درختان مرکبات ریشههای کمعمقی دارند و هرچند در بیشتر خاکها رشد میکنند، اما پس از چند سال کاشت، خاک بهصورت طبیعی فقیر شده و توان تأمین مواد غذایی موردنیاز درخت را از دست میدهد. اگر این کمبود جبران نشود، اثر مستقیم آن را در کاهش باردهی، کوچک شدن میوهها و کاهش ماندگاری محصول خواهید دید.
بسیاری از باغداران تنها به کوددهی بهار و تابستان توجه میکنند، درحالیکه پاییز یکی از کلیدیترین زمانها برای تقویت درختان مرکبات است.
در این فصل، درخت وارد مرحله استراحت ظاهری میشود؛ اما درون ریشه همچنان ذخیرهسازی مواد غذایی برای فصل گلدهی و میوهدهی سال بعد ادامه دارد. اگر در پاییز کود مناسبی مثل کودهای پتاس بالا یا کودهای حاوی روی و کلسیم به درخت برسد، این مواد در بافت گیاه ذخیره شده و نتیجه آن در بهار بهصورت گلدهی بیشتر، جلوگیری از ریزش شکوفه و درشتتر شدن میوهها دیده میشود.
به همین دلیل، قبل از شروع سرما و در زمانی که خاک هنوز توان جذب عناصر را دارد، باید برنامه کوددهی پاییزه را جدی بگیرید. انتخاب کود مناسب باید بر اساس سن درخت، بافت خاک و هدف باغدار (رشد رویشی یا زایشی) باشد، اما به طور کلی در پاییز باید سراغ کودهایی بروید که سرشار از پتاسیم، فسفر، روی و کلسیم باشند تا هم ریشهزایی تقویت شود و هم پایه درخت برای زمستان مقاوم گردد. در ادامه 3 کود مناسب مرکبات در پاییز را معرفی خواهیم کرد.
کود مرکبات در پاییز چیست و چرا اهمیت دارد؟
پاییز فقط فصل ریزش برگها نیست؛ برای درختان مرکبات فصل ذخیرهسازی انرژی برای سال بعد است. برخلاف تصور عموم، درخت در پاییز کاملاً در خواب نیست؛ بلکه فعالیت ظاهری آن کم میشود اما درون ریشهها فرایند جذب و انتقال مواد غذایی همچنان فعال است. اگر در این دوره، تغذیه مناسبی انجام شود، درخت میتواند مواد معدنی را ذخیره کرده و در بهار از آن برای گلدهی قویتر و جلوگیری از ریزش شکوفهها استفاده کند.
کوددهی پاییزه علاوه بر تقویت جوانههای سال بعد باعث میشود درخت در برابر سرمای زمستان مقاومتر شده و آسیب کمتری از سرمازدگی ببیند. البته نباید از هر کودی استفاده کرد؛ کودهای مناسب پاییز باید بیشتر حاوی پتاسیم، فسفر و عناصر ریزمغذی مثل آهن و روی باشند تا هم ریشهزایی تقویت شود و هم ذخایر غذایی کافی برای دوره خواب فراهم گردد.
یکی از مؤثرترین کودهایی که میتوان در اواخر تابستان تا اواسط پاییز برای تغذیه مرکبات استفاده کرد، کود اسید هیومیک است. این کود ماهیت آلی داشته و معمولاً در دو نوع مایع و گرانوله مصرف میشود. اسید هیومیک با بهبود ساختار خاک و افزایش جذب عناصر، کمک میکند:
سرمازدگی درخت کاهش یابد
ریشهزایی قویتر شود و حجم ریشه افزایش پیدا کند
درخت در برابر آفات و بیماریها مقاوم گردد
جذب عناصری مثل فسفر، آهن، منیزیم و کلسیم چند برابر شود
به همین دلیل، مصرف اسید هیومیک در پاییز بهعنوان یک شروع هوشمندانه برای آمادهسازی درخت جهت باردهی سال بعد توصیه میشود. البته اگر همراه با کودهای پتاس بالا یا رویدار استفاده شود، نتیجه آن بسیار بهتر خواهد بود.
بسیاری از باغداران تصور میکنند که با شروع پاییز باید تغذیه درختان را متوقف کرد، اما در مورد مرکبات این برداشت کاملاً اشتباه است. گرچه در این فصل نباید درخت را به رشد شاخ و برگ جدید تحریک کرد، اما تغذیه ریشهای درست در پاییز، نقش اصلی را در گلدهی و باردهی فصل گرما ایفا میکند.
در این زمان، هدف از کوددهی ایجاد رشد جدید نیست بلکه ذخیرهسازی مواد غذایی در ریشه و تنه درخت برای فصل بهار و تابستان سال بعد است. اگر در پاییز از کودهای نامناسب مثل کودهای نیتروژنه استفاده شود، شاخههای تازه و حساس رشد کرده و در سرمای زمستان آسیب میبینند؛ اما اگر از کودهای پتاس بالا، فسفر بالا یا کودهای آلی مانند اسید هیومیک استفاده کنیم، درخت بدون ایجاد رشد سبزینه، فقط تقویت درونی و ریشهای میشود.
در بسیاری از باغها، ترکیب اسید هیومیک به همراه کود پتاسیم بالا (مانند کود پتاس ۹۵ درصد شوک) در آخرین نوبت آبیاری پاییزه استفاده میشود. این ترکیب علاوه بر افزایش مقاومت در برابر سرما و خشکی، باعث میشود که درخت در بهار با گلدهی قویتر و میوهدهی درشتتر وارد فصل رشد شود.
کوددهی مرکبات در پاییز، یک کار اختیاری یا تزئینی نیست؛ بلکه سرمایهگذاری پنهانی برای باردهی سال آینده است. اگر در این فصل فقط به خواب زمستانی درخت فکر کنیم، سال بعد با کاهش گلدهی، میوههای ریز و ضعف عمومی درخت روبهرو خواهیم شد. در مقابل، با یک برنامه تغذیه اصولی بر پایه کودهای پتاس بالا، فسفر بالا و ترکیبات آلی مثل اسید هیومیک یا کودهای ارگانیک برند شوک، میتوانیم بدون تحریک رشد زودرس، ریشه و بافتهای داخلی گیاه را برای فصل بهار آماده کنیم.
پاسخ ها