق تیم ملی فوتبال ایران) و اعدام شهلا جاهد (همسر موقت او) الهام گرفته است.
فیلم ارتفاع پست به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا یکی از آثار شاخص سینمای ایران است که در لیست فیلم‌های بر اساس حوادث واقعی جای می‌گیرد. این فیلم بر اساس واقعه‌ای ساخته شده که در سال ۱۳۷۹ رخ داد. این واقعه در مورد تلاش نافرجام چند عضو یک خانواده برای ربودن هواپیمای مسافربری در مسیر اهواز به بندرعباس و هدایت آن به دوبی بوده است. ارتفاع پست با به تصویر کشیدن سرگذشت قاسم و خانواده‌اش، نمایی تلخی از سرخوردگی اجتماعی و بن‌بست‌های زندگی طبقه فرودست را ترسیم می‌کند.
شب‌های تهران یکی دیگر از فیلم‌های بر اساس حوادث واقعی است که در ساخت آن از قضیه خفاش شب الهام گرفته شده است. خفاش شب در واقع قاتلی زنجیره‌ای بود که در دهه هفتاد با ربودن و قتل زنان و دختران در تهران و حومه جامعه ایران را در بهت و وحشت فرو برد.
فیلم روز سوم به کارگردانی محمدحسین لطیفی و محصول سال ۱۳۸۵ اثری درام و جنگی است که بر اساس مستندی به همین نام (ساخته حمید زرگرنژاد) شکل گرفته است. این فیلم داستانی از مقاومت جانانه مردم خرمشهر در روزهای پایانی محاصره این شهر در مهر ۱۳۵۹ را روایت می‌کند. روایت اصلی فیلم بر پایه ماجرای واقعی یک دختر خرمشهری است که در روزهای سخت اشغال شهر به دلیل جراحتی که داشت، قادر به ترک خانه نمی‌شود و برادرش برای حفظ جان او تصمیمی شجاعانه می‌گیرد.
فیلم چ به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا، اثری دراماتیک با پس‌زمینه‌ای جنگی است که بر پایه یکی از وقایع مهم در نخستین سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی ساخته شده است. این فیلم روایتگر دو روز سرنوشت‌ساز از زندگی دکتر مصطفی چمران در جریان محاصره شهر پاوه در مرداد ۱۳۵۸ است.
ایستاده در غبار داستان زندگی سردار احمد متوسلیان، یکی از فرماندهان برجسته دوران جنگ ایران و عراق است. این اثر که بر اساس واقعیت‌های تاریخی ساخته شده، بخش‌هایی از زندگی شخصی و نظامی متوسلیان را به تصویر می‌کشد و به نقش او در جنگ تحمیلی و واقعه اسارت در لبنان می‌پردازد.
ایستاده در غبار یکی از بهترین فیلم‌های ایرانی با داستان واقعی است که در سال ۱۳۹۴ تولید و در جشنواره فیلم فجر مورد تحسین قرار گرفت. نسخه سریالی این فیلم نیز در سال ۱۳۹۶ از شبکه یک سیما پخش شد و توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
فیلم طلاخون که در ابتدا با نام خورشید شناخته می‌شد اثری از ابراهیم شیبانی و محصول سال ۱۳۹۹ است که یک داستان واقعی را روایت می‌کند. این فیلم برگرفته از بخش‌هایی از زندگی مهین قدیری است. مهین قدیری زنی قاتل بود که به اتهام قتل پنج زن و یک مرد اعدام شد.
مزار شریف روایتگر حادثه‌ای واقعی و تلخ از تاریخ معاصر ایران است. این فیلم بر اساس واقعه حمله طالبان به کنسولگری ایران در شهر مزارشریف افغانستان ساخته شده و به شهادت دیپلمات‌های ایرانی در آن واقعه می‌پردازد.
فیلم قرمز به کارگردانی و نویسندگی فریدون جیرانی، ساخته سال ۱۳۷۷ داستان زنی به نام هستی را روایت می‌کند که با مردی به نام ناصر ملک ازدواج می‌کند. اما او با خشونت‌های روحی و جسمی ناشی از اختلال شخصیت پارانوئید همسرش مواجه می‌شود. این فیلم برگرفته از رویدادهای واقعی زندگی زنانی است که در دام خشونت خانگی و بیماری‌های روانی شریک زندگی‌شان گرفتار شده‌اند.
