سازمان نظام مهندسی ساختمان، یک نهاد حرفهای و قانونی است که بر اساس قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان تشکیل شده و رسالت اصلی آن، نظم بخشیدن به امور مهندسی در کشور، ارتقای کیفیت ساختوساز و حمایت از حقوق مردم و مهندسان است. ورود به این سازمان و اخذ پروانه اشتغال به کار مهندسی، نقطه عطف کارنامه هر مهندس به شمار میرود و به او اجازه میدهد تا به صورت رسمی در پروژههای ساختمانی امضاء، طراحی، نظارت یا اجرا کند.
هدف از این متن، ارائه یک راهنمای جامع برای مهندسانی است که قصد عضویت و دریافت پروانه در سازمان نظام مهندسی را دارند.
ورود به سازمان نظام مهندسی شامل دو مرحله مجزا است: عضویت در سازمان استانی و اخذ پروانه اشتغال.
برای شروع فرآیند، متقاضی باید ابتدا در سازمان نظام مهندسی استان محل اقامت خود عضو شود. شرایط اصلی عضویت عبارتاند از:
مدرک تحصیلی: داشتن مدرک کارشناسی یا بالاتر در یکی از هفت رشته اصلی مهندسی (عمران، معماری، مکانیک، برق، نقشهبرداری، شهرسازی و ترافیک).
درخواست کتبی: تکمیل فرم درخواست عضویت و ارائه مدارک شناسایی و تحصیلی.
پرداخت حق عضویت: پرداخت هزینههای ورودی و حق عضویت سالانه سازمان.
مهمترین شرط برای مجاز شدن به شرکت در آزمون نظام مهندسی و در نهایت، دریافت پروانه اشتغال، احراز سابقه کار حرفهای است. این سابقه پس از تاریخ اخذ مدرک تحصیلی مورد نیاز محاسبه میشود:
مدرک کارشناسی: حداقل ۳ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
مدرک کارشناسی ارشد: حداقل ۲ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
مدرک دکترا: حداقل ۱ سال سابقه کار حرفهای مرتبط.
پس از احراز سابقه کار، مهندس باید در آزمون ورود به حرفه مهندسان که توسط وزارت راه و شهرسازی و معمولاً سالی یک یا دو بار برگزار میشود، شرکت کند.
ثبت نام برای آزمون از طریق سامانه یکپارچه پروانه اشتغال مهندسی و کاردانی صورت میگیرد. داوطلب باید پس از اعلام رسمی زمان ثبت نام، مدارک خود را در این سامانه بارگذاری و هزینه آزمون را پرداخت نماید.
آزمون دارای سه صلاحیت اصلی (نظارت، اجرا، محاسبات/طراحی) است و شرایط عمومی قبولی به شرح زیر است:
نوع آزمون: کتاب باز (Open Book) و تستی (چهارگزینهای).
تعداد سؤالات: $\text{60}$ سؤال در هر صلاحیت.
حد نصاب قبولی: کسب ۵۰ درصد نمره کل (پاسخ صحیح به 3 سؤال).
توجه: ماهیت کتاب باز بودن آزمون به این معناست که تمرکز باید بر سرعت عمل در جستجو در منابع و تسلط بر آدرسیابی باشد، نه حفظ کردن مطالب.
قبولی در آزمون، آخرین مرحله برای دریافت پروانه اشتغال است.
تشکیل پرونده: ارائه گواهی قبولی در آزمون، مدارک هویتی، مدرک تحصیلی و مدارک مربوط به سابقه کار به سازمان نظام مهندسی استان.
تعیین صلاحیت و پایه: پروانه اشتغال در ابتدا با پایه 3 صادر میشود. صلاحیتهای دریافت شده (مانند نظارت و اجرا) در پروانه ذکر خواهند شد.
تعهدات حرفهای: امضای تعهدنامه رعایت اخلاق مهندسی و ضوابط سازمان.
مهندس پس از دریافت پروانه، میتواند با استفاده از آن به صورت رسمی فعالیتهای زیر را انجام دهد:
نظارت: امضای نقشهها و نظارت بر اجرای صحیح ساختمانها در حدود سهمیه کاری سالانه.
اجرا: عهدهدار شدن مسئولیت اجرای پروژههای ساختمانی.
طراحی/محاسبات: طراحی و محاسبه نقشههای سازه و تأسیساتی.
پروانه اشتغال به کار مهندسی دارای اعتبار زمانی مشخص است و مهندسان برای حفظ اعتبار خود باید به صورت دورهای آن را تمدید کنند.
تمدید پروانه معمولاً هر 5 سال یکبار انجام میشود و مستلزم ارائه گواهی سلامت، گواهی عدم سوء پیشینه و پرداخت حق تمدید است.
مهندسان میتوانند با گذشت زمان و کسب تجربه کاری، پایههای $\text{3}$ را به پایه 2 و 1 ارتقاء دهند. ارتقاء پایه مشروط به گذراندن دورههای آموزشی تخصصی و کسب حداقل سنوات تجربی لازم پس از دریافت پایه قبلی است. ارتقاء پایه به مهندس اجازه میدهد تا در پروژههای با متراژ و اهمیت بیشتر، سهمیه نظارت یا طراحی بیشتری را عهدهدار شود.
ورود به سازمان نظام مهندسی، نه تنها فرصتهای شغلی رسمی را فراهم میکند، بلکه مسئولیتهای اجتماعی و حرفهای مهندس را نیز به طور قابل توجهی افزایش میدهد و او را در جرگه متخصصان رسمی ساختوساز کشور قرار میدهد.
در آیدت،
فایلهای
خود را به فروش بگذارید و یا
مقالاتتان
را منتشر کنید👋
پاسخ ها