جشن های آتش در آیین زرتشتیان

در آیین زرتشتیان به جشن هایی که در مبنای افروختن آتش و شعله گرم شکل میگیرد جشن آتش می گویند. معروفترین این جشنها که در بین ایرانیان هنوز هم رواج دارد و با شور فراوانی برگذار می شود جشن چهارشنبه سوری، مراسم جشن سده و عید نوروز است که همه اینها برای گرما بخشی به خورشید می باشد. 

در گذشته چگونه جشن گرفته می شد؟
احتمالاً یلدا آغاز یک جشن بزرگتر 40 روزه است که به نام سده شناخته می شود و روز پایانی آن چیزی است که ما امروز به آن سده می گوییم. بنابراین، جشن‌های باستانی احتمالاً به یاد بیداری خورشید و پایان زمستان و آغاز گرما بوده است، جایی که خورشید شروع به گرم کردن زمین می‌کند و در نهایت با بازگشت به مکان مناسب خود در فروردین ماه یا همان نوروز منتهی می‌شود.

جشن سده در شعر فارسی
داستان پدیدآمدن آتش و تاریخچه جشن سده در شاهنامه بدین گونه آمده‌است که هوشنگ با چند تن از نزدیکان از کوه می‌گذشتند که مار سیاهی پیدا شد، هوشنگ سنگ بزرگی برداشت و به سوی آن پرتاب کرد، سنگ به کوه برخورد کرد و آتش از برخورد سنگ‌ها برخاست.

آداب برگذاری و ایین مراسم سده
آتش افروزی را می‌توان از مهم‌ترین آیین جشن سده دانست تا جایی که شکوه و شهرتش را وابسته به آن می‌دانند. امروزه از مدت‌ها قبل از 10 بهمن ماه بساط جشن سده مهیا می‌شود. با جمع شدن هیزم‌ها، توسط مشعل‌ها آتش زده می‌شوند. البته به همین سادگی‌ها هم نیست، آتش بین زردتشتیان بسیار مقدس است. به طوری که موبدان جلوتر از جوانان با مشعلی که به دست دارند، حرکت می‌کنند. آن‌ها سه بار دور، دور هیزم می‌زنند و جوانان هم با مشعل‌هایی که بر دستشان است، هیزم را آش می‌زنند و سپس به رقص و شادی می‌پردازند. در ادامه جشن، شعر جشن سده در شاهنامه خوانده می‌شود که باید در آن لحظه سکوت باشد. پایان جشن سده، وقتی آتش خاموش شد، کشاورزان خاکسترهای آتش را بر می‌دارند و با خود می برند تا بر روی زمین‌هایشان بریزند. اینگونه اعتقاد دارند که با این کار، خیر و برکت به زمین هایشان بر می‌گردد. البته این باوری است که از زمان‌های قدیم بوده و تا به الان هم باقی است.