بیماری منییر (Ménière disease) نوعی اختلال تعادل است. این عارضه بهعلت نقص در قسمتی از گوش داخلی بهنام لابیرنت ایجاد میشود. تجمع مایع در این ناحیه میتواند باعث احساس سرگیجه شدید شود و حتی شنوایی را تحتتأثیر قرار دهد. برای آشنایی با علل و علائم این عارضه و درمان جدید بیماری منییر با ما همراه باشید.
منییر از بیماریهای گوش داخلی است که دورههای متناوب سرگیجه و ازدستدادن شنوایی از عوارض احتمالی آن هستند. در بیشتر موارد، این بیماری فقط در یک گوش دیده میشود. بیماری منییر ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولا در افراد ۴۰ تا ۶۰ساله دیده میشود. با اینکه بیشتر افراد این بیماری را عارضهای دائمی میدانند، درمانهایی برای کاهش علائم و عوارض طولانیمدت آن وجود دارد.
در گوش داخلی، بخشی بهنام لابیرنت وجود دارد که اندامهای مربوط به شنوایی و تعادل را در خود جای داده است. این بخش ۲ قسمت دارد:
قسمت لابیرنت غشایی درون استخوان محفوظ شده و حاوی مایعی بهنام اندولنف است. هنگامی که سر جابهجا میشود، اندولنف نیز جابهجا میشود. این باعث میشود که گیرندههای عصبی در لابیرنت غشایی پیام حرکت بدن را به مغز انتقال دهند. تجمع بیش از حد مایع در لابیرنت میتواند جابهجایی عادی پیامهای تعادل و شنوایی بین گوش داخلی و مغز را مختل کند. همین باعث بروز بیماری منییر میشود.
تجمع مایع معمولا به این علل رخ میدهد:
البته در بیشتر موارد، چند عامل مختلف این بیماری را ایجاد میکنند.
ممکن است علائم این بیماری ناگهانی بروز کنند و در طول روز یا هرازگاه دیده شوند. معمولا یک گوش درگیر میشود، اما ممکن است علائم در هر دو گوش ایجاد شوند.
پس از سرگیجه، ممکن است علائم بهتر شوند یا حتی مدتی از بین بروند. همچنین ممکن است پس از مدتی تعداد حملهها کاهش یابد.
پزشک برای تشخیص این بیماری فرد را معاینه میکند و درباره سابقه پزشکی او سؤال میپرسد. برای تشخیص بیماری منییر باید این موارد دیده شوند:
این آزمایشها برای تشخیص بیماری کاربرد دارند:
همچنین ممکن است این متخصصها فرد را معاینه کنند:
تست شنوایی یا آدیومتری (audiometry) کیفیت شنیدن صداهایی با شدت و زیروبمی متفاوت را نشان میدهد. همچنین تأیید میکند که بیمار چقدر تفاوت کلمات مشابه را متوجه میشود. افراد مبتلا به بیماری منییر معمولا در شنیدن صداهایی با فرکانس پایین یا ترکیب فرکانسهای بالا و پایین مشکل دارند. البته ممکن است شنوایی آنها در فرکانسهای متوسط عادی باشد.
تعادل بیشتر افراد مبتلا به منییر، بین حملههای سرگیجه به حالت عادی بازمیگردد. البته ممکن است بعضی مشکلات طولانیمدت تعادل نیز بروز کنند. در ادامه آزمایشهایی را معرفی کردهایم که عملکرد مناسب گوش داخلی را مشخص میکنند.
این تستها تعادل را از طریق حرکت چشم بررسی میکنند. در قسمتی از تست، حرکت چشم هنگامی که چشم یک هدف را دنبال میکند بررسی میشود و در قسمت دیگری از این آزمایش حرکت چشم هنگامی که سر در حالتهای مختلف است. آزمایش سوم که تست کالوریک نام دارد، حرکت چشم را همزمان با تغییر دما بررسی میکند تا واکنشی در گوش داخلی ایجاد کند. ممکن است پزشک برای این تست از هوای گرم یا سرد یا آب در گوشها استفاده کند.
این آزمایش نیز عملکرد گوش داخلی را بر اساس حرکت چشم بررسی میکند. برای انجام این تست، فرد روی یک صندلی کنترلشده توسط کامپیوتر مینشیند، صندلی میچرخد و فعالیت گوش داخلی را تحریک میکند.
این آزمایش با استفاده از صدا قسمتهایی از گوش داخلی را فعال و پاسخ ماهیچهها به آن صدا را ثبت میکند. ممکن است تغییرات شایعی در گوش بیماران مبتلا به منییر دیده شود.
