الکترود جوشکاری: عصای صنعت فلز

در دنیای جوشکاری، الکترودها حکم عصای جادوگر را دارند. این میله‌های فلزی باریک، که با روکش‌های مخصوص پوشیده شده‌اند، قلب فرآیند جوشکاری ذوبی هستند و با ذوب شدن و پر کردن درز بین دو قطعه فلز، آنها را به طور دائمی به هم می‌چسبانند.

در این مقاله، سفری به دنیای الکترودهای جوشکاری خواهیم داشت و با انواع، عملکرد، کاربردها و نکات انتخاب و استفاده از آنها آشنا می‌شویم.

انواع الکترود جوشکاری

الکترود جوشکاری بر اساس دو معیار اصلی دسته‌بندی می‌شوند:

1. جنس هسته:

• فولادی: رایج‌ترین نوع الکترود، برای جوشکاری فولادها
• چدنی: برای جوشکاری چدن
• آلومینیومی: برای جوشکاری آلومینیوم و آلیاژهای آن
• برنجی: برای جوشکاری برنج و آلیاژهای آن
• مسی: برای جوشکاری مس و آلیاژهای آن
• فولاد ضد زنگ: برای جوشکاری فولاد ضد زنگ

2. نوع پوشش:

• قلیایی: قوس الکتریکی پایدار، نفوذ عمیق، سرباره روان، برای فولادهای کم کربن
• اسیدی: نفوذ کم، قوس الکتریکی ناپایدار، برای فولادهای کم کربن و آلیاژهای کم آلیاژ
• روتیلی: قوس الکتریکی آسان، سرباره ضخیم، برای فولادهای کم کربن در تمام موقعیت‌ها
• سلولزی: نفوذ عمیق، قوس الکتریکی قدرتمند، برای لوله‌ها و موقعیت‌های عمودی
• معدنی: قوس الکتریکی پایدار، سرباره کم، برای فولادهای آلیاژی

عملکرد الکترود جوشکاری

هنگامی که الکترود با جریان الکتریسیته فعال می‌شود، حرارت شدیدی تولید می‌کند که هسته فلزی آن را ذوب می‌کند. همزمان، پوشش الکترود نیز ذوب شده و گازهایی آزاد می‌کند که از فلز جوش در برابر اکسیداسیون محافظت می‌کنند. فلز مذاب الکترود و فلز پایه با هم مخلوط شده و درز اتصال را پر می‌کنند و پس از سرد شدن، یک اتصال دائمی ایجاد می‌شود.

کاربردهای الکترود جوشکاری

از الکترودهای جوشکاری در صنایع مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می‌شود:

• ساخت و ساز: اسکلت‌های فلزی، پل‌ها، ساختمان‌ها
• تولید: ماشین‌آلات، تجهیزات صنعتی، دیگ‌های بخار
• لوله کشی: خطوط لوله نفت و گاز، لوله‌های آب و فاضلاب
• تعمیرات: خودرو، کشتی، تجهیزات کشاورزی
• صنایع دریایی: ساخت و تعمیر کشتی‌ها و سکوهای نفتی

انتخاب الکترود جوشکاری

انتخاب الکترود مناسب برای هر پروژه جوشکاری به عوامل مختلفی از جمله نوع فلز پایه، ضخامت قطعه، موقعیت جوشکاری و نوع جوش مورد نظر بستگی دارد.

• جنس فلز پایه: الکترود باید با جنس فلز پایه سازگار باشد.
• ضخامت قطعه: برای قطعات ضخیم، به الکترود با قطر بیشتر نیاز است.
• موقعیت جوشکاری: الکترودهای خاصی برای جوشکاری در موقعیت‌های مختلف مانند افقی، عمودی، سقفی و سربالا وجود دارد.
• نوع جوش: الکترودها برای جوش‌های نفوذی، گوشه‌ای، سر به سر و فاق طراحی شده‌اند.

نکات استفاده از الکترود جوشکاری

• قبل از استفاده، الکترودها را در دمای مناسب خشک کنید.
• از الکترودهای آسیب‌دیده یا مرطوب استفاده نکنید.
• جریان و ولتاژ دستگاه جوشکاری را مطابق با الکترود تنظیم کنید.
• زاویه صحیح الکترود را با توجه به نوع جوش و فلز پایه حفظ کنید.
• فاصله نوک الکترود تا قطعه را به طور مناسب تنظیم کنید.
• پس از هر بار استفاده، الکترود را در جا خشک و خنک نگهداری کنید.