نارسایی اولیه تخمدان در نوجوانان و زنان جوان

نارسایی زودرس تخمدان و ناباروری

نارسایی زودرس تخمدان (POI) به از دست رفتن عملکرد تخمدان قبل از سن ۴۰ سالگی گفته می‌شود و می‌تواند خودبه‌خودی یا ناشی از علل پزشکی باشد. این بیماری یکی از علل مهم ناباروری است و تشخیص آن باید در هر زنی که با الیگو/آمنوره مراجعه می‌کند، حتی در غیاب علائم یائسگی مانند گرگرفتگی، در نظر گرفته شود.

هدفهدف از این مقاله، ارائه مروری بر تشخیص POI و مدیریت آن با توجه به ناباروری است.

بحث

معیارهای تشخیصی برای POI عبارتند از سطح هورمون محرک فولیکول >25 IU/L در دو نوبت با فاصله حداقل یک ماه پس از 4 تا 6 ماه الیگو/آمنوره، با رد علل ثانویه آمنوره. تقریباً 5٪ از زنان پس از تشخیص POI، بارداری خود به خودی خواهند داشت. با این حال، اکثر زنان مبتلا به POI برای بارداری به تخمک/جنین اهدایی نیاز دارند. برخی از زنان ممکن است فرزندخواندگی یا زندگی بدون فرزند را انتخاب کنند. حفظ باروری باید برای افرادی که در معرض خطر POI هستند، در نظر گرفته شود.

نارسایی زودرس تخمدان (POI)، که به عنوان یائسگی زودرس نیز شناخته می‌شود، از دست دادن عملکرد تخمدان در زنان زیر ۴۰ سال است. این بیماری تأثیرات نامطلوب کوتاه‌مدت و بلندمدت متعددی بر سلامت روانی و جسمی زنان دارد. زنان ممکن است با الیگو/آمنوره ثانویه یا ناباروری مراجعه کنند. با این حال، تشخیص اغلب به تأخیر می‌افتد. هدف این مقاله ارائه یک سناریوی موردی معمول و بحث در مورد مدیریت POI با تمرکز بر ناباروری است.

مورد

سوزان، ۳۸ ساله، حسابدار است و برای صحبت در مورد تمایلش به بارداری به پزشک عمومی (GP) مراجعه می‌کند. او اولین پریود خود را در ۱۳ سالگی تجربه کرده و در ۲۰ سال گذشته، از جمله پنج سال گذشته به طور مداوم، قرص ضدبارداری خوراکی ترکیبی (COCP) را به صورت “گهگاه” مصرف کرده است. در طول مدتی که از COCP استفاده نمی‌کرده، پریودهای منظمی داشته است. او هیچ بارداری قبلی نداشته است.

سوزان پنج ماه پیش مصرف قرص ضدبارداری ترکیبی (COCP) را متوقف کرد و از آن زمان تاکنون از روش‌های پیشگیری از بارداری با شریک مرد خود که مدت‌ها با او رابطه جنسی داشته، استفاده نکرده است. قبل از قطع مصرف قرص ضدبارداری ترکیبی، او یک معاینه روتین قبل از بارداری با پزشک عمومی خود داشت. پس از قطع مصرف قرص ضدبارداری ترکیبی، در ابتدا کمی لکه‌بینی داشت و چند هفته بعد دو روز لکه‌بینی داشت، اما خونریزی دیگری نداشت. او هیچ علائم وازوموتوری نداشت، اما احساس خستگی می‌کرد. دوستانش به او گفتند که ممکن است چند ماه طول بکشد تا پس از مصرف طولانی مدت قرص ضدبارداری ترکیبی، قاعدگی‌هایش برگردد. یکی دیگر از دوستانش اظهار داشت که او ممکن است سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) داشته باشد.

تاریخچه بیشتر

• سابقه پزشکی قابل توجه وجود ندارد
• سابقه خانوادگی یائسگی زودرس یا اختلالات ژنتیکی نداشته باشید
• غیر سیگاری
• دو تا سه نوشیدنی استاندارد در هفته
• مصرف مکمل ویتامین بارداری؛ عدم مصرف دارو یا مکمل دیگر
• دو بار در هفته به مدت ۴۵ دقیقه به باشگاه می‌رود؛ هیچ ورزش منظم دیگری انجام نمی‌دهد
• جدیدترین اخبار غربالگری دهانه رحم
• واکسیناسیون به‌روز از جمله سرخجه، آبله مرغان، آنفولانزا و کووید-۱۹

معاینه فیزیکی

• فشار خون ۱۲۵/۶۹ میلی‌متر جیوه
• قد ۱۷۲ سانتی‌متر، وزن ۷۱ کیلوگرم، شاخص توده بدنی ۲۴ کیلوگرم بر متر مربع
• عدم وجود هیپرآندروژنیسم بالینی، بیماری تیروئید یا هیپوفیز
• گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG) در ادرار منفی است
• پزشک عمومی سوزان، بررسی‌های اولیه‌ی زیر را ترتیب می‌دهد:
• HCG سرم
• هورمون محرک فولیکول (FSH)
• هورمون لوتئینیزه کننده (LH)
• استرادیول
• هورمون تحریک کننده تیروئید
• پرولاکتین
• تستوسترون کل، گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی (SHBG)
• سونوگرافی لگن