این تست نشان میدهد که بیشتر بر چه بخشی از سیستم تعادل تکیه میکنید و چه بخشهایی مشکل دارند. اجزای سیستم تعادل شامل بینایی، عملکرد گوش داخلی یا حواس پوست، ماهیچهها، تاندونها و مفاصلاند. در این آزمایش، فرد با پوشیدن محافظ ایمنی با پای برهنه روی یک صفحه میایستد و باید تعادل خود را تحت شرایط مختلف حفظ کند.
این تست هماهنگی چشمها با گوش داخلی را میسنجد. تست vHIT با استفاده از ویدئو پاسخ چشم به حرکت ناگهانی را ثبت میکند. در این آزمایش، روی یک نقطه تمرکز میکنید و سر شما سریع و ناگهانی در جهتهای مختلف حرکت داده میشود. اگر هنگام چرخیدن سر چشمهایتان را از هدف بردارید، دچار اختلال واکنش غیرارادی هستید.
این آزمایش واکنش گوش داخلی به صدا را بررسی میکند و برای تعیین تجمع مایع مناسب است. البته این تست فقط برای بیماری منییر استفاده نمیشود.
در حال حاضر درمانی برای بیماری منییر وجود ندارد. بعضی درمانها میتوانند شدت و زمان حملههای سرگیجه را کاهش دهند، اما درمانی برای کاهش شنوایی دائمی وجود ندارد. البته ممکن است پزشک روشهایی برای پیشگیری از کاهش شنوایی و بدتر شدن آن پیشنهاد کند.
شاید پزشک داروهایی تجویز کند که حین حمله سرگیجه باعث کاهش شدت آن میشوند، مثل:
ممکن است پزشک دارویی برای کاهش احتباس مایعات تجویز کند. این کار از شدت علائم بیماری منییر در بعضی بیماران میکاهد.
در بعضی افراد، این بیماری با روشهایی غیر از جراحی مانند این موارد درمان میشود:
تزریق دارو و جذب آن در گوش میانی سبب بهبود علائم سرگیجه میشود. این درمان در مطب پزشک انجام میشود و شامل تزریق این داروهاست:
اگر حملههای سرگیجه ناشی از بیماری منییر شدید و غیرقابلتحمل باشند و درمانهای دیگر کمکی نکنند، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراحیهای درمان این بیماری عبارتاند از:
با رعایت چند نکته ساده میتوان بعضی علائم بیماری منییر را بهبود ببخشید. هنگام حمله سرگیجه، این موارد را به خاطر داشته باشید:
برای جلوگیری از حمله سرگیجه، این نکات را رعایت کنید:
منییر بهعلت تجمع مایع در کانالهای گوش داخلی ایجاد میشود. این بیماری ممکن است علائمی مانند سرگیجه، تهوع، استفراغ، ازدستدادن شنوایی، زنگزدن گوش، سردرد، ازدستدادن تعادل و تعریق ایجاد کند. معمولا ترکیبی از عوامل مختلف باعث بروز بیماری منییر میشوند که عبارتاند از آلرژی، واکنش خودایمنی، ضربه به سر، انسداد مسیر تخلیه مایع گوش، ژنتیک، سردرد میگرنی و عفونت ویروسی.
هر کسی ممکن است به بیماری منییر دچار شود. البته این عارضه در افراد ۴۰ تا ۵۰ساله شیوع بیشتری دارد.
هنوز درمانی قطعی برای این بیماری وجود ندارد، اما بعضی روشهای درمانی میتوانند به بهبود علائم کمک کنند. روشهای درمانی شایع نشانگان منییر شامل جراحی، مصرف دارو یا تزریق آن به گوش داخلی، تغییر رژیم غذایی و استفاده از سمعک هستند.
یکی از شایعترین علائم بیماری منییر سرگیجه است. این علامت میتواند باعث سقوط، دشواری رانندگی و اختلال در سایر فعالیتهای عادی روزمره شود. همچنین میتواند ناشنوایی دائم ایجاد کند. ممکن است این مشکلات به افسردگی و اضطراب منجر شوند یا کارکردن و معاشرت با خانواده یا دوستان را دشوار کنند.
عوامل مختلفی ممکن است باعث ابتلا به بیماری منییر شوند و این عارضه هنوز درمان مشخصی ندارد. البته بیمار میتواند با مراجعه به پزشک داروهای مناسبی برای مهار علائم دریافت کند یا حتی در صورت لزوم از درمانهای تهاجمیتر برای بهبود کیفیت زندگی خود بهره ببرد. تغییر سبک زندگی، رژیم غذایی و استفاده از چند درمان خانگی ساده نیز ممکن است علائم را کاهش چشمگیری دهند و پیشرفت بیماری را کندتر کنند.
پاسخ ها