فیلم عنکبوت به کارگردانی ابراهیم ایرج‌زاد بازآفرینی سینمایی یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های جنایی معاصر ایران است. این اثر بر پایه زندگی واقعی سعید حنایی ساخته شده. سعید حنایی مردی بود که در دهه ۱۳۸۰ به قتل دست‌کم ۱۶ زن متهم شد. داستان از این قرار بود که روزی یک نفر همسر او را به اشتباه روسپی می‌پندارد. سعید حنایی پس از این اتفاق به شدت خشمگین شده و تصمیم می‌گیرد تمام زنان روسپی را از بین ببرد.
فیلم علفزار به کارگردانی کاظم دانشی روایتی تلخ و تکان‌دهنده از ساختار عدالت در جامعه است و از یکی از جنجالی‌ترین پرونده‌های قضایی دهه نود الهام گرفته است. این پرونده در واقع در مورد تجاوز گروهی در باغ‌های خمینی‌شهر اصفهان در سال ۱۳۹۰ است. فیلم داستان بازپرسی را روایت می‌کند که در تلاش برای اجرای عدالت، با موانع پیچیده‌ای از جنس قدرت، ترس و فساد مواجه می‌شود.
فیلم روز صفر به کارگردانی سعید ملکان و با بازی امیر جدیدی و ساعد سهیلی اثری پرتنش و هیجانی است که با استفاده از فضای جاسوسی و تعقیب‌وگریز یکی از مهم‌ترین عملیات‌های امنیتی ایران را بازسازی می‌کند. این فیلم روایتگر برنامه‌ریزی و اجرای عملیات پیچیده‌ای است که در نهایت به دستگیری عبدالمالک ریگی یعنی رهبر گروه جندالله، منتهی شد.
فیلم ۲۳ نفر به کارگردانی مهدی جعفری اثری اقتباسی از کتاب خاطرات احمد یوسف‌زاده است. این کتاب روایتی مستندگونه از سرگذشت ۲۳ نوجوان ایرانی در جنگ ایران و عراق را به مخاطب ارائه می‌دهد. این نوجوانان بین ۱۳ تا ۱۷ سال داشتند و در عملیات بیت‌المقدس ۴ در سال ۱۳۶۱ به اسارت نیروهای بعثی درآمدند و مدتی را در اردوگاه‌های عراق گذراندند.
اگر به دنبال فیلم‌هایی بر اساس حوادث واقعی هستید، منصور یکی دیگر از آثاری است که می‌توانید به تماشای آن بنشینید. منصور به کارگردانی سیاوش سرمدی درباره بخشی از زندگی و تلاش‌های تیمسار منصور ستاری فرمانده فقید نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران پس از جنگ تحمیلی است.
این فیلم بر پایه واقعیت ساخته شده و درباره چالش‌ها و موانعی است که ستاری و همکارانش در مسیر دستیابی به خودکفایی نظامی خصوصاً در زمینه تولید هواپیماهای جنگی با آن روبه‌رو بودند.
فیلم ماهی و گربه به کارگردانی شهرام مکری اثری تجربی و خلاقانه در سینمای ایران است که در سال ۱۳۹۲ ساخته شد. این فیلم با ساختار غیرخطی و بهره‌گیری از یک برداشت بلند داستان خود را روایت می‌کند. ماجرا حول چند دانشجو می‌چرخد که برای شرکت در جشن بادبادک به شمال کشور سفر کرده‌اند و در نزدیکی اردوگاهشان با رستورانی مرموز مواجه می‌شوند.
آنچه این فیلم را از بسیاری آثار دیگر متمایز می‌کند، اقتباس آن از یک پرونده واقعی در سال ۱۳۷۷ است. این پرونده از این قرار بود که در یک رستوران بین‌راهی، گوشت انسان به مشتریان خورانده می‌شد. مکری با الهام از این ماجرای هولناک، فضایی ترسناک خلق کرده که در آن زمان و روایت به بازی گرفته می‌شوند و همین موضوع مخاطب را جذب خود می‌کند.