بررسی آمنوره ثانویه

شایع‌ترین علل آمنوره ثانویه عبارتند از بارداری، هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، هیپرپرولاکتینمی و اختلال عملکرد تیروئید. معیارهای تشخیصی برای POI مربوط به سطح بالای FSH است. اگر سطح FSH و LH پایین باشد، هیپوگنادیسم هیپوگنادوتروپیک مشکوک است. هنگامی که به POI مشکوک هستیم، اندازه‌گیری سطح استرادیول یک روش کمکی مفید برای تأیید پایین بودن آن است که از تشخیص POI پشتیبانی می‌کند. اندازه‌گیری تستوسترون کل، که ممکن است در PCOS بالا باشد، بهتر است با استفاده از یک روش حساس مانند طیف‌سنجی جرمی انجام شود. راهنمایی‌های بیشتر در مورد بررسی آمنوره ثانویه را می‌توان در دستورالعمل‌های درمانی یافت. 1

ادامه پرونده

سوزان پس از انجام آزمایش‌های پاتولوژی و سونوگرافی لگن، برای ارزیابی بیشتر مراجعه می‌کند.

نتایج به شرح زیر است (محدوده‌های مرجع آزمایشگاهی بین آزمایشگاه‌ها متفاوت است):

• HCG منفی، FSH 51 IU/L (محدوده مرجع فولیکولی: 4–13 IU/L، اواسط سیکل: 5–22 IU/L، لوتئال: 2–8 IU/L، یائسگی: 26–135 IU/L)، LH 35 IU/L (محدوده مرجع: mi10-U0 IU/L، محدوده مرجع mii10-U2 IU/L، لوتئال: 2–8 IU/L، یائسگی: 8–59 IU/L)، استرادیول <88 pmol/L (محدوده مرجع فولیکولی: <88–607 pmol/L، اواسط چرخه: 315–1828 pmol/L)، لوتئال: 161-pmol: 161-mol/L pmol/L)، TSH طبیعی، پرولاکتین نرمال، تستوسترون کم نرمال، SHBG نرمال
• سونوگرافی لگن — اندازه طبیعی رحم، “تخمدان‌های غیرفعال”

آزمایش FSH چهار هفته بعد تکرار می‌شود؛ نتیجه ۴۵ واحد بین‌المللی در لیتر است.

تشخیص POI داده می‌شود. تمهیداتی برای بررسی علت و بیماری‌های احتمالی مرتبط، همراه با ارزیابی و پشتیبانی بیشتر، اندیشیده می‌شود. آزمایش‌های ژنتیکی و خودایمنی طبیعی هستند.

اولویت اصلی سوزان باروری است. او برای ارزیابی باروری به یک متخصص غدد درون ریز تولید مثل ارجاع داده می‌شود. سوزان درمان جایگزینی هورمون (HRT) را با استفاده از استرادیول ترانس درمال به همراه پروژسترون میکرونیزه خوراکی چرخه‌ای آغاز می‌کند، زیرا به او گفته شده است که این رژیم پیشگیری از بارداری نیست. پس از بررسی و مشاوره دقیق، سوزان و همسرش تصمیم می‌گیرند گزینه استفاده از تخمک اهدایی را بررسی کنند.

نارسایی زودرس تخمدان چیست؟

POI به عنوان از دست دادن عملکرد تخمدان در زنان قبل از سن 40 سالگی تعریف می‌شود. POI خودبه‌خودی تقریباً 4٪ از زنان را در سطح جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد و شیوع آن در جمعیت‌های با شاخص توسعه انسانی پایین‌تر افزایش می‌یابد. 2 با این حال، داده‌های خاص استرالیا کم است. علل POI می‌تواند ژنتیکی، کروموزومی، خودایمنی، عفونی یا یاتروژنیک باشد (کادر 1). با این حال، اکثر موارد POI ایدیوپاتیک هستند و به طور فزاینده‌ای تصور می‌شود که ثانویه به جهش‌های پلی‌ژنیک غیر سندرمی هستند که در حال حاضر از نظر بالینی قابل تشخیص نیستند. عوامل خطر برای POI عبارتند از: وجود گونه‌های ژنتیکی خاص، سابقه خانوادگی مثبت، بیماری خودایمنی، شروع زودهنگام قاعدگی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، جراحی لگن، سیگار کشیدن و کمبود وزن. 3 تجربیات نامطلوب اوایل زندگی، از جمله سوءاستفاده در دوران کودکی و طلاق والدین، و وضعیت اجتماعی-اقتصادی پایین با سن پایین‌تر یائسگی مرتبط هستند، اگرچه داده‌های خاصی برای رابطه با POI وجود ندارد. 3 مطالعات مشاهده‌ای نشان داده‌اند که POI با افزایش خطر پوکی استخوان، بیماری‌های قلبی عروقی، افسردگی، اضطراب، دیابت شیرین، اختلال عملکرد شناختی، زوال عقل و افزایش مرگ و میر مرتبط است. شواهد نوظهوری وجود دارد که پیری زودرس مرتبط با ژنتیک و کمبود استروژن را در این پیامدهای نامطلوب سلامتی دخیل می‌داند.