فیلم اورکا بر اساس واقعیت زندگی شناگر ایرانی به نام الهام‌السادات اصغری ساخته شده است. این فیلم یک روایت از تلاش‌های زنی است که با وجود محدودیت‌های اجتماعی و موانع رسمی مصمم است رکوردی بین‌المللی را در شنا آن هم با دستان بسته و در آب‌های آزاد به نام خود ثبت کند.
فیلم بی‌بدن اثری در ژانر درام-جنایی به کارگردانی مرتضی علیزاده و محصول سال ۱۴۰۲ است که در چهل‌ودومین جشنواره فیلم فجر به نمایش درآمد. این فیلم با الهام از چند پرونده واقعی جنایی شکل گرفته و به روایت ماجرایی تکان‌دهنده درباره یک قتل می‌پردازد. کارگردان این اثر مدعی است که فیلم به‌صورت آزاد از چند پرونده الهام گرفته، اما شباهت‌های آشکار آن با پرونده جنجالی قتل غزاله شکور که در سال ۱۳۸۶ اتفاق افتاد باعث شد خانواده مقتول نسبت به نمایش این فیلم اعتراض کنند. با این حال سازندگان فیلم از پذیرش هرگونه ارتباط مستقیم با این پرونده سرباز زده‌اند.
فیلم هناس به کارگردانی حسین دارابی اثری در ژانر درام بیوگرافیک است. این فیلم روایت زندگی شخصی و خانوادگی داریوش رضایی‌نژاد (دانشمند هسته‌ای ایرانی) است. هناس بیشتر به زندگی همسر این داشمند تمرکز می‌کند و تلاش دارد تا وجهه کمتر دیده شده از تاثیر ترور دانشمندان هسته‌ای بر خانواده آن‌ها را به نمایش بگذارد.
فیلم بیدار شو آرزو به کارگردانی کیانوش عیاری در سال ۱۳۸۳ روایتی از ویرانی و اندوه ناشی از زلزله مهیب بم است که در دی‌ماه همان سال جان هزاران نفر را گرفت. این اثر به پیامدهای فاجعه‌بار این حادثه طبیعی می‌پردازد و تلاش می‌کند بازتابی از رنج، آشفتگی و تلاش مردم برای بقا در دل ویرانی باشد.
خوب است بدانید که این فیلم سال‌ها اجازه اکران نیافت و سرانجام در سال ۱۳۹۶ به‌صورت محدود در گروه هنر و تجربه به نمایش درآمد.
فیلم خرس داستان واقعی زندگی یکی از رزمندگان دفاع مقدس را روایت می‌کند که پس از سال‌ها اسارت در جنگ، وقتی به خانه بازمی‌گردد با واقعیتی تلخ روبه‌رو می‌شود. واقعیت این است که همسرش در نبود او ازدواج کرده است. این اثر به دلیل حساسیت‌های موجود توقیف شد و اجازه اکران رسمی نیافت اما سال‌ها بعد به صورت ناگهانی و بدون هماهنگی در فضای مجازی منتشر گردید.
فیلم سفر قندهار به کارگردانی محسن مخملباف، ساخته سال ۱۳۷۹ است. این فیلم روایتی از واقعیت‌های تلخ و پیچیده افغانستان پس از سقوط رژیم طالبان است. داستان فیلم در مورد زنی است که پس از سال‌ها زندگی در کانادا، برای نجات خواهرش که قصد خودکشی دارد به افغانستان بازمی‌گردد.
آن چنان که دیدید فیلم های بر اساس واقعیت ایرانی فراتر از روایت یک داستان ساده هستند. این نوع فیلم‌ها دریچه‌ای به جهان تراژدی‌های انسانی، لحظات پر‌افت‌وخیز و تجربه‌های زیسته‌اند. در تاریخ سینمای ایران شاهد خلق آثار ماندگاری بوده‌ایم که نه‌تنها بازتابی از واقعیت‌های اجتماعی، سیاسی و شخصی بوده‌اند بلکه در دل خود روایت‌هایی از مقاومت، عشق و درد را هم حمل کرده‌اند. ما در این مقاله تلاش کردیم تا کامل‌ترین لیست فیلم‌های ایرانی که بر اساس واقعیت ساخته شده‌اند را با شما به اشتراک بگذاریم. اگر فیلم دیگری در این ژانر سراغ دارید، خوش‌حال می‌شویم که آن را در بخش نظرات بیان کنید.
در آیدت،
فایل‌های
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالات‌تان